WWF jest jedną z największych fundacji zajmujących się ochroną przyrody na całym świecie. W Polsce działa już od ponad 10 lat. Dowiedz się, jak możesz chronić życie na Ziemi. Wejdź na www.wwf.pl.
Czy do lasów zachodniej Polski mogą wrócić rysie?
Czy do lasów zachodniej Polski mogą wrócić rysie? Istnieje taka szansa, ale obszary leśne na zachód od Wisły powinny spełniać kilka warunków, niezbędnych do tego, aby ryś mógł w nich przetrwać – informuje WWF Polska, na którego zlecenie został przygotowany specjalny raport. Jest to szczególnie ważne, gdyż Polska stanowi zachodnią granicę występowania rysia euroazjatyckiego w Europie.
Raport, autorstwa dra hab. Krzysztofa Schmidta z Instytutu Biologii Ssaków PAN, ocenia jakość lasów zachodniej Polski pod względem wymagań środowiskowych rysia. Na jego potrzeby zostały wytypowane rozległe i zwarte kompleksy leśne na terenie regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych Piła, Szczecin, Wrocław i Zielona Góra oraz Drawieńskiego Parku Narodowego.
Ryś zajmuje obecnie zaledwie 11 procent dostępnych obszarów leśnych – tłumaczy Stefan Jakimiuk z WWF Polska. – Gatunek ten, w wyniku polowań i karczowania lasów, zniknął z wielu miejsc w naszym kraju w ciągu ostatnich kilku wieków. Jakkolwiek w okresie powojennym obserwujemy znaczny przyrost powierzchni lasów, zwłaszcza w zachodniej części kraju, to ryś spotykany jest tam sporadycznie. Dlatego chcemy sprawdzić, czy w lasach zachodniej Polski jest miejsce dla tego drapieżnika.
Na przebadanym obszarze, autor raportu przeanalizował typy i wiek lasów oraz strukturę przestrzenną dna lasu. Parametry te, obok dostępności pokarmu i wielkości obszarów leśnych, mogą odgrywać istotną rolę dla zachowania populacji rysi. W opinii autora raportu w życiu tych kotów ważną funkcję odgrywa właśnie struktura lasu. O ile mogą to być lasy iglaste, liściaste lub mieszane, to podczas polowania ryś wykorzystuje miejsca, w których może się ukryć, takie jak wykroty, pnie drzew, czy też zarośla, aby podkraść się niezauważenie na bliską odległość do zwierzęcia, na które poluje. Z kolei do odpoczynku ryś potrzebuje miejsc, charakteryzujących się słabą widocznością, gdzie może znaleźć odpowiednią kryjówkę.
W raporcie przygotowanym na zlecenie WWF znalazły się szczegółowe dane na temat elementów osłonowych. Lasy zachodniej Polski charakteryzują się dość wysokim stopniem widoczności, ocenionym na około 70%, wobec 54% dla Puszczy Białowieskiej. Odpowiednie ilości wykrotów i powalonych pni drzew, były odnotowane jedynie na dwóch obszarach leśnych – Drawieńskiego Parku Narodowego i nadleśnictwa Czarnobór. W innych miejscach, ich ilość była stosunkowo mała. Fakt ten może ograniczać szanse rysia na zdobycie pokarmu i znalezienie miejsca do odpoczynku.
Polska zachodnia obfituje w rozległe obszary leśne, które mogą odgrywać istotną rolę w ochronie dużych drapieżników. Jednak w przypadku rysia, struktura tych lasów, o wysokiej widoczności, utrudni mu odpoczynek w ukryciu i zdobywanie pożywienia. Z drugiej strony, szansę na poprawę warunków dla występowania rysia stwarza tendencja do wprowadzania podszytu w rezultacie prowadzonej gospodarki leśnej. Wzbogaca on nie tylko pionową strukturę lasu, ale także staje się ważnym elementem osłonowym i miejscem żerowania dla ssaków kopytnych, które stanowią pokarm rysia. Należy też zwrócić uwagę na, to że niektóre obszary (Puszcza Barlinecka, lasy położone nad Drawą), pod względem analizowanych parametrów struktury środowiska dorównują, a nawet przewyższają wartości notowane w Puszczy Białowieskiej. Tak więc nie można wykluczyć, iż w nieodległej przyszłości obszary te staną się miejscem występowania tych dzikich kotów.
Ogólna ocena lasów w Polsce zachodniej, pod względem wymagań środowiskowych rysia w porównaniu z Puszczą Białowieską wypada w tym raporcie jednoznacznie gorzej – podsumowuje Jakimiuk – Nadzieję jednak daje występowanie pewnych kompleksów leśnych o zróżnicowanej strukturze lasu oraz coraz bardziej powszechna w gospodarce leśnej praktyka wprowadzanie podszytu, który poprawia warunki osłonowe dla rysi. Dodatkowo, nie można zapomnieć o innych kluczowych dla występowania rysia kwestiach, jak obfitość bazy pokarmowej. Zagęszczenie kopytnych, w tym sarny, jest przeciętnie zacznie wyższe w Polsce zachodniej niż we wschodniej części kraju. Dlatego w przyszłości lasy na zachód od Wisły mogą stać się też miejscem, w których znów pojawi się ryś.
W Polsce żyje około 200 rysi. WWF Polska od 2007 roku prowadzi działania na rzecz przywrócenia rysi do lasów mazurskich. Dzięki nim w Puszczy Piskiej i Lasach Napiwodzko-Ramuckich dziś żyje już nie mniej niż osiem rysi. Wśród nich są również rysie sprowadzone z Estonii. W przyszłym roku WWF planuje sprowadzenie kolejnych dwóch zwierząt, które pomogą w powrocie rysi do tych rozległych kompleksów leśnych.
Trzeba zająć sie reintrodukcja rysi, polskie lasy to ich naturalne środowisko, trzeba też zaniechac wycinki lasów, w których żyje wiele garunków roslin i zwierząt. gdy już będzie więcej rysi, trzeba chronic ich siedlisko, czyli las:)