Eko-rolnicy w Polsce, czyli orkisz, aronia, kozy i pszczoły
Według Głównego Inspektora Artykułów Rolno-Spożywczych w Polsce działa już prawie 25 tys. producentów specjalizujących się w rolnictwie ekologicznym. Wśród nich są ludzie, którzy potrafili przekuć ideę uprawy lub hodowli z poszanowaniem dla środowiska naturalnego w życiową pasję i prawdziwy komercyjny sukces. Przedstawiamy wyjątkowych polskich eko-rolników – nagradzanych i zaskakujących pomysłowością.
- Eko Złotna – Bohdan Stankiewicz
- Zielone Jabłuszko – Daniel Roszczyk
- Wagnerówka – Krystyna i Robert Wagner
- Ekologiczna Aronia (Eko Ar) – Anna i Mirosław Lech
- Biorzeczka – Iwona i Dariusz Zaprzała
- Winnica Wieliczka – Agnieszka Rousseau i Piotr Jaskóła
- Kozłonoga – Joanna Maślukiewicz
- Pod Kasztanem – Beata i Robert Janowscy
- Zagroda Królów – Gabriela i Krzysztof Król
- Pasieka Pucer – Dariusz i Małgorzata Pucer
Eko Złotna – Bohdan Stankiewicz
Rodzinne gospodarstwo w Złotnej w województwie warmińsko-mazurskim od ponad 10 lat zajmuje się uprawą pradawnych zbóż. Ekologiczne ziarno jest następnie mielone w tradycyjnym młynie żarnowym, który umożliwia zachowanie wszystkich najcenniejszych minerałów. Gospodarstwo sprzedaje własne mąki, m.in. z pszenicy okrągłoziarnowej, żyta, orkiszu i gryki, a dodatkowo także otręby. W ramach idei „od ziarenka do bochenka” uruchomiło również Mazurską Akademię Wypieków Tradycyjnych, w której można się nauczyć nie tylko rozróżniania zbóż, ale także tajników wypieku pieczywa i ciastek. W 2023 r. Eko Złotna zdobyła I miejsce w konkursie na najlepsze gospodarstwo ekologiczne w województwie warmińsko-mazurskim.
W gospodarstwie Eko Złotna uprawiane są dawne odmiany zbóż, m.in. orkisz, fot. StiahailoAnastasiia/envato
Zielone Jabłuszko – Daniel Roszczyk
W Rembertowie k. Tarczyna, w województwie mazowieckim, już od kilku pokoleń działa rodzinne gospodarstwo zarządzane obecnie przez małżeństwo Roszczyków. „Zielone Jabłuszko” to sady i plantacje krzewów owocowych uprawianych w zgodzie z wymogami rolnictwa ekologicznego. Na drzewach dojrzewają tu najbardziej aromatyczne odmiany jabłek (cortlandy, burgundy, delikatesy, oliwki czerwone, itd.) i gruszek (lukasówki, hortensje, komisówki). Nie brakuje też śliw, czarnego bzu, czereśni – wszystko oczywiście bez odrobiny pestycydów. Ze swych owoców Roszczykowie produkują soki i suszone chipsy, a gospodarstwo oferuje też opcję samodzielnego zbioru.
Gospodarstwo „Zielone Jabłuszko” oferuje różnorodne odmiany ekologicznych jabłek, fot. YuriArcursPeopleimages/envato
Wagnerówka – Krystyna i Robert Wagner
Wagnerówka to gospodarstwo ekologiczne położone w Lubnowie, na Dolnym Śląsku. Już w 2004 r. zdobyło ono certyfikat potwierdzający ekologiczną jakość upraw, a sześć lat później zostało uznane za najlepsze dolnośląskie gospodarstwo ekologiczne. Wagnerowie uprawiają warzywa i owoce, a w sezonie z nadwyżek produkują z nich przetwory, w tym liczne kiszonki i zakwasy. W ich ofercie nie brakuje konfitur i soków na bazie trzcinowego cukru czy marynat z takich specjałów jak patisony i cukinie. Wagnerówka jest nie tylko demonstracyjnym gospodarstwem ekologicznym, ale również częstym uczestnikiem konkursów kulinarnych oraz organizatorem szkoleń i pokazów.
Wagnerówka produkuje m.in. ekologiczne patisony i sporządza z nich przetwory, fot. Olga_Kochina/envato
Ekologiczna Aronia (Eko Ar) – Anna i Mirosław Lech
Ciekawą specjalizację obrali Anna i Mirosław Lech, którzy od prawie 30 lat zajmują się uprawą aronii. Na ekologicznej plantacji zajmującej powierzchnię 20 ha rośnie ponad 40 tys. krzewów obsypujących się co roku kwaśno-cierpkimi owocami. Gospodarstwo położone jest w Jarkowie, na zboczach Gór Orlickich, a bogatą w antyoksydanty aronię zbiera się tu ręcznie, a następnie przetwarza na leczniczy sok 100% oraz dżemy, konfitury, herbatki, syropy, a nawet kandyzowane owoce. Plantacja zaprasza gości do odwiedzin i degustacji, a przedstawiciele marki Eko Ar działają nawet w Warszawie i Wrocławiu.
