Bez śniadania jesteśmy głupsi
Dlaczego śniadanie jest tak ważne? Rano, po kilkugodzinnym śnie, mózg pracuje na zwolnionych obrotach. By pobudzić nasz umysł do działania musimy dostarczyć mu paliwa – glukozy, która odżywia i pobudza mózg. Najlepiej jeżeli ta glukoza pochodzi z cukrów złożonych, które znajdziemy w produktach pełnoziarnistych, kaszach i warzywach.
„Śniadanie zjedz sam, obiadem podziel się z przyjacielem, a kolację oddaj wrogowi” – tak brzmi stare chińskie powiedzenie. Dlaczego to, co jemy rano jest tak istotne?
– Przede wszystkim wspiera ono harmonijny rozwój intelektualny i fizyczny dzieci i młodzieży. Zmniejsza też ryzyko rozwoju otyłości. Warto pamiętać o tym, że pierwsze i drugie śniadanie, dostarczając organizmowi potrzebnej energii i składników odżywczych, wpływają m.in. na lepszą koncentrację, zapamiętywanie i zdolność uczenia się, a w efekcie na lepsze wyniki w nauce i pracy – mówi prof. Mirosław Jarosz, dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia (IŻŻ).
W ciągu nocy spada stężenie glukozy, z której mózg czerpie energię. Dlatego pierwszy posiłek powinien być idealnie zbilansowany i pełnowartościowy, tak aby dostarczyć mózgowi paliwa do pracy. Śniadanie powinno przede wszystkim dostarczyć glukozy – jej brak w komórkach mózgowych może bowiem skutkować trudnościami z koncentracją, ospałością, zawrotami głowy, zmęczeniem, zaburzeniami widzenia, a nawet omdleniami. Najlepszym źródłem glukozy są węglowodany.
– Dostarczenie rano takiej bomby węglowodanowej, przede wszystkim węglowodanów złożonych, to podstawa zdrowego funkcjonowania przez cały dzień. Przede wszystkim nasze śniadanie powinno mieć od 20 do 30 proc. wartości energetycznej. Energię powinniśmy czerpać z pełnoziarnistych produktów zbożowych, czyli szare, ciężkie pieczywo, typowy chleb na zakwasie, nie jakieś białe czy przetworzone, bo to nie daje nam żadnych wartości. Przede wszystkim nie ma tam magnezu i witamin z grupy B, które dobrze działają na mózg – mówi dietetyk Hanna Stolińska agencji informacyjnej Newseria Lifestyle.
Gdzie jeszcze znajdziemy węglowodany złożone? W takich produktach, jak kasze, płatki pełnoziarniste, makarony i warzywa. Cukry te sprawiają, że energia z pożywienia uwalniana jest do krwi stopniowo, co zapewnia sprawne funkcjonowanie umysłu przez długi czas.
Z kolei węglowodany proste, które występują w słodyczach, dżemach i owocach, powodują, że stężenie cukru we krwi rośnie gwałtownie i gwałtownie spada, więc organizm domaga się kolejnej porcji glukozy. W efekcie jemy więcej i dostarczamy organizmowi nadprogramowych kalorii, co skutkuje wzrostem wagi i może prowadzić do otyłości.
A jakie błędy najczęściej popełniamy przy komponowaniu śniadania? Przede wszystkim problem jest w tym, że średnio od 10 do nawet 40 proc. dorosłych Polaków nie je codziennie pierwszego śniadania. – Im młodszy wiek, tym odsetek osób opuszczających pierwsze śniadanie jest wyższy. Jeśli zaś chodzi o młodzież szkolną, to pierwszego śniadania (przed wyjściem z domu do szkoły) nie zjada codziennie aż 27 proc. uczniów szkół podstawowych i 41 proc. uczniów gimnazjów. Z reguły odsetek ten jest wyższy w przypadku dziewczynek – mówi prof. Jadwiga Charzewska, ekspert IŻŻ specjalizujący się w dziedzinie epidemiologii.
Drugi problem, to jakość tego, co zjadamy. – Nasza dieta jest generalnie bardzo monotonna. Przede wszystkim śniadanie to zwykle kanapka z serem żółtym, kanapka z wędliną, kanapka z kremem czekoladowym, żeby dać tę energię na cały dzień, ale nie jest to do końca prawda, bo takie kremy zawierają bardzo dużo tłuszczu, który jest bardzo powoli przyswajany przez organizm – mówi Hanna Stolińska.
Dietetycy przekonują, że codzienna dieta powinna być urozmaicona, aby dostarczać organizmowi jak najwięcej składników odżywczych. Jednego dnia śniadanie może składać się z kanapek z pełnoziarnistego pieczywa, sera i dużej ilości warzyw, innego pieczywo można zastąpić kaszą. Dobrym pomysłem jest sałatka z kaszy jaglanej i warzyw, lub pełnoziarniste musli z owocami lub warzywami. Prostym rozwiązaniem są także pasty do kanapek, które można przygotować na wiele sposobów. Najprostsze w przygotowaniu są pasty jajeczne lub rybne, najlepiej z tłustych ryb morskich, które są źródłem kwasów omega-3.
– Zapominamy również o roślinach strączkowych, czyli soczewicy, ciecierzycy, groszku, fasolce. Można robić fantastyczne pasty, np. zmiksować ciecierzycę z suszonymi pomidorami – to jest ulubiona pasta nie tylko dorosłych, lecz także dzieci. Do tego można dołożyć jakiś ogórek kiszony, który daje kontrast. Można robić pasty z różnych orzechów, np. z orzechów nerkowca z ogórkiem kiszonym. Choć jest to bardzo kontrowersyjne połączenie, to smakuje rewelacyjnie – mówi Hanna Stolińska.
Warto również pamiętać o tym, że głównym składnikiem mózgu, niezbędnym do jego prawidłowego funkcjonowania, jest woda. Dlatego dzień warto zacząć od wypicia szklanki wody mineralnej, a w ciągu dnia mieć pod ręką butelkę wody. Idealnym rozwiązaniem jest picie mniejszych porcji wody przez cały dzień, zamiast uzupełnienia jej niedoboru wieczorem.
https://www.izz.waw.pl/pl/strona-gowna/3-aktualnoci/aktualnoci/539-konferencja-naukowa-sniadanie-podstawa-edukacji
https://www.lifestyle.newseria.pl/newsy/sniadanie_to_paliwo_dla,p471723635