Hałas w biurze
Hałas jest jednym ze szkodliwych czynników oddziałujących na organizm pracownika biurowego. Mimo, że różni się on znacznie od hałasu występującego na przykład w przemyśle, to nie należy go lekceważyć. Zagrożeń hałasem występującym w pomieszczeniach biurowych nie rozpatruje się w kategoriach potencjalnego uszkodzenia słuchu, lecz ze względu na uciążliwość, co w konsekwencji przekłada się na jakość i wydajność pracy umysłowej, wymagającej koncentracji uwagi.
Praca w biurze ma charakter umysłowy. Pracownik wykonuje regularne zadania polegające m.in. na zbieraniu i przetwarzaniu informacji, prowadzeniu analiz. Wymaga to od niego skupienia uwagi. Nawet pozornie niewinny hałas może te procesy zakłócić, powodując obniżenie koncentracji, uczucie dyskomfortu, zmęczenia i stres.
Źródła hałasu w biurze
Hałas w pomieszczeniach biurowych może pochodzić z różnorakich źródeł. Wśród nich można wyróżnić kilka podstawowych kategorii. Pierwszą jest hałas, jaki powodują sami pracownicy. Każda osoba w biurze porusza się, wykonując mniej lub bardziej hałaśliwe czynności. Słychać odgłosy kroków, rozmowy między pracownikami, rozmowy telefoniczne, trzaskanie drzwiami. Nie bez znaczenia są także dźwięki wynikające z odwiedzin interesantów biura, klientów czy kontrahentów firmy.
Za drugie, istotne źródło hałasu odpowiedzialne są urządzenia, których w miejscu takim jak biuro nie brakuje: komputery, serwery, drukarki, telefony, faksy. Nowoczesne urządzenia spełniają bardzo rygorystyczne normy hałasowe, z drugiej jednak strony zaobserwować można zwiększenie się liczby używanego w biurze sprzętu.
Nie bez znaczenia dla komfortu pracowników są instalacje, z których korzysta budynek, zajmowany przez biuro. Hałas pochodzący z systemów klimatyzacji, czy wentylacji jest niezmiernie dokuczliwy w dłuższych odcinkach czasu. Do tego należy dodać instalacje grzewcze i hydrauliczne, które też emitują dźwięki.
Kolejnym źródłem hałasu są odgłosy pochodzące z zewnątrz budynków – dźwięki ulicy, odgłosy sąsiadujących z biurem zakładów przemysłowych, ciągi komunikacyjne i przejeżdżające tam pojazdy.
Hałas a normy
Według ustawy określającej najwyższe dopuszczalne stężenia czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy nie powinien przekraczać 85 dB (Dz. U. 2002 Nr 217, poz. 1833). Poziomy emisji hałasu w środowisku pracy biurowej są zazwyczaj dużo niższe niż najwyższe wartości określone jako dopuszczalne. W biurze mamy z reguły do czynienia z hałasem czasem ledwo słyszalnym (np. “szumiące” komputery) ale ciągłym, więc co za tym idzie – męczącym. Polskie normy przewidują dla pomieszczeniach biurowych maksymalne natężenie hałasu w granicach od 55 do 65 dB.
Badania Centralnego Instytutu Ochrony Pracy wykazały, że wielu pracowników biurowych skarży się na niskoczęstotliwościowy hałas, mimo że nie stwierdzono w miejscach ich pracy przekroczenia norm. Pracownicy określali go jako drażniący, uciążliwy, przeszkadzający w pracy, powodujący senność. Aż 50 proc. badanych skarżyło się na hałas, który powodowany był przez urządzenia zainstalowane w budynku lub poza nim – system klimatyzacji i wentylacji, transformatory, urządzenia sieci teleinformatycznej, windy oraz na hałas zewnętrzny – ruch komunikacyjny, place budowy, zlokalizowane w sąsiedztwie biura. (1)
Jak wykazały pomiary Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego, który poddał badaniu 50 pomieszczeń biurowych (36 administracyjnych i 14 technicznych) w pięciu nowoczesnych budynkach w Warszawie, przekroczenia dopuszczalnych norm hałasu słyszalnego występują sporadycznie. Nie mogą one jednak stanowić podstawy do wniosków, gdyż przekroczenie wartości dopuszczalnych było spowodowane spiętrzeniem się prac biurowych w określonych porach dnia. Stwierdzono natomiast przekroczenie norm (PN-87/B-02151/02) dotyczących przenikania hałasu ze wszystkich źródeł łącznie (z wyposażenia budynku oraz z zewnątrz budynku). Problem dotyczył ponad 70 proc. badanych pomieszczeń. (2)
Sposoby ograniczania
Uciążliwościom spowodowanymi hałasem można zapobiegać poprzez stosowanie środków technicznych (przegród izolacyjnych, materiałów dźwiękoszczelnych, właściwe wytłumienie instalacji), oraz metod organizacyjno-administracyjnych (czas pracy oraz stosowanie przerw, przestrzenne wydzielenie pomieszczeń ze względu na charakter wykonywanych zadań przez pracowników).
