W Sejmie o finansowaniu parków narodowych
Zapewnienie sprawnego funkcjonowania i efektywnego finansowania działalności parków narodowych – jak zapewnia Ministerstwo Środowiska, to główne cele przyjętej 18 sierpnia przez Sejm RP ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy o lasach.
Najważniejsza zmiana dotyczy przekształcenia parków w państwowe osoby prawne, dzięki czemu parki będą mogły zatrzymywać swoje przychody i przeznaczać je na cele ochrony przyrody.
Wejście w życie nowych przepisów o finansach publicznych spowodowało likwidację gospodarstw pomocniczych funkcjonujących dotychczas przy państwowych jednostkach budżetowych – parkach narodowych (od stycznia 2011 r.). Gospodarstwa te gromadziły pieniądze z dochodów własnych parków, gwarantując w ten sposób możliwość ich płynnego wykorzystywania na swoje działanie. Po ich likwidacji konieczne było stworzenie innego mechanizmu finansowania. Takim sposobem jest przekształcenie parków narodowych – państwowych jednostek budżetowych – w państwowe osoby prawne. Według Ministerstwa Środowiska wybór takiej formy organizacyjno-prawnej pozwoli parkom narodowym dysponować swoimi przychodami i przeznaczać je na niezbędne cele.
W Polsce funkcjonują (jako państwowe jednostki budżetowe) 23 Parki Narodowe. Oprócz ich podstawowej funkcji, jaką jest ochrona przyrody, zajmują się one edukacją ekologiczną, badaniami naukowymi, a także udostępnianiem zasobów przyrodniczych.
Według znowelizowanej ustawy, państwowa osoba prawna – park narodowy po wejściu w życie ustawy będzie prowadzić samodzielną gospodarkę finansową, finansując z posiadanych środków i uzyskiwanych wpływów wydatki na działalność.
Ponadto nowe przepisy określają szczegółowy katalog przychodów parków narodowych, jako państwowych osób prawnych, ale też warunki zaciągania przez nie kredytów i pożyczek. Takimi przychodami będą m.in. dotacje budżetowe, dotacje z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Przychodami mogą być także dobrowolne wpłaty, zapisy, darowizny, świadczenia rzeczowe, wpływy pochodzące z fundacji oraz wpływy z przedsięwzięć organizowanych na rzecz ochrony przyrody, jak również środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi, inne niż środki Unii Europejskiej.
