Ograniczenia inwestycyjne na obszarach Natura 2000
Obecnie 20% terenu Polski wchodzi w obszar Natura 2000. Obszar ten jest włączony w europejską sieć ekologiczną po to, aby ochronić siedliska przyrodnicze i gatunki zwierząt, które są szczególnie ważne dla całej Wspólnoty.
Wbrew początkowym obawom inwestorów, fakt, że dany teren został włączony w obszar Natura 2000 nie oznacza całkowitego braku możliwości podejmowania przedsięwzięć – trzeba się jednak liczyć ze szczególnym reżimem prawnym.
Prawo
Program Natura 2000 został powołany do życia na mocy dwóch dyrektyw – Dyrektywy Ptasiej (79/409/EWG) oraz Dyrektywy Siedliskowej (92/43/EWG). Już na ich poziomie zostały nałożone na poszczególne państwa członkowskie obowiązki podejmowania odpowiednich działań tak aby na wyodrębnionych obszarach nie pogarszał się stan siedlisk przyrodniczych.
Uszczegółowienie przepisów dyrektyw znaleźć można w regulacji krajowej, w ustawie z 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz.U. 2004 Nr 92 poz. 880). Zgodnie z jej art. 33 prawo zabrania podejmowania działań mogących osobno lub w połączeniu z innymi znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000, w tym dotyczy to w szczególności pogorszenia stanu siedlisk, negatywnych skutków dla gatunków czy też pogorszenie stanu integralności tej sieci ekologicznej z innymi obszarami. Istotnym wymogiem w odniesieniu do planowanych przedsięwzięć jest obowiązek przeprowadzania odpowiedniej oceny oddziaływania planów czy strategii, które nie są bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000, a które mogą znacząco oddziaływać na ten obszar.
– Zatem potencjalni inwestorzy są zobowiązani do tego, aby plany ich przedsięwzięć zostały poddane specjalnej procedurze oceny i nie chodzi tutaj wyłącznie o przedsięwzięcia lokalizowane w granicach Natura 2000, ale również o obszary poza granicami strefy ochronnej. – mówi Anna Macina z firmy Archeton Sp. z o.o.
Zasady dokonywania takiej oceny zostały poddane odrębnej regulacji, którą stanowi obszerna ustawa z 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. (Dz. U. z 2008 r., Nr 199, poz. 1227).
Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko
Jest to szczególny rodzaj postępowania, w ramach którego dokonuje się weryfikacji raportu o oddziaływaniu określonego przedsięwzięcia na środowisko. Wymagane jest uzyskanie szeregu opinii i uzgodnień. W procederze tym, w ramach konsultacji może brać udział społeczeństwo.
– Z punktu widzenia praktycznego ważne jest to, że takie działania przeprowadza się w obrębie postępowania zmierzającego do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia. Jest to istotna decyzja dla każdego inwestora, ponieważ jej uzyskanie wymagane jest dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko i aby rozstrzygnąć tę kwestię przeprowadza się właśnie procedurę oceny oddziaływania. Ponadto jej przeprowadzenie decyduje o tym czy uzyskamy pozwolenie na budowę, czy nie. O jakości decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach świadczy m.in. rzetelny raport o oddziaływaniu na środowisko oraz prawidłowo przeprowadzone konsultacje społeczne. Dobrze sporządzony raport może przyczynić się do obniżenia kosztów inwestycji m.in. poprzez przyspieszenie procedur. – mówi Anna Macina.
Ocena ta ma charakter skumulowany tzn. bierze się pod uwagę również wpływ inwestycji i planów powiązanych z głównym przedsięwzięciem. Jeśli chodzi o możliwość oddziaływania na siedliska i gatunki, analizuje się tutaj lokalizację inwestycji, jej wielkość charakter niezbędnych prac czy też rodzaj siedlisk i gatunków zwierząt poddanych zaburzeniu. Natomiast w odniesieniu do działań, które mogą zawsze znacząco oddziaływać na środowisku, bada się m.in. czy przedsięwzięcie spowoduje długotrwały spadek liczebności populacji oraz czy zmieni skład gatunków.
Jeśli ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko będzie negatywna, właściwy organ odmawia udzielenia zgody na przeprowadzenie inwestycji na obszarze Natura 2000.