W miarę możliwości należy dążyć do oddzielenia urządzeń biurowych, emitujących znaczny hałas od innych urządzeń lub grupowanie ich w osobnych pomieszczeniach. Jest to niezmiernie ważne, gdyż już kilka hałaśliwych urządzeń, zgromadzonych w jednym pomieszczeniu, może spowodować zwiększenie poziomu akustyki o kilka decybeli.
Najbardziej rozpowszechnione biurowe urządzenia – komputery – powinny spełniać normy emisji hałasu. Przy zakupie wyposażenia informatycznego do biur należy porównać informacje techniczne podane w dokumentacji producenta z wymaganiami tych norm.
Instalacje wentylacji, będące według badań jednymi z najbardziej uciążliwych źródeł hałasu, powinny być wytłumione za pomocą specjalnych tłumików akustycznych. Tłumiki takie zawierają materiał dźwiękochłonny i ich skuteczność wynosi 10-20 dB.
Do innych sposobów zapobiegania emisji hałasu należy stosowanie materiałów dźwiękochłonnych. Wykonane są zazwyczaj z wełny mineralnej i szklanej oraz z porowatych tworzyw sztucznych. Pokrywa się nimi ściany i sufity pomieszczeń. Pochłaniają one cześć energii akustycznej i ograniczają efekt pogłosu. Występują też w postaci gotowych, estetycznych elementów wyposażenia biura – ścianek działowych, paneli, osłon.
Niewątpliwie na komfort akustyczny ma wpływ wielkość pomieszczenia. W niewielkich biurach, gdzie odległości miedzy poszczególnymi stanowiskami pracy są mniejsze, pracownicy narażeni są na większe uciążliwości, gdyż hałas emitowany przez jedno stanowisko bezpośrednio wpływa na klimat akustyczny stanowiska sąsiedniego. Tam gdzie nie ma możliwości zapewnienia komfortowego poziomu zajętości powierzchni biur przez pracujących, powinno się stosować ekrany dźwiękochłonno-izolacyjne dla osłony stanowiska pracy przed hałasem emitowanym przez inne stanowiska. Ekran powinien być wkomponowany w cały układ akustyczny, dzięki czemu odbijane fale dźwiękowe będą odpowiednio tłumione.
1) Badania uciążliwości hałasu niskoczęstotliwościowego w pomieszczeniach do prac biurowych i koncepcyjnych. Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy. “Bezpieczeństwo Pracy – Nauka i Praktyka”, nr 1/2006
2) Pomiary hałasu w pomieszczeniach biurowych prowadzone przez CIOP – Państwowy Instytut Badawczy. “Bezpieczeństwo Pracy – Nauka i Praktyka”, nr 7-9/2003
Dodajcie do tego jeszcze radio na pełny regulator przez 8 godzin, tupanie do rytmu muzyki, wystukiwanie rytmu w pomieszczeniu, gdzie jest kilka osób. Do pracy koncepcyjnej. Pracodawca państwowy, więc co mu tam, że nie każdy toleruje łubu-dubu przez 40 godz./tydzień. Ale wymogi co do wydajności pracy, owszem są.
Hałas w biurze jest naprawdę destrukcyjny i zmniejsza efektywność. Do tego ciągłe rozmowy przez telefon.. to naprawdę można rozpraszać. Całkiem fajnym rozwiązaniem są takie budki telefoniczne https://www.budkitelefoniczne.pl . Napewno w pewnym stopniu ograniczają nadmierny hałas.
Najgorszy jest hałas z ruchu ulicznego i powstały w skutek rozmów współpracowników. Ja w ogóle w czymś takim nie mogę się odnaleźć i normalnie pracować. Widziałam ciekawe rozwiązanie tego problemu w biurze w onet.pl. Mają tam takie budki dźwiękoszczelne iminbooth – wchodzisz do takiego pomieszczenia i masz absolutną ciszę do pracy.