Betonoza szkodzi także ptakom! Im więcej betonu, tym mniejsze szanse na sukces lęgowy
W miarę jak miasta stają się coraz bardziej betonowe, zmniejsza się liczba ptaków, które mogą się w nich rozmnażać. Nowe badania prof. Marty Szulkin z Uniwersytetu Warszawskiego rzucają światło na ten problem, dostarczając konkretne dane, które mogą pomóc w planowaniu miejskich przestrzeni. Wyniki badania opublikowanego w prestiżowym czasopiśmie „Conservation Letters” potwierdzają, że im więcej betonu, tym mniejsze szanse na sukces lęgowy miejskich ptaków.
Betonu w miastach coraz więcej, ptaków coraz mniej
Zgodnie z badaniami, im większa powierzchnia miasta jest pokryta nieprzepuszczalnymi materiałami, takimi jak beton czy asfalt, tym mniejsze szanse na wyprowadzenie piskląt. Na przykład, zabetonowanie połowy powierzchni zielonych w mieście może zmniejszyć liczbę młodych ptaków wyfruwających z gniazd o połowę. W miastach, gdzie dominują takie powierzchnie, ptakom coraz trudniej znaleźć odpowiednie miejsca do lęgów, a ich sukcesy reprodukcyjne spadają.
– „W obliczu rosnącej urbanizacji miasta potrzebują konkretnych, twardych danych, które wspierają decyzje dotyczące zielonej infrastruktury. Nasze badania mogą pomóc urbanistom, architektom krajobrazu i decydentom w tworzeniu przestrzeni, które będą bardziej przyjazne dla ptaków miejskich” – mówi prof. Marta Szulkin.
Pionierskie badania w sercu Europy
Badania przeprowadzone przez zespół prof. Szulkin to pionierska praca w miastach Europy Środkowo-Wschodniej. Na przestrzeni dziesięciu lat powstał system 500 budek lęgowych, które naukowcy umieścili w różnych miejscach Warszawy, od parków, przez osiedla mieszkaniowe, aż po miejskie lasy i cmentarze. Dzięki temu badania mogły obejmować szeroką próbę gatunków ptaków, a szczególną uwagę zwrócono na sikorki bogatki i modraszki.
W każdym sezonie badacze przez kilka tygodni monitorowali ptaki, notując ich obecność i sukcesy lęgowe. Badania te stały się podstawą do opracowania dokładnych wniosków dotyczących wpływu urbanizacji na życie ptaków.
Kluczowe wnioski
Oto najważniejsze wnioski z badań, które mogą pomóc w planowaniu przestrzeni miejskich:
Zanik naturalnych miejsc lęgowych – Utrata roślinności i naturalnych miejsc lęgowych w miastach staje się coraz większym wyzwaniem dla miejskich ptaków. W miastach, które są silnie zurbanizowane, ptaki mają mniej dostępnych terenów do zakładania gniazd.
Wpływ nieprzepuszczalnych powierzchni – Zabetonowanie powierzchni zielonych o 50% zmniejsza liczbę młodych ptaków o połowę. Betonowe ulice i chodniki zamiast trawnika czy roślinności tworzą barierę, która utrudnia ptakom nie tylko znalezienie odpowiednich miejsc do lęgów, ale i zdobywanie pokarmu.
Zielona infrastruktura – Wyniki badań wskazują na potrzebę projektowania przestrzeni miejskich w sposób, który będzie sprzyjał dzikiej faunie. Urbaniści i planiści powinni uwzględniać w swoich projektach więcej terenów zielonych, które nie tylko poprawiają estetykę miast, ale także stwarzają warunki dla życia ptaków i innych zwierząt.
Przyszłość miast przyjaznych ptakom
W obliczu szybkiej urbanizacji, konieczne jest, by miasta stawiały na rozwój „zielonej infrastruktury”. Badania prof. Szulkin dostarczają cennych wskazówek, jak zrównoważyć rozwój urbanistyczny z potrzebami przyrody. Tworzenie przestrzeni, które będą sprzyjały ptakom, to nie tylko kwestia ochrony przyrody, ale również dbałości o jakość życia w miastach, gdzie natura i nowoczesna infrastruktura muszą współistnieć.
Dzięki takim badaniom, jak praca prof. Marty Szulkin, możemy liczyć na bardziej świadome planowanie przestrzeni, które wspierać będzie bioróżnorodność i ochronę dzikich zwierząt w naszych miastach.