Eko Ar specjalizuje się w uprawie i przetwórstwie zdrowych owoców aronii, fot. zelmab/envato
Biorzeczka – Iwona i Dariusz Zaprzała
Od 2011 r. działa na Podkarpaciu gospodarstwo ekologiczne Biorzeczka prowadzone przez małżeństwo Zaprzałów. W 2015 r. otrzymało ono certyfikat potwierdzający ekologiczną jakość produktów, a trzy lata później zostało już uznane najlepszym ekologicznym gospodarstwem w województwie karpackim. Zaprzałowie zaczęli od upraw czarnej porzeczki, ale szybko rozszerzyli produkcję o maliny, a później rabarbar, ogórki i kapustę. Obecnie gospodarują na 50 ha bez użycia chemicznych środków ochrony roślin, a z wykorzystaniem płodozmianu oraz roślin poplonowych. W swoim firmowym sklepie internetowym sprzedają świeże warzywa i owoce, a także własne tłoczone na zimno oleje.
Biorzeczka rozpoczęła działalność od uprawy czarnej porzeczki, fot. verba0711/envato
Winnica Wieliczka – Agnieszka Rousseau i Piotr Jaskóła
Wśród polskich gospodarstw ekologicznych znajdują się również… winnice. Wieliczka zlokalizowana jest w Pawlikowicach, zaledwie 10 km od Krakowa. Na 15 ha działce znajduje się 30 tys. krzewów winorośli należących do najszlachetniejszych odmian, m.in. Chardonnay czy Merlot. Obok winnicy gospodarze uprawiają len, słonecznik i grykę, aby zmniejszyć ryzyko występowania szkodników, które uwielbiają monokultury. Jedyne opryski to preparaty biodynamiczne, które nie zabijają, a jedynie wyrównują równowagę w przyrodzie. W ochronie winorośli skuteczne okazują się jastrzębie i bażanty, a o kondycję gleby dbają dżdżownice. Winnica Wieliczka zajmuje się produkcją wysokiej jakości win, a dodatkowo oferuje degustacje, zwiedzanie i organizację pikników.
W polskiej winnicy Wieliczka uprawia się m.in. odmianę Chardonnay, fot. dasha11/envato
Kozłonoga – Joanna Maślukiewicz
W Klecinie na Dolnym Śląsku działa ekologiczne gospodarstwo kozie Joanny Maślukiewicz. Na 10 ha łąk i pastwisk przechadza się ponad 80 kóz rasy alpejskiej i barwnej uszlachetnionej, korzystając ze świeżego powietrza i nieskrępowanego ruchu. Dokarmiane otrębami i owsem, konsumują ogromne ilości trawy i ziół, co skutkuje lepszym smakiem mleka. Zwierzętom nie usuwa się rogów, a samice nie są corocznie zmuszane do rozrodu. W Kozłonodze działa serowarnia, w której oprócz serów świeżych, dojrzewających i pleśniowych powstają też kozie jogurty i kefiry. Na miejscu jest też podziemna dojrzewalnia serów oraz mała piekarnia, w której powstają chleby na bazie ekologicznej mąki z pobliskich gospodarstw oraz koziej serwatki. W utrzymaniu kondycji pastwisk pomagają koniki polskie, które wykorzystywane są również do jazdy konnej.
W Kozłonodze koźlęta mogą przebywać z matkami przez okres nawet 100 dni, fot. Mint_Images/envato
Pod Kasztanem – Beata i Robert Janowscy
Ekologiczną hodowlą krów zajmują się od 2016 r. Beata i Robert Janowscy. Ich gospodarstwo położone jest w miejscowości Ludwinów w województwie lubelskim i obejmuje 30 ha, na które składają się pastwiska, ale także pola do uprawy zbóż. Stado 30 krów należących do ras simentalskiej, białogrzbietej i Montbeliarde pasie się wyłącznie na własnej ekologicznej trawie, a zimą dokarmiane jest sianem, słomą i sianokiszonką z własnych pól. Całe uzyskane mleko przetwarzane jest na sery, masło, śmietanę, jogurty i inne napoje mleczne, które można kupić na miejscu lub przez internet. Dla poprawy jakości gleb stosuje się przyorywanie słomy, wysiew międzyplonów oraz obornik. W 2022 r. „Pod Kasztanem” zostało wyróżnione pierwszym miejscem w Ogólnopolskim konkursie na „Najlepsze gospodarstwo ekologiczne”.