Dlatego też poszukując projektu domu, wskazane jest uwzględnienie zakresu oddziaływania inwestycji na kondycję przyrody. Ciekawym rozwiązaniem są domy w technologii bala drewnianego. Takie „eko-projekty” charakteryzują się rzutami budynków w kształcie wydłużonego prostokąta. Ich dachy są bardzo proste, najczęściej dwuspadowe, o kącie nachylenia nie mniejszym niż 35 stopni. Zaś czterospadowe dachy mają długość kalenicy przekraczającą 1/3 długości całego pokrycia. Okna bywają niewielkie, często z podziałem na mniejsze kwatery. Całości dopełniać mogą detale w klimacie rustykalnym: drewniane słupki i balustrady, okiennice, ganki. Poza tym nowoczesne budownictwo przyjazne dla środowiska może także nawiązywać do stylizacji regionalnych, doskonale komponując się z naturalnym krajobrazem przyrodniczym.
Projekty domów dedykowane bioróżnorodności terenu inwestycyjnego w szczególny sposób współgrają z cennymi przyrodniczo obszarami, co pozwala również na stosowanie nowoczesnych technologii takich jak technologia szkieletu prefabrykowanego. Cechą domów wybudowanych tą metodą jest lekka i zarazem energooszczędna konstrukcja.
Możesz budować pod warunkiem, że …
Ustawa o ochronie przyrody zawiera istotny wyjątek od konieczności uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Zgodnie z art. 34, jeżeli przemawiają za tym konieczne wymogi nadrzędnego interesu publicznego oraz w przypadku braku rozwiązań alternatywnych, regionalny dyrektor ochrony środowiska może zezwolić na realizację przedsięwzięcia mogącego znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000. Przy czym istnieje obowiązek wykonania tzw. kompensacji przyrodniczej. Została ona zdefiniowana w ustawie Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2001 Nr 62 poz. 627) i oznacza zespół działań takich jak roboty budowlane, rekultywacja gleby, zalesianie, zadrzewianie lub tworzenie skupisk roślinności, prowadzące do przywrócenia równowagi przyrodniczej, co ma na celu wyrównanie szkód dokonanych w środowisku przez realizację przedsięwzięcia. A zatem jeśli nie da się pogodzić ze sobą takich wartości jak ochrona środowiska oraz interes publiczny, prawo przewiduje zastosowanie zasady rekompensaty za dokonane w imię interesu ewentualne szkody na obszarach Natura 2000.
Witam. Chciałbym się dowiedzieć czy otworzenie takiej działalności jak Paintball w lesie, który znajduję się na obszarze Natura 2000 jest możliwe? Gdzie można zdobyć jakieś informacje na ten temat? Z góry dziękuję za odpowiedź
Artykuł jest przygotowany bardzo nierzetelnie. Miesza poszczególne rozdziały ustawy, zawierające różne typy ocen oddziaływania na środowisko. Dodatkowo, nie uwzględnia różnych typów przedsięwzięć, przez co podaje błędny kontekst przepisów prawnych.
Wszystkim zainteresowanym budową inwestycji, radziłabym zapoznać się z:
-Ustawą z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko;
-Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko.
Czytanie powyższego tekstu, może sprawiać wrażenie, że na obszarach NATURA 2000, nie można nic wybudować jeżeli nie ma w tym nadrzędnego interesu publicznego, a już na pewno nie bez przeprowadzania pełnej procedury OOŚ. Nie jest to zgodne z prawdą. Dom jednorodzinny to nie jest elektrownia czy autostrada i na pewno nie jest przedsięwzięciem, które może zawsze znacząco oddziaływać na środowisko! A już na pewno jego oddziaływania na środowisko nie pomniejsza wielkość jego okien czy „detale w klimacie rustykalnym”.
W komentarzu też są błędy!. Od 15 listopada 2010 r. obowiązuje nowe Rozporzadzenie Rady Ministrów z 9 listopada 2010 roku w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko ( Dz.U. nr 213, poz. 1397), gdzie znacznie poszerzono listę przedsięwzięć i zamieszczono uszczegółowienia i doprecyzowania co do niektórych przesięwzięć.