Ekologia.pl Wiadomości Polska Urzędy a ochrona środowiska – czego należy żądać, a czego można się obawiać?

Urzędy a ochrona środowiska – czego należy żądać, a czego można się obawiać?

Zastanawiasz się, do którego urzędu możesz się zwrócić o finansowe wsparcie, poradę lub pomoc w nagłych wypadkach. Masz wątpliwości, który organ jest kompetentny do wydania poszczególnych decyzji związanych z prowadzeniem działalności. Wiadomość o planowanym przeprowadzeniu kontroli w Twojej firmie budzi Twój niepokój. Zadajesz sobie pytanie, czego może żądać od Ciebie organ uprawniony do przeprowadzenia kontroli. Dlaczego tak jest? Ponieważ przedsiębiorcy nie wiedzą, czego mogą oczekiwać od urzędu wojewódzkiego, marszałkowskiego, RDOŚ, starostwa powiatowego czy gminy. Warto znać kompetencje organów, ponieważ nieznajomość prawa nie zwalnia z obowiązku wypełnienia wytycznych, do których Cię ono obliguje.

CO GDZIE SKŁADASZ

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej – nierzadko zupełnie niezwiązanej z ochroną środowiska – podlegasz obowiązkom uregulowań prawnych w tym zakresie. Czy wiesz, do jakiego organu powinieneś złożyć wniosek o uzyskanie poszczególnych decyzji? W tabeli znajdziesz zarys kompetencji poszczególnych organów pod kątem wydawanych decyzji.

Organ	Rodzaj decyzji
Urząd gminy	Wójt, burmistrz, prezydent miasta – wydają decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach (nie dla każdego rodzaju inwestycji, np. nie dla inwestycji na terenach zamkniętych). Prezydent miasta na prawach powiatu: wydaje pozwolenie na wytwarzanie odpadów, zatwierdza program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, wydaje zezwolenie na odzysk i unieszkodliwianie odpadów oraz zbieranie i transport odpadów.
Starostwo powiatowe	Starosta wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach w przypadku scalania, wymiany lub podziału gruntów. Starosta jest również organem kompetentnym do wydania poszczególnych decyzji sektorowych tj.: pozwoleń na emisję gazów lub pyłów do powietrza, pozwoleń wodnoprawnych np. na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi czy pobór wód, pozwoleń na wytwarzanie odpadów, zezwoleń odpadowych tj. decyzji na odzysk, unieszkodliwianie, zbieranie i/lub transport odpadów, zatwierdzenia programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi.
Urząd marszałkowski	Marszałek województwa: wydaje decyzje o pozwoleniu zintegrowanym, wydaje decyzje sektorowe (za wyjątkiem pozwolenia na wytwarzanie odpadów) dla przedsięwzięć i zdarzeń na terenach zakładów, których eksploatowana instalacja jest kwalifikowana jako przedsięwzięcie mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko (wymaga obligatoryjnego raportu), zatwierdza program gospodarki odpadami.
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska RDOŚ	Organem właściwym do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska – w przypadku: będących przedsięwzięciami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko: – dróg, – linii kolejowych, – napowietrznych linii elektroenergetycznych, – instalacji do przesyłu ropy naftowej, produktów naftowych, substancji chemicznych lub gazu, – sztucznych zbiorników wodnych, przedsięwzięć realizowanych na terenach zamkniętych, przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich, zmiany lasu, niestanowiącego własności Skarbu Państwa, na użytek rolny, przedsięwzięć polegających na realizacji inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego, inwestycji w zakresie terminalu. Regionalny Dyrektor wydaje również odpadowe decyzje dla przedsięwzięć i zdarzeń na terenach zamkniętych.

Decyzja zatwierdzająca program gospodarki odpadami

Ostatnią nowością w obszarze decyzji administracyjnych jest decyzja zatwierdzająca program gospodarki odpadami. Została wprowadzona w życie z dniem 12 marca br. ustawą z 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw.

Jeśli wytwarzasz odpady w ramach prowadzonej działalności, która polega na świadczeniu usług w zakresie:

budowy,
rozbiórki,
remontu obiektów,
czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz
sprzątania, konserwacji i napraw a także
przetwarzania odpadów zawierających azbest w urządzeniach przewoźnych

masz obowiązek uzyskać decyzję zatwierdzającą program gospodarki odpadami przez Marszałka Województwa lub Dyrektora RDOŚ na terenach zamkniętych.

CO WOLNO URZĘDNIKOWI W RAZIE KONTROLI? JAKIE URZĄD MOŻE NARZUCIĆ OBOWIĄZKI W WYNIKU PRZEPROWADZONEJ KONTROLI?

