Najlepsi pływacy wśród zwierząt na świecie
Najszybszy pływak świata wśród ludzi nie może się z nimi równać – pływające zwierzęta pokonują rekordy szybkości i wytrzymałości nieosiągalne dla człowieka. Paradoksalnie mowa nie tylko o rybach i gatunkach spędzających większość swego życia w wodzie, ale także o futrzanych lądowych ssakach. Poznaj najlepszych pływaków wśród zwierząt.
Dla człowieka nauka pływania bywa drogą przez mękę, nierzadko dość zniechęcającą, Uważa się, że nawet 55% ludzi na świecie pływać w ogóle nie potrafi! Tymczasem bardzo wiele gatunków zwierząt ma umiejętność pływania zakodowaną genetycznie – wystarczy wejść do wody i zacząć się w niej przemieszczać. A w środowisku naturalnym jest to talent bardzo praktyczny, w wielu sytuacjach decydujący o pełnym żołądku, a nawet życiu lub śmierci.
Oto 10 gatunków zwierząt słynących ze swoich pływackich zdolności:
Makaira czarna
Tytuł najszybszego zwierzęcia w wodzie przypada makairze czarnej (Istiompax indica), zwanej też marlinem czarnym. Ten tropikalny gatunek należący do rodziny żaglicowatych może ponoć rozwijać prędkość ok. 130 km/h. Mierząca nawet ponad 4 m i ważąca do 750 kg ryba posiada sztywne płetwy piersiowe, które dają się odgiąć do tyłu, aby ograniczyć opór wody. Masywne ciało ma też doskonale aerodynamiczny kształt z wydłużonym w szpic pyskiem, który sprawdza się doskonale jako broń w polowaniach na tuńczyki, makrele lub ośmiornice.
Makaira czarna – najszybsza ryba świata, fot. slowmotiongli/Shuttertock, fot. slowmotiongli/Shuttertock
Żaglica pacyficzna
Zanim zmierzono prędkość makairy czarnej, za najszybszą rybę świata uznawano jej kuzynkę, żaglicę pacyficzną (Istiophorus platypterus), która według niektórych źródeł potrafi przemierzać wody oceanów z szybkością nawet 100-110 km/h. Żaglice mierzą zwykle ponad 3 metry, a swoją zwinność pod wodą zawdzięczają zmyślnej fizjonomii. Oprócz szpiczastego pyska, którym ryba potrafi zadawać rany nawet ludziom, decydującym elementem „wyposażenia” jest składana harmonijkowo płetwa grzbietowa, przypominająca faktycznie żagiel. Podnosi się ona wyłącznie w przypadku ataku, gdy żaglica potrzebuje ustabilizować głowę przed ostatecznym uderzeniem w ofiarę.
Żaglica pacyficzna u wybrzeży Kenii, fot. Wirestock Creators /Shutterstock
Włócznik
Trio trzech najszybszych krążowników oceanu zamyka włócznik (Xiphias gladius), potocznie zwany rybą-mieczem. I w tym przypadku kluczem do sukcesu okazuje się niezwykły kształt przypominający… torpedę. Mieczowata górna szczęka stanowi przy tym aż 1/3 długości całego ciała i jest niezastąpiona w przedzieraniu się przez wodę oraz… nabijaniu zdobyczy. W osiąganiu szybkości, która na krótkich odcinkach wynosi nawet 100 km/h, włócznikowi pomaga również opływowy kształt głowy.
Włócznik pod wodą, fot. SVITO-Time/Shutterstock
Zyfia gęsiogłowa
Do rankingu najlepiej pływających zwierząt należy też zaliczyć fantastycznych nurków. W tej kategorii laur zwycięzcy przypada bezapelacyjnie zyfii gęsiogłowej (Ziphius cavirostris), czyli morskiemu ssakowi spotykanemu w szerokiej strefie wód umiarkowanych i tropikalnych, w tym również w Morzu Śródziemnym. Mierzące nawet 7 m długości zyfie potrafią nurkować na głębokość nawet ponad 2900 m, zatrzymując jednorazowo dech w płucach na… 3 godziny i 40 minut! Po co to wszystko? Naukowcy podejrzewają, że mądre ssaki nauczyły się wykorzystywać głębinową niszę z obfitością smakowitych głowonogów, ale bez obecności groźnych drapieżników typu orki.
