Wiatr i słońce przegoniły węgiel! Odnawialne źródła energii po raz pierwszy największym producentem prądu na świecie
To historyczny moment dla światowej energetyki. Energia słoneczna i wiatrowa po raz pierwszy w historii wyprodukowały więcej prądu niż węgiel. Zdaniem ekspertów z think tanku Ember to punkt zwrotny, który pokazuje, że zielona energia jest w stanie zaspokoić rosnący globalny apetyt na elektryczność.
Rekordowy wzrost mocy słonecznych i wiatrowych
Według najnowszego raportu Ember, w pierwszej połowie bieżącego roku globalna produkcja energii słonecznej wzrosła aż o 31%, a wiatrowej o 7,7%. Łącznie dało to wzrost o ponad 400 terawatogodzin (TWh) – więcej, niż wyniósł całkowity globalny przyrost zapotrzebowania na energię w tym samym czasie.
To oznacza jedno: odnawialne źródła energii nie tylko dogoniły, ale i przegoniły węgiel jako największe źródło produkcji prądu na świecie.
– To dowód, że zielona energia potrafi nadążać za rosnącym popytem na elektryczność – podkreśla Małgorzata Wiatros-Motyka, główna autorka raportu i starsza analityczka ds. energii elektrycznej w Ember.
Punkt zwrotny dla klimatu
Dane pokazują, że całkowita produkcja energii z paliw kopalnych spadła o blisko 1% – niewiele, ale wystarczająco, by mówić o przełomie. – To niewielki, ale znaczący spadek. Jesteśmy w momencie, gdy globalne emisje zaczynają się stabilizować – tłumaczy Wiatros-Motyka.
Autorzy raportu podkreślają, że to pierwszy realny dowód, iż odnawialne źródła energii mogą przejąć pałeczkę od węgla i gazu, nawet przy rosnącym zapotrzebowaniu związanym z rozwojem gospodarki, elektromobilnością, centrami danych czy wzrostem populacji.
Chiński gigant i indyjski skok
Największy wkład w globalny sukces zielonej energii miały Chiny i Indie – dwa kraje, które jeszcze niedawno należały do największych emitentów dwutlenku węgla.
W Chinach produkcja energii słonecznej i wiatrowej wzrosła bardziej niż w reszcie świata razem wziętej, a jednocześnie odnotowano spadek zużycia paliw kopalnych o 2%. W Indiach z kolei rekordowy przyrost energii odnawialnej przewyższył wzrost popytu, co również przełożyło się na spadek emisji.
– Dotąd mówiono, że rozwój OZE nie zmniejsza zużycia paliw kopalnych. Ten raport pokazuje coś odwrotnego – że naprawdę możemy je zastąpić – komentuje Michael Gerrard, ekspert z Uniwersytetu Columbia.
Europa i USA – dwie strony tej samej monety
Nie wszędzie jednak zielona rewolucja idzie w takim tempie. W Unii Europejskiej wolniejszy rozwój energii wiatrowej i wodnej sprawił, że część krajów musiała zwiększyć produkcję z węgla i gazu.
W Stanach Zjednoczonych sytuacja jest jeszcze bardziej złożona. Mimo rosnącej liczby instalacji słonecznych i wiatrowych, popyt na energię wzrósł szybciej niż produkcja OZE. Dodatkowo nowa administracja Donalda Trumpa cofnęła część zielonych programów z czasów Bidena, znosząc m.in. finansowanie projektów czystej energii i wspierając przemysł węglowy oraz wydobycie ropy i gazu.
– To krok wstecz dla amerykańskiej transformacji energetycznej. Ale globalny trend jest nie do zatrzymania – zauważa Gerrard.
Zielona energia tańsza niż paliwa kopalne
Jednym z najważniejszych wniosków z raportu Ember jest to, że ponad 90% nowych instalacji odnawialnych na świecie jest obecnie tańsze w budowie i eksploatacji niż źródła kopalne.
To właśnie spadające koszty – w połączeniu z coraz większą efektywnością – sprawiają, że energetyka słoneczna i wiatrowa zaczynają wygrywać nie tylko ekologicznie, ale i ekonomicznie.
Co dalej?
Rosnący popyt na prąd – napędzany rozwojem technologii, elektromobilności i rosnącą liczbą ludności – będzie ogromnym wyzwaniem dla światowej gospodarki. Ale raport Ember daje nadzieję, że zielone źródła energii naprawdę mogą ten popyt zaspokoić bez zwiększania emisji.
Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 9 października, 2025
- https://ember-energy.org/latest-insights/global-electricity-mid-year-insights-2025/;
- https://www.bbc.com/news/articles/cx2rz08en2po;