Zmieniające się ustawodawstwo powoduje, że jesteś zobowiązany do coraz to nowszych uregulowań prawnych. Wraz z nowymi wymogami nakładanymi przez prawo, mnożą się kontrole z urzędów. Czego możesz się spodziewać podczas wizyty urzędników? Na co powinieneś być przygotowany?

1. Upoważniony do przeprowadzenia kontroli w zakładzie, wojewódzki inspektor ochrony środowiska (oraz upoważnieni przez niego pracownicy Inspekcji Ochrony Środowiska) jest uprawniony do poruszania się po terenie nieruchomości, obiektu lub ich części oraz środków transportu, bez potrzeby uzyskiwania przepustki.

2. Marszałkowi województwa – obok:

naczelnika urzędu skarbowego,
naczelnika urzędu celnego,
wójta,
burmistrza (prezydenta miasta),
starosty

przysługują uprawnienia organów podatkowych, zgodnie z zapisami ustawy Ordynacja podatkowa z 29 sierpnia 1997 r.

3. Przeprowadzający kontrolę urzędnik legitymujący się upoważnieniem do przeprowadzenia kontroli ma prawo m.in. do:

wstępu na grunt oraz do budynków, lokali lub innych pomieszczeń oraz środków transportu, przez całą dobę wraz z niezbędnym sprzętem,
wstępu na teren niezwiązany z prowadzeniem działalności gospodarczej; na przykład na teren sąsiedni, przylegający do Twojej posesji,
żądania okazania majątku podlegającego kontroli oraz do dokonania jego oględzin,
żądania udostępniania akt, ksiąg i wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem kontroli oraz do sporządzania z nich odpisów, kopii, wyciągów, notatek, wydruków i udokumentowanego pobierania danych w formie elektronicznej oraz wydania ich, na czas trwania kontroli, za pokwitowaniem,
żądania okazania dokumentów niezbędnych do wymierzenia mandatu lub kary grzywny,
zbierania innych niezbędnych materiałów w zakresie objętym kontrolą:
- pobierania próbek, przeprowadzania niezbędnych badań lub wykonywania innych czynności kontrolnych w celu:
  - ustalenia na terenie kontrolowanej nieruchomości, w obiekcie lub jego części stanu środowiska oraz
  - oceny tego stanu w świetle przepisów o ochronie środowiska, a także indywidualnie określonych w decyzjach administracyjnych warunków wykonywania działalności wpływającej na środowisko,
- żądania wstrzymania ruchu instalacji lub urządzeń oraz powstrzymania się od wykonywania innych czynności w zakresie, w jakim jest to niezbędne dla pobrania próbek oraz przeprowadzenia badań i pomiarów,
- oceny sposobu eksploatacji instalacji lub urządzeń, w tym środków transportu,
- oceny stosowanych technologii i rozwiązań technicznych,
- oceny sposobu wykonywania pomiarów emisji, ilości pobranej wody oraz odprowadzanych ścieków przez jednostkę prowadzącą pomiary, w tym poprawności sposobu pobierania i analizy próbek,
zabezpieczania zebranych dowodów,
legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości – jeżeli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli,
żądania przeprowadzenia spisu z natury,
przesłuchiwania świadków, kontrolowanego oraz innych osób wymienionych w zakresie niezbędnym dla ustalenia stanu faktycznego,
żądania pisemnych lub ustnych informacji,
zasięgania opinii biegłych (np. co do stosowanego procesu technologicznego).

Podstawa prawna:

Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity: Dz.U. 2008 nr 25, poz. 150 ze zm.).
Ustawa o odpadach z 27 kwietnia 2001 r. (tekst jednolity: Dz.U. z 2007 r. nr 39, poz. 251 ze zm.).
Ustawa o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw z 22 stycznia 2010 r. (Dz.U. z 2010 r. nr 28, poz. 145).
Ustawa prawo wodne z 18 lipca 2001 r. (tekst jednolity: Dz.U. z 2005 r. nr 239, poz. 2019 ze zm.).
Ustawa z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2008 r. nr 199, poz. 1227 ze zm.).
Ustawa o Inspekcji Ochrony Środowiska z 20 lipca 1991 r. (tekst jednolity: Dz.U. z 2007 r. nr 44, poz. 287 ze zm.).
Ustawa Ordynacja podatkowa z 29 sierpnia 1997r. (Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.).
Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym z 29 lipca 2005 r. (Dz.U. z 2005 r. nr 180, poz. 1495 ze zm.).
Ustawa o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2009 r. (tekst jednolity: Dz.U. z 2009 r. nr 151, poz. 1220 ze zm.).
Ustawa o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie z 13 kwietnia 2007 r. (Dz.U. z 2007 r. nr 75, poz. 493 ze zm.).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 23 października 2003 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których był lub jest wykorzystywany azbest (Dz.U. z 2003 r. nr 192, poz. 1876 ze zm.).

Autor: Danuta Kwaśniewska