Zyfia gęsiogłowa potrafi nurkować na głębokość prawie 3 km; fot. Andrea Izzotti /Shutterstock
Delfin zwyczajny
Na zwierzęcych igrzyskach olimpijskich nie mogłoby też zabraknąć delfinów zwyczajnych (Delphinus delphis). Najpopularniejsze i najpowszechniejsze wśród delfinów (jest ich na świecie ok. 6 mln) mierzą ok. 2 m i ważą 80-150 kg. Są też jednymi z najwszechstronniejszych pływaków wśród ssaków. W sprintach potrafią rozwijać prędkość do 60 km/h, nurkują na głębokość do 200 m (wstrzymując przy tym oddech na 8 minut), a poza tym doskonale skaczą wzwyć i surfują po falach. Swą zwinność zawdzięczają silnemu mięśniowi, który łączy płetwę grzbietową z ogonem, a którego ruchy zainspirowały nasz ludzki styl pływacki zwany motylkiem lub… delfinem.
Delfin zwyczajny, fot. Anne Powell /Shutterstock
Humbak
W długodystansowych dyscyplinach pływackich konkurencji nie ma humbak (Megaptera novaeangliae), czyli długopłetwowiec oceaniczny. Ten masywny ssak morski o długości do 17 m i wadze sięgającej 40 ton jest znany ze swoich corocznych migracji. Po ucztach w polarnych wodach humbaki płyną wytrwale w kierunku ciepłych, płytkich zatok w tropikach, gdzie przyjdą na świat ich młode. Po kilku miesiącach znów wracają jednak w swój ulubiony chłodny klimat dalekiego południa i północy. Tym samym rocznie pokonują nawet 16 tys. km – nie ma drugiego tak wytrzymałego gatunku w wodnym świecie. Jedynym ich rywalem są rybitwy popielate, które drogą powietrzną wędrują na odległość nawet 48-70 tys. km rocznie.
Humbaki podróżują na odległość nawet 8 tys. km w jedną stronę, fot. Justin Berken /Shutterstock
Śledź oceaniczny
Dyscyplinę synchronicznego pływania zdominowały natomiast poczciwe śledzie oceaniczne (Clupea harengus) występujące po obu stronach Atlantyku. Nie są to całkiem małe ryby, bo mierzą nawet 40 cm i ważą ponad 1 kg, ale mimo to tworzą ławice o liczebności nawet kilku milionów osobników. Jedna taka ławica zajmować może ponad 4 km3! Nie jest to jednak bynajmniej chaotyczna kongregacja ryb. Śledzie do perfekcji opanowały bowiem symultaniczne zmiany kierunków – są nawet w stanie natychmiastowo zareagować na pojawienie się drapieżnika. Swoim podwodnym tańcem ogłupiają wielu nieprzyjaciół, zarówno tych groźnych, jak i jadalne ofiary. A to wszystko w niewiarygodnym tempie 100 cm/s!
Ławica śledzi oceanicznych, fot. Leonardo Gonzalez /Shutterstock
Pingwin
Ptak, który nie umie latać, potrafi przynajmniej wspaniale pływać. Największe z pingwinów, pingwiny cesarskie (Aptenodytes forsteri) od stycznia do marca przemierzają Ocean Południowy w poszukiwaniu strawy. Nurkują wówczas regularnie na głębokość 150 m, a w skrajnych przypadkach aż 500 m pod powierzchnię morza, oddalając się nawet 100 km od swych kolonii. Jednorazowo potrafią spędzać pod wodą nawet 20 minut, w czym pomaga im niezwykła struktura hemoglobiny, umiejętność obniżania metabolizm oraz wyjątkowe silne kości, zdolne do zniesienia wysokiego ciśnienia w głębinach.
