Kiedy przylatują bociany?
Pojawienie się w Polsce przedstawicieli gatunku Ciconia ciconia jest dla wielu wręcz wyczekiwaną i jedną z najważniejszych oznak nadchodzącej wiosny. Kiedy przylatują bociany? Dokładny termin jest trudny do określenia, ponieważ wiele zależy od panujących w danym okresie warunków pogodowych. Zdarza się bowiem, że ptaki wracają do kraju już z początkiem marca, jednak zdecydowana większość osobników zasiedla swoje gniazda znacznie później.
Każdego roku z końcem sierpnia i początkiem września bociany tworzą tzw. sejmiki w celu podjęcia wspólnego polowania oraz migracji do „ciepłych krajów”. Mowa tutaj głównie o takich państwach afrykańskich jak Egipt, Sudan, Nigeria, Czad i Republika Południowej Afryki. To właśnie tam spędzają całą zimę, aby na przełomie stycznia oraz lutego wyruszyć w powrotną podróż i przylecieć do Polski na wiosnę. Ciconia ciconia jest wyjątkowym ptakiem, dla wielu symbolem polskich wsi. Co roku do naszego kraju przybywa około 45–50 tysięcy bocianich par.
Kiedy bociany przylatują do Polski?
Mimo iż w niektórych miejscowościach czerwononogi są zauważane już na początku marca, to warto pamiętać o tym, że w zdecydowanej większości są to ptaki, które zimowały w naszym kraju i były pod stałą opieką ludzi. Bociany przylatują do Polski pod koniec marca, jednak najczęściej pojawiają się na początku kwietnia. Co ciekawe, najpierw do gniazda docierają samce, które zaznaczają odpowiednio zajęty teren poprzez głośne klekotanie, odstraszające inne osobniki. Dopiero po kilku dniach w siedlisku zjawia się samica. Okazuje się bowiem, że ptaki z jednej pary dosyć często spędzają zimę osobno.
Migracja z Afryki rozpoczyna się już w styczniu oraz lutym. Bociany muszą pokonać łącznie około 10 tysięcy kilometrów. Zbyt wczesny przylot jest ryzykowny, ponieważ może okazać się, że na miejscu nie ma jeszcze zbyt dużo pożywienia. Z kolei dotarcie do gniazda z opóźnieniem wiąże się z utratą dotychczasowego partnera oraz siedliska, które mogą przejąć inne ptaki. Ich trasa przebiega zwykle przez cieśninę Bosfor oraz Turcję, wschodnie wybrzeże Morza Śródziemnego oraz dolinę Nilu (wszystko zależy od celu ich podróży). Zdarza się jednak, że przedstawiciele gatunku Ciconia ciconia lecą na skróty, podejmując wyprawę nad wodami Zatoki Sueskiej.
Dlaczego bociany nie osiedlają się na stałe w Polsce ani w Afryce?
Część osób błędnie sądzi, że te ptaki opuszczają nasz kraj i przylatują dopiero na wiosnę ze względu na niesprzyjające warunki atmosferyczne. Okazuje się, że bociany są bardzo wytrzymałe i poradziłyby sobie nawet z niskimi temperaturami. Problemem jest jednak zamarznięta ziemia i gruba pokrywa śnieżna, przez które zwierzęta nie mogą samodzielnie znaleźć pożywienia. Właśnie dlatego osobniki, które zimują w Polsce, muszą być dokarmiane przez ludzi.
Natomiast w okresie, kiedy bociany przylatują, w kraju panują już optymalne warunki do życia, a w niedługim czasie od ich powrotu rozpoczyna się również okres lęgowy. Dlaczego ptaki jedynie zimują w Afryce i nie osiedlają się tam na stałe? Otóż w okresie letnim w tamtym regionie panuje susza, co znacznie ogranicza dostęp do pożywienia, które jest tak ważne, szczególnie gdy na świecie pojawiają się młode.
- JAKUBIEC Z., MICHALAK S., PETERSON U. 1988. Wyniki inwentaryzacji gniazd bociana białego (Ciconia ciconia) w dawnym powiecie strzelińskim. Ptaki Śląska 6: 117-124;
- ĆWIKOWSKI C., PROFUS P. 2000. Populacja lęgowa bociana białego Ciconia ciconia w polskich Karpatach. I. Historia zasiedlenia oraz efekty lęgów w Bieszczadach i w Górach Sanocko-Turczańskich. Chrońmy Przyr. Ojcz. 56, 3: 7- 41;
