Eko-motoryzacja na świecie: które kraje są liderami w przejściu na elektryczne pojazdy?
Według różnych prognoz w 2030 r. od 23 do 50% nowych aut na świecie będzie miało napęd elektryczny. Jest to bardzo ważny krok w kierunku ograniczenia emisji związanych z transportem. Niestety, zwrot w kierunku e-mobilności jest bardzo nierównomierny i wynika zarówno ze zróżnicowania zamożności społeczeństw, jak i prawnych oraz rynkowych uwarunkowań. W czele rankingu od lat znajduje się Skandynawia.
Początek 2024 r. przyniósł wyraźny spadek sprzedaży samochodów elektrycznych. Mimo to eksperci przewidują, że eko-motoryzacja będzie się dalej rozwijać w związku z ograniczeniami co do emisji CO2 narzuconymi przez Unię Europejską od 2025 r. A warto dodać, że auta osobowe odpowiedzialne są obecnie za 16% wszystkich emisji w Europie.
Norwegia – światowy lider w zakresie eko-motoryzacji
Aż 82% wszystkich sprzedawanych w Norwegii aut osobowych to BEV (z ang. Battery Electric Vehicle). Dodatkowych 8% rynku stanowią hybrydy plug-in (PHEV) – łącznie oba typy elektrycznych aut stanowią już w Norwegii 29% całkowitej floty. To wskaźniki niespotykane nigdzie indziej na świecie – skąd ten fenomen?
Analitycy ze Światowego Forum Ekonomicznego tłumaczą, że przyczyną eko-motoryzacyjnego sukcesu Norwegii jest połączenie wyjątkowej zamożności kraju (paradoksalnie związanej z wydobyciem ropy naftowej) oraz kompleksowej proekologicznej polityki. Otóż krajowe przepisy nakładają olbrzymie cła importowe i opłaty rejestracyjne na nowe auta – samochody elektryczne są jednak od nich zwolnione. W rezultacie Norwegom po prostu opłaca się inwestować w BEV. Nie bez znaczenia jest też fakt, że ponad 88% krajowej energii pozyskiwanej jest z elektrowni wodnych, a dalszych 10% pochodzi z energii wiatrowych. Ładowanie auta elektrycznego na północy jest więc rzeczywiście ekologiczne!
Północna Europa w czołówce
Aż 15% wszystkich aut w Islandii to samochody elektryczne oraz hybrydy plug-in. Sprzedaż tych pierwszych stanowi 50% wszystkich sprzedaży nowych aut w kraju. Również w tym przypadku kluczem do sukcesu są bogate zasoby odnawialnych źródeł energii oraz działania motywacyjne rządu – zwolnienie BEV od podatku VAT oraz obniżenie innych podatków i opłat dla aut nieemitujących CO2. Bodźcem zachęcającym jest również dobrze rozwinięta infrastruktura punktów ładowania obecnych dziś na każdym – dostępnym szosą – zakątku wyspy.
Trzecie miejsce w światowym rankingu sprzedaży nowych aut elektrycznych zajmuje Szwecja, gdzie ponad 11% floty stanowią już BEV oraz PHEV. Większą dynamiką wzrostu sprzedaży mogą pochwalić się uplasowane na czwartej i piątej pozycji Finlandia oraz Dania – w obu tych krajach co trzecie kupowane auto jest elektryczne. Nabywcy mogą zaś liczyć na bardzo atrakcyjne zwolnienia z opłat rejestracyjnych i podatków. Warto dodać, że Dania pozyskuje ponad 80% energii ze źródeł odnawialnych, zaś w Finlandii ponad 27% prądu pochodzi z elektrowni jądrowych.
W „Top 10” krajów o najwyższym wskaźniku eko-motoryzacji znajdują się również Holandia, Luksemburg, Szwajcaria i Austria.
Chiny – największy rynek EV na świecie
W liczbach bezwzględnych najwięcej aut elektrycznych sprzedaje się jednak w Chinach – to tutaj też produkowanych jest 58% EV na świecie. Ogromny boom w eko-motoryzacji obserwowany jest w ostatnich latach. W 2021 r. w Chinach sprzedano 1,3 mln samochodów elektrycznych, a rok później już 6,8 mln – to ponad jedna trzecia wszystkich EV sprzedanych na świecie.
