Wigierski Park Narodowy
Wigierski Park Narodowy — utworzony 1 stycznia 1989 roku, położony jest na północnym skraju Puszczy Augustowskiej, największego zwartego kompleksu leśnego na niżu Europy, który wraz z lasami na terytorium Litwy i Białorusi pokrywa obszar około 300 tysięcy hektarów.
Wśród roślin rosnących w Parku aż 75 taksonów objętych jest ochroną gatunkową, przy czym 61 ochroną ścisłą, a 14 częściową. Na szczególną uwagę zasługują gatunki zagrożone wyginięciem oraz gatunki rzadkie. Na liście roślin naczyniowych występujących w Wigierskim Parku Narodowym znalazły się 52 takie taksony, w tym jeden gatunek – kanianka lnowa (Cuscuta epilinum) – uznany za wymarły w naszym kraju.
Niektóre gatunki zwierząt, uprzednio liczne, bardzo zmniejszyły swoją liczebność i są obecnie spotykane w rejonie Parku sporadycznie. Należą do nich, między innymi, ryś (Lynx lynx), wilk (Canis lupus), puchacz (Bubo bubo) i kilka innych gatunków ptaków drapieżnych, głuszec (Tetrao urogallus), bocian czarny (Ciconia nigra) i troć jeziorowa (Salmo trutta m.lacustris).
Choć w rejonie wigierskim następowało stopniowe zmniejszanie się liczby gatunków rodzimej fauny, niektóre z nich, dzięki objęciu ochroną gatunkową i rezerwatową zwiększyły swoją liczebność i nie są już uznawane za zagrożone wyginięciem. Do gatunków “ocalonych” należą w szczególności bóbr europejski (Castor fiber) i kormoran czarny (Phalacrocorax carbo).
Dotychczasowe badania przeprowadzone w granicach Wigierskiego Parku Narodowego wykazały obecność około 1700 gatunków zwierząt, w tym 289 gatunków objętych ochroną prawną.
Wśród fauny bezkręgowców występuje co najmniej 45 gatunków chronionych co stanowi ponad 40% wszystkich chronionych w Polsce gatunków bezkręgowców. Najwięcej gatunków chronionych reprezentuje świat owadów (Insecta) – 40 (głównie trzmiele Bombus, biegacze Carabus oraz niektóre motyle i ważki), następnie mięczaków (Mollusca) – 4 gatunki (szczeżuje Anodonta cygnea i A. complanata, skójka Unio pictorum i ślimak winniczek Helix pomatia) oraz 1 gatunek pierścienic (Annelida).
Wśród fauny zwierząt bezkręgowych występuje w WPN osiem gatunków reliktowych: skorupiak Pallasea quadrispinosa, chrząszcz – biegacz Menetriesa (Carabus menetriesi), motyl – skalnik arktyczny (Oeneis jutta) oraz błonkówki: Harpagoxenus sublevis, Myrmica sulcinodis, Camponotus herculeanus, Formica aquilonia i trzmiel tajgowy (Bombus jonellus).
Na terenie Parku stwierdzono występowanie 297 gatunków kręgowców, w tym 32 gatunki ryb, 12 gatunków płazów, 5 gatunków gadów, 202 gatunki ptaków oraz 46 gatunków ssaków. Ponad 82% fauny kręgowców parku (244 gatunki) podlega ochronie gatunkowej. Jest to 48% wszystkich chronionych w Polsce kręgowców. Wśród gatunków objętych ochroną zdecydowanie największą grupę stanowią ptaki – 185 gatunków, a następnie ssaki – 37 gatunków. Pozostałe gatunki należą do gromady płazów, gadów i ryb. W przeciwieństwie do fauny bezkręgowców, różnorodność gatunkowa zwierząt kręgowych zbadana jest dość dokładnie i nie należy spodziewać się zbyt wielu nowych gatunków. Dotyczy to szczególnie gatunków chronionych, z których jedynie nieliczne gatunki ptaków i nietoperzy mogą powiększyć istniejącą listę.
Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody nadrzędnym celem Parku jest poznanie, zachowanie całości systemów przyrodniczych danego terenu, wraz z warunkami ich funkcjonowania, oraz odtwarzanie zniekształconych i zanikłych ogniw rodzimej przyrody.
O pięknie, charakterze krajobrazu i unikatowej wartości przyrodniczej WPN decydują wody. W granicach Parku położone są 42 stałe, naturalne zbiorniki wodne, których łączna powierzchnia wynosi ponad 28 km2. Największe, najgłębsze i najatrakcyjniejsze dla większości turystów odwiedzających Park jest jezioro Wigry – o krętej linii brzegowej, urozmaicone wyspami, zatokami, głębinami, śródjeziornymi górkami i przybrzeżnymi obszarami płycizn. Wigry wraz z przyległymi, mniejszymi jeziorami tworzą szczególny zespół ekosystemów wodnych.
