Warzywa kontra plastik. Jak okra i kozieradka pomagają filtrować wodę
Te same lepkie substancje, które nadają okrze jej charakterystyczną śliskość, a kozieradce żelową konsystencję, mogą stać się sprzymierzeńcem w walce z jednym z największych współczesnych problemów środowiskowych – mikroplastikiem.
Mikroplastik to maleńkie fragmenty plastiku, mniejsze niż ziarnko ryżu. Powstają, gdy plastikowe torby, butelki czy opakowania rozpadają się w środowisku. Cząsteczki te unoszą się w oceanach, rzekach i… trafiają do wody kranowej. Badania wykryły mikroplastik we krwi, płucach, a nawet w łożysku. Choć jego pełny wpływ na zdrowie człowieka nadal jest przedmiotem badań, istnieją przesłanki, że może powodować stany zapalne i uszkodzenia komórek. Usuwanie go z wody pitnej wydaje się więc rozsądnym i pilnym krokiem.
Zespół naukowców Naukowcy z Tarleton State University pod kierunkiem Rajani Srinivasan odkrył, że ekstrakty roślinne z tych popularnych roślin potrafią usuwać nawet do 90% drobnych cząsteczek plastiku z wody oceanicznej, słodkiej i gruntowej. Wyniki badań opublikowano w prestiżowym czasopiśmie ACS Omega.
Jak to działa? Roślinne polisacharydy – naturalne polimery obecne w okrze i kozieradce – przyczepiają się do mikroplastiku, powodując jego zlepianie i opadanie na dno. Dzięki temu zanieczyszczenia można łatwiej oddzielić od wody. W testach laboratoryjnych ekstrakty z kozieradki usuwały nawet 93% mikroplastiku w ciągu godziny, a okra – około 67%. Najlepsze rezultaty dawało połączenie obu roślin.
Skuteczność w różnych środowiskach
- okra – najlepiej radziła sobie w wodzie morskiej (80%),
- kozieradka – w wodzie gruntowej (80–90%),
- mieszanka obu ekstraktów – w wodzie słodkiej (77%).
Co ważne, naturalne proszki działały skuteczniej niż poliakrylamid – syntetyczny polimer używany dziś w oczyszczalniach ścieków.
Dlaczego to przełom? Poliakrylamid może wprowadzać do środowiska toksyczne związki. Ekstrakty z okry i kozieradki są natomiast biodegradowalne, nietoksyczne i bezpieczne dla ludzi. To oznacza, że mogą stać się ekologiczną alternatywą w procesach uzdatniania wody.
„Wykorzystanie tych ekstraktów usunie mikroplastik i inne zanieczyszczenia, nie dodając do wody nowych toksyn” – podkreśla Srinivasan.
Badania pokazują, że rozwiązania inspirowane naturą mogą pomóc w walce z globalnym kryzysem zanieczyszczenia plastikiem – i być może już wkrótce znajdą zastosowanie w oczyszczaniu wody pitnej czy ochronie oceanów.
Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 30 września, 2025
- https://scitechdaily.com/natural-plant-extract-removes-up-to-90-of-microplastics-from-water/;
