Czy szopy pracze są niebezpieczne? Czy są agresywne?
Te urocze, lecz nieco tajemnicze stworzenia coraz częściej pojawiają się w europejskim krajobrazie — zarówno wśród lasów i łąk, jak i w miastach. Ich obecność budzi wiele pytań, zwłaszcza w kontekście wpływu na lokalne ekosystemy, potencjalnej agresji oraz bezpieczeństwa dla ludzi. W tym artykule spróbujemy rozwiać niektóre z wątpliwości na temat szopów praczy – zapraszamy do lektury!
Pochodzenie szopa pracza i jego ekspansja w Europie
Gatunek ten pochodzi z Ameryki Północnej, a w Europie pojawił się w XX wieku. Pojawiły się głównie jako zwierzęta hodowlane w przemyśle futrzarskim, a w niektórych wypadkach również jako egzotyczni pupile. Ze względu na wszystkożerność i dużą elastyczność, uciekające na wolność osobniki szybko zaadaptowały się i zaczęły rozmnażać, co doprowadziło do ich rozprzestrzenienia na nowym kontynencie. Obecnie szopy można spotkać w wielu krajach — również w Polsce.
Wpływ szopów praczy na lokalny ekosystem
Gatunek ten wyróżnia bardzo zróżnicowana dieta. Szopy pracze przez swoją wszystkożerność i zdolność do adaptacji w rozmaitych środowiskach są dość nieprzewidywalne, jeśli chodzi o wpływ na otoczenie. Ich obecność może prowadzić do zmniejszenia populacji innych gatunków – na przykład ptaków, gryzoni, skorupiaków i owadów, również tych zagrożonych. Są również dużą konkurencją dla innych polskich drapieżników. Z tych względów klasyfikuje się je w Polsce jako gatunek obcy i inwazyjny.
Czy szopy pracze są niebezpieczne dla człowieka?
Bezpośrednim zagrożeniem związanym z tym gatunkiem jest przede wszystkim potencjalny kontakt z sierścią, śliną lub odchodami. Szopy pracze są nosicielami wielu chorób, które mogą być niebezpieczne zarówno dla ludzi, jak i dla zwierząt domowych, takich jak psy i koty. Przenoszą m.in.:
- wściekliznę,
- bąblowicę,
- leptospirozę,
- pasożyty: nicienie, tasiemce, glisty Baylisascaris procyonis.
Badania wykazały, że szopy pracze są niebezpieczne przede wszystkim ze względu na przenoszenie licznych chorób, co stanowi poważne wyzwanie dla zdrowia publicznego i weterynarii w Europie. Na chwilę obecną podejmowane są już interwencje, które skutecznie redukują np. wystąpienia wścieklizny u tego gatunku, ale nie rozwiązują one całkowicie problemów epidemiologicznych. Należy zatem bezwzględnie unikać kontaktu fizycznego z dzikimi zwierzętami.
Czy szopy pracze są agresywne?
Podobnie jak większość drapieżnych ssaków zamieszkujących Europę, zwierzęta te raczej unikają kontaktu z ludźmi. Warto pamiętać, że w poszukiwaniu pożywienia mogą zbliżać się do miejsc gęsto zaludnionych, przeszukując śmietniki czy kompostowniki, a nawet zamieszkiwać miasta — zastanawiamy się wtedy, czy szopy są agresywne lub niebezpieczne. Gdy spotkamy je podczas jedzenia lub przez przypadek wystraszymy, mogą wykazywać gwałtowne zachowania — zwłaszcza jeśli czują się zagrożone, opiekują się młodymi lub bronią swojego terytorium. W takich wypadkach nie powinniśmy zmuszać ich do interakcji, próbować pogłaskać ani zbytnio się zbliżać — pozostawione sobie są znacznie mniej skłonne do zaatakowania człowieka.
Szop pracz jako zwierzę domowe
Zarówno w Ameryce Północnej, jak i w Europie sympatyczny wygląd i inteligencja tych ssaków sprawiła, że wiele osób postrzega je jako idealne pupile. Mimo że szopy pracze mogą wydawać się urocze i łagodne, nie są one odpowiednimi zwierzętami domowymi. Ich silne instynkty, potrzeba dużego terytorium do eksploracji oraz specyficzne wymagania żywieniowe sprawiają, że trudno jest zapewnić im odpowiednie warunki w domu. Ponadto, prawo w wielu krajach europejskich ogranicza możliwość lub zabrania ich posiadania.
Szop pracz w Europie – czy jest zagrożeniem?
Gatunek ten pomimo niewinnego wyglądu stanowi wyzwanie zarówno dla ludzi, jak i innych gatunków w lokalnym środowisku. Adopcja takiego zwierzęcia nie jest niemożliwa, jednak wiąże się z ogromnymi wyzwaniami behawioralnymi dla ich właścicieli i hodowców. Szopy pracze w Europie na chwilę obecną wymagają stałej kontroli populacji oraz działań weterynaryjnych i ekologicznych, które zapobiegną rozprzestrzenianiu się charakterystycznych dla nich chorób i ograniczą ich wpływ na gatunki zagrożone.
- Critter Control®; " Are Raccoons Dangerous?"; https://www.crittercontrol.com/wildlife/raccoons/are-raccoons-dangerous; 27-03-2024;
- Evan Hecht, USA TODAY; "Are raccoons dangerous? How to protect yourself and your pets from disease"; https://eu.usatoday.com/story/news/2022/09/12/are-raccoons-dangerous-to-humans-pets/10352570002/; 27-03-2024;