Czyżby Chińczycy więc po latach ignorancji nabrali ekologicznego sumienia? Niekoniecznie. Rządząca Partia Komunistyczna wyznaczyła krajowi jednak ambitne cele ograniczenia emisji do roku 2030 i wdraża je za pomocą przekonywujących bodźców – za rejestrację nie trzeba nic płacić i jest ona dostępna od zaraz (rzecz dość niezwykła w dużych chińskich miastach).
Również sam przemysł eko-motoryzacyjny skorzystał z ogromnych rządowych subsydiów, które pozwoliły rozwinąć własne marki BYD, SAIC czy BAIC, skutecznie rywalizujące już z Teslą. W Chinach ogromnym atutem jest oczywiście dostępność ogromnej i niedrogiej siły roboczej, a kraj jest dziś największym producentem eksporterem komponentów do baterii do EV na świecie. Pod względem technologicznym chiński rynek motoryzacyjny należy też do najszybciej rozwijających się na świecie. Firma Huawei Technologies ma w planach otwarcie 100 tys. stacji szybkiego ładowania w całym kraju, a jednym z przyszłościowych kierunków rozwoju jest ładowanie bezprzewodowe.
Stany Zjednoczone – popyt na EV rośnie
Ponad 1 mln samochodów elektrycznych sprzedano w 2023 r. w Stanach Zjednoczonych. Mimo że EV stanowią tu zaledwie 6,8% wszystkich nowych aut w sprzedaży, rynek jest ogromny i dynamicznie rośnie. Prawie 2% wszystkich sprzedaży stanowią też hybrydy in-plug.
Mimo sceptycznych głosów większość analityków przewiduje dalszy wzrost zainteresowania EV w USA – w 2029 r. Amerykanie mają kupić nawet 2,32 mln samochodów na prąd. Zdaniem analityków coraz większą rolę zacznie odgrywać pogłębiająca się świadomość ekologiczna, a dodatkowym bodźcem zachęcającym są ulgi podatkowe oferowane za zakup nowego auta elektrycznego lub samochodu na wodór. W 2023 r. wynosiły one nawet 7,5 tys. dol.
Eko-motoryzacja – pytania i odpowiedzi
Czy zainteresowanie hybrydami plug-in rośnie?
Nie, w ostatnich latach udział PHEV w całości sprzedaży nowych samochodów spadł m.in. w Norwegii, Islandii, Szwecji i Danii.
Jaką część europejskiej floty stanowią auta elektryczne?
EV oraz PHEV w 2023 r. stanowiły zaledwie 3,5% ogółu samochodów w Europie.
Które kraje europejskie posiadają największą sieć stacji ładowania EV?
Liderem w tym zakresie jest się Holandia (140 tys.), a dalej plasują oraz Francja (129 tys.) oraz Niemcy (ponad 100 tys.).
- “E-Mobility Europe: An Overview of Europe’s Latest Electric Vehicles Data” Rika Melissa, https://statzon.com/insights/e-mobility-europe-an-overview-of-europes-latest-electric-vehicles-data, 25/09/2024;
- „E-Mobility Country Ranking 2024” Alexander Timmer, https://www.berylls.com/en/e-mobility-country-ranking-2024/, 25/09/2024;
- “CO₂ emission performance standards for cars and vans” European Commission, https://climate.ec.europa.eu/eu-action/transport/road-transport-reducing-co2-emissions-vehicles/co2-emission-performance-standards-cars-and-vans_en, 25/09/2024;
- “These Countries Are Adopting Electric Vehicles the Fastest” Joel Jaeger, https://www.wri.org/insights/countries-adopting-electric-vehicles-fastest, 25/09/2024;
- “Outlook for electric mobility” IEA, https://www.iea.org/reports/global-ev-outlook-2024/outlook-for-electric-mobility, 25/09/2024;
- “The World’s Leading Electric Vehicle Markets in 2024” Justyna Matuszak, https://knowhow.distrelec.com/transportation/the-worlds-leading-electric-vehicle-markets-in-2024/, 25/09/2024;
- “This chart shows how Norway is racing ahead on EVs” World Economic Forum, https://www.weforum.org/agenda/2023/01/norway-electric-vehicle-energy-transport/, 25/09/2024;