Szok! Papierowe słomki również mogą stanowić poważny problem dla środowiska
„Ekologiczne” słomki zawierają potencjalnie toksyczne chemikalia – stanowiące zagrożenie dla ludzi i dzikiej przyrody. Słomki do napojów wykonane z materiałów takich jak papier i bambus są często reklamowane jako bardziej przyjazne dla środowiska niż ich plastikowe odpowiedniki. Jednak nowe badanie wykazało, że te rzekomo zrównoważone słomki zawierają potencjalnie toksyczne substancje chemiczne (PFAS).
Naukowcy z Uniwersytetu w Antwerpii w Belgii argumentują, że niektóre roślinne i „przyjazne dla środowiska” alternatywy dla tworzyw sztucznych mogą po cichu przyczyniać się do zanieczyszczenia środowiska przez PFAS. Co to jest PFAS? Substancje te, powszechnie znane jako „forever Chemicals”, stanowią dużą grupę ponad 4000 syntetycznych substancji chemicznych, które są stosowane w szerokiej gamie produktów ze względu na ich właściwości hydrofobowe i tłuszczowe. Można je znaleźć w przedmiotach codziennego użytku, takich jak patelnie z powłoką nieprzywierającą i opakowania fast foodów.
Kiedy badacze przetestowali 39 różnych marek słomek wykonanych z plastiku, papieru, szkła, bambusa lub stali nierdzewnej, odkryli PFAS w prawie wszystkich materiałach. Jedynym wyjątkiem była stal nierdzewna.
Kwas perfluorooktanowy był najczęstszym PFAS wykrywanym w słomkach. Produkcja kwasu perfluorooktanowego jest zakazana w Unii Europejskiej od 2020 roku ze względów bezpieczeństwa. Można go jednak znaleźć w starych lub pochodzących z recyklingu produktach konsumenckich.
Skąd PFAS w „ekologicznych słomkach”? By słomki papierowe i bambusowe były wodoodporne, wielu producentów dodaje PFAS.
Naukowcy z Belgii korzystając ze spektrometrii mas o wysokiej rozdzielczości, przeanalizowali skład chemiczny 20 słomek papierowych, 5 słomek szklanych, 5 słomek bambusowych, 5 słomek ze stali nierdzewnej i 4 słomek plastikowych. W szczególności szukali 29 różnych PFAS. We wszystkich słomkach papierowych z wyjątkiem dwóch badacze wykryli PFAS, chociaż stężenia były dość niskie i znacznie różniły się w zależności od produktu. Wieczne chemikalia wykryto także w trzech markach plastikowych słomek, dwóch markach szklanych słomek i czterech markach bambusowych. Wśród tych słomek najczęściej wykrywany PFAS, kwas perfluorooktanowy (PFOA), został zakazany w większości krajów od 2020 r.
Czy powinniśmy się martwić?
Ludzie mogą być bezpośrednio narażeni na działanie PFAS ze słomek, które przedostają się do naszych napojów. Wyrzucone lub poddane recyklingowi słomki mogą również powodować pośrednie narażenie poprzez zanieczyszczoną glebę, wodę, rośliny i inne produkty konsumenckie pochodzące z materiałów pochodzących z recyklingu.
„Niewielkie ilości PFAS, choć same w sobie nieszkodliwe, mogą zwiększyć obciążenie chemiczne już obecne w organizmie” – wyjaśnia naukowiec zajmujący się ochroną środowiska Thimo Groffen z Uniwersytetu w Antwerpii.
Nawet po użyciu słomek zawarte w nich substancje zanieczyszczające mogą się utrzymywać. Jeśli słomki zostaną poddane recyklingowi, chemikalia mogą znaleźć się w nowym produkcie. A jeśli słomki trafią na składowisko lub zostaną spalone, zawarte w nich chemikalia po cichu rozniosą się na wietrze lub w glebie.
Narażenie na PFAS powiązano także ze zmniejszoną zdolnością rozrodczą ptaków, rozwojem nowotworów oraz zaburzeniami czynności układu odpornościowego i nerek u innych gatunków zwierząt.
Konsumentom zaniepokojonym potencjalnym wpływem na środowisko lub zdrowie Groffen sugeruje używanie słomek ze stali nierdzewnej lub całkowite wyeliminowanie słomek. Badanie opublikowano w czasopiśmie Food Additives and Contaminants.
- ‘Eco-friendly’ straws contain potentially toxic chemicals – posing a threat to people and wildlife; https://theconversation.com/eco-friendly-straws-contain-potentially-toxic-chemicals-posing-a-threat-to-people-and-wildlife-212472; data dostępu: 08-01-2024;
