Zagrożony sokół karearea zwycięzcą konkursu Ptak Roku 2025
Wyobraź sobie ptaka, który w locie nurkowym potrafi przekroczyć 200 km/h. W Nowej Zelandii taki drapieżnik istnieje – to nowozelandzki sokół (sokół karearea), który właśnie został ogłoszony Ptakiem Roku 2025!
Sokół nowozelandzki jest jedynym sokołem endemicznie występującym w Nowej Zelandii. Mały, płowy drapieżnik z imponującymi szponami i dużymi, ciemnymi oczami potrafi w locie nurkowym osiągnąć prędkość nawet 200 km/h, polując na ptaki, jaszczurki, a czasem nawet na większe od siebie ssaki.
„Kārearea to po prostu oszałamiający ptak” – mówi Emma Blackburn, przewodnicząca Karearea Falcon Trust. „To nasz jedyny endemiczny ptak drapieżny i kluczowa część ekosystemu”.
Według Departamentu Ochrony Przyrody w Nowej Zelandii w naturze pozostało zaledwie 5–8 tysięcy tych ptaków. Gniazdują w lasach, najczęściej na ziemi pod głazami lub przewróconymi drzewami. Są bardzo narażone na drapieżnictwo ze strony introdukowanych ssaków, takich jak koty, jeże czy gronostaje, które żerują na ich jajach. Dodatkowo utrata siedlisk spowodowana wylesianiem i przekształcaniem terenów na pastwiska, a także kolizje z liniami energetycznymi i budynkami, stanowią poważne zagrożenie dla populacji.
Konkurs Ptak Roku, organizowany od 20 lat, ma na celu zwiększenie świadomości na temat trudnej sytuacji rodzimych ptaków Nowej Zelandii, z których wiele jest zagrożonych lub na skraju wyginięcia. W tym roku oddano ponad 75 000 zweryfikowanych głosów z 123 krajów. Sokół karearea dołączył do elitarnego grona dwukrotnych zwycięzców – w 2012 roku również zdobył główną nagrodę.
Na podium w tym roku znalazły się również: keā, znana z bezczelnego charakteru alpejska papuga, która zajęła drugie miejsce, oraz karure, maleńki rudzik czarny z wyspy Chatham, który uplasował się na trzecim miejscu.
Przez lata konkurs bywał źródłem kontrowersji – od wygranej nietoperza w 2021 roku, przez podejrzenia ingerencji zagranicznej w 2018 i 2019 roku, po globalną kampanię Johna Olivera w 2023 roku na rzecz zagrożonego pūteketeke.
„Za memami i zamieszaniem kryje się poważny przekaz” – podkreśla Nicola Toki, dyrektor generalna Forest and Bird. „Tegoroczna dziesiątka ptaków idealnie odzwierciedla statystyki – aż 80% z nich jest w niebezpieczeństwie. Ludzie zakochują się w tych ptakach, poznają ich historię i zaczynają działać na ich rzecz”.
Sokół karearea, niezwykle szybki i zwinny, nie tylko podbija serca Nowozelandczyków, ale staje się symbolem walki o ochronę rodzimych gatunków, których przyszłość wciąż jest zagrożona.
Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 29 września, 2025