Pod Kasztanem hoduje się mleczne krowy rasy simentalskiej, źródło: Eponimm, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
Zagroda Królów – Gabriela i Krzysztof Król
Na terenie Suchedniowsko – Oblęgorskiego Parku Krajobrazowego, w gminie Bliżyn, działa gospodarstwo ekologiczne Zagroda Królów, które jest również gospodarstwem agroturystycznym. Gabriela i Krzysztof Król prowadzą tu plantację borówki amerykańskiej i zajmują się hodowlą owiec rasy świniarka oraz gęsi rasy kieleckiej. Na miejscu sprzedawane są nie tylko świeże owoce, ale także tuszki gęsie, własnej produkcji nabiał, chleb i ciasta. Gospodarstwo było wielokrotnie nagradzane za swoje produkty i należy do Sieci Dziedzictwo Kulinarne Świętokrzyskie. W Zagrodzie Królów organizowane są szkolenia z ekologicznej uprawy borówki oraz warsztaty kulinarne.
W Zagrodzie Królów prowadzona jest ekologiczna uprawa borówki amerykańskiej, fot. LenorIv/envato
Pasieka Pucer – Dariusz i Małgorzata Pucer
Już od 50 lat w Barcianach w województwie warmińsko-mazurkim działa certyfikowana ekologiczna pasieka rodziny Pucerów. Obecnie na prawie 19 ha gruntów funkcjonuje 800 pni pszczelich, a wokół rozciągają się jabłoniowe sady i pola z roślinami zielnymi. Pucerowie rocznie produkują aż 40 ton miodu, łącznie z najwyższej jakości miodami odmianowymi. Dzięki wykorzystaniu unijnego dofinansowania na terenie pasieki powstał zakład konfekcjonowania miodu z najnowszym sprzętem pszczelarskim. Dodatkowo na obszarze gospodarstwa otwarto Zagrodę Edukacyjną Pszczelandia, gdzie dzieci mogą dowiedzieć się więcej o hodowli pszczół i ochronie środowiska naturalnego.
Dodajmy, że zgodnie z unijną strategią „Od pola do stołu” w 2030 r. 25% wszystkich upraw powinno spełniać standardy rolnictwa ekologicznego. Bohaterowie naszego zestawienia są dowodem na to, że mimo wyższych kosztów i mniejszych plonów zielona produkcja żywności ma rację bytu i może się dynamicznie rozwijać. Liczymy, że takich producentów będzie w Polsce coraz więcej, a jako konsumenci możemy wspierać ich aktywnie w ramach odpowiedzialnych zakupów!
Pasieka Pucer zajmuje się produkcją wysokiej jakości miodów ekologicznych, fot. Shaiith/envato
Absolwentka Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego, która oddała się pasji zgłębiania zagadek świata i pisania o nich. Specjalizuje się w ekologii, klimatologii i naukach przyrodniczo-naukowych. Żyje ponad granicami, dużo podróżuje, a w wolnym czasie pływa.
Opublikowany: 14 marca, 2025 | Zaktualizowany: 29 lipca, 2025
- Eko Złotna, https://ekozlotna.pl/gospodarstwo/, 15/02/2024;
- Ekologiczne Gospodarstwo Sadownicze „Zielone Jabłuszko”, https://gospodarstwademonstracyjne.cdr.gov.pl/gospodarstwo/ekologiczne-gospodarstwo-sadownicze-zielone-jabluszko/, 15/02/2024;
- Wagnerówka, https://wagnerowka10.wixsite.com/wagnerowka/o-nas, 15/02/2024;
- Eko Ar, https://ekoaronia.pl/o-nas/, 15/02/2024;
- Biorzeczka, https://biorzeczka.pl/, 15/02/2024;
- Kozłonoga Gospodarstwo Kozie Klecin, https://gospodarstwademonstracyjne.cdr.gov.pl/gospodarstwo/kozlonoga-gospodarstwo-kozie-klecin/, 15/02/2025;
- Ekologiczne Gospodarstwo Mleczne „Pod Kasztanem”; https://gospodarstwademonstracyjne.cdr.gov.pl/gospodarstwo/ekologiczne-gospodarstwo-mleczne-pod-kasztanem/, 15/02/2025;
- Pasieka Pucer, https://gospodarstwademonstracyjne.cdr.gov.pl/gospodarstwo/pasieka-pucer-dariusz-i-malgorzata-pucer/, 15/02/2025;
- Gospodarstwo Rolne Gabriela Król, https://gospodarstwademonstracyjne.cdr.gov.pl/gospodarstwo/gospodarstwo-rolne-gabriela-krol/, 15/02/2025;
- Winnica Wieliczka, https://gospodarstwademonstracyjne.cdr.gov.pl/gospodarstwo/winnica-wieliczka/, 15/02/2025;