Z kolei pingwiny białobrewe (Pygoscelis papua), znacznie mniejsze i mniej odważne jeśli chodzi o dalekomorskie wyprawy, zachwycają prędkością, z jaką poruszają się pod wodą – do 36 km/h, a więc cztery razy szybciej Michael Phelps w 200-metrowym sprincie!
Pingwiny cesarskie potrafią nurkować na głębokość nawet 500 m pod lodem, fot. David Herraez Calzada/Shutterstock
Niedźwiedź polarny
Zaskakująco dobrymi pływakami są również niedźwiedzie polarne (Ursus maritimus), czyli ważące nawet do 800 kg ssaki lądowe pozbawione płetw, błon, a nawet ogona. Na szczęście mają inne cenne atrybuty, które przydają się na krach Arktyki – wysoko osadzone oczy wystają nad wodę, a kilkucentymetrowa warstwa tłuszczu pod skórą chroni przed zmarznięciem. Przednie łapy działają niby wiosła, a tylnie pełnią funkcję steru. W rezultacie niedźwiedzie polarne potrafią płynąć non-stop przez trzy dni, pokonując dystans nawet 150 km! Nurkują też bez problemów wstrzymując oddech na całe trzy minuty. I choć wolą polować na lądzie i krach, zaobserwowano już niedźwiedzie podpływające podstępnie pod fokę lub morskiego ptaka i atakujące swą ofiarę od dołu.
Nurkujący niedźwiedź polarny, fot. Joshua Haviv/Shutterstock
Jaguar
Mówi się, że koty nie znoszą wody. Nie wszystkie! Jaguary (Panthera onca) to bestie, które śmiało podporządkowały sobie podmokłe ekosystemy i doskonale radzą sobie z pływaniem. Te trzecie największe dzikie koty na świecie wręcz upodobały sobie dorzecza i bagna, gdzie mogą skrywać się w gęstej wegetacji. Jaguary chętnie przemierzają nawet większe akweny, przedostając się łatwo na wyspy. Bez skrupułów polują w wodzie, atakując żółwie, kajmany, a nawet bardzo duże krokodyle oraz anakondy. Pod wodą, bez oddechu, potrafią ukrywać się 15-20 minut cierpliwie czyhając na swoją ofiarę.
Pływający jaguar, fot. Yatra4289 /Shutterstock
Jako ciekawostkę warto dodać, że zaskakująco dobrymi pływakami jak na swoje proporcje fizyczne są również… świnie. Na Bahamach jest nawet wyspa, którą swoją atrakcyjność turystyczną zawdzięcza kolonii dzikich świń wesoło przemierzających okoliczne wody. Pływanie ze świniami stało się tu popularniejsze niż pływanie z delfinami!
Ukończył studia Politechniki Warszawskiej, wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska. Pasjonat ekologii, zdrowego żywienia i wędrówek po Bieszczadach. Redaktor portalu ekologia.pl. Bogate doświadczenie w dziedzinie ochrony środowiska przekłada na akcje i aktywności proekologiczne.
Opublikowany: 7 czerwca, 2024 | Zaktualizowany: 13 sierpnia, 2025
- “Best Swimming Animals In The World” Nina Gallo, https://www.auroraexpeditions.com.au/blog/olympic-swimmers-of-the-animal-kingdom/, 22/05/2024;
- “The 15 Fastest Animals in the Sea” Ultimate Kilimanjaro, https://www.ultimatekilimanjaro.com/the-15-fastest-animals-in-the-sea/, 22/05/2024;
- “Fastest Marine Animals: What Are Best Swimming Species in the World?” Conelisa N. Hubilla, https://www.sciencetimes.com/articles/48763/20240216/fastest-marine-animals-what-best-swimming-species-world.htm, 22/05/2024;
- “The Fascinating Things About Creatures That Swim” NWF, https://blog.nwf.org/2011/03/the-fascinating-things-about-creatures-that-swim/, 22/05/2024;
- “In the 2021 Ocean Olympics, These Marine Animals Take Gold” Tiffany Duong, http://www.scubadiving.com/best-ocean-athletes, 22/05/2024;
