Bociany opuszczają Polskę wcześniej niż zwykle. Ornitolodzy podają powody
Na polach i łąkach w całym kraju można obserwować stada bocianów zbierających się na tzw. sejmiki. To znak, że ptaki szykują się do odlotu do ciepłych krajów. W tym roku ma to nastąpić nawet dwa-trzy tygodnie wcześniej niż zwykle – powiedział na łamach PAP Sebastian Menderski z Polskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków (PTOP).
Bociany licznie gromadzą się w miejscach w których mogą znaleźć pożywienie a ich wspólne żerowanie może być brane za przygotowanie się do odlotu.
– Niestety, w przyrodzie czuć już jesień. Ornitolodzy obserwują, że młode bociany odbywają coraz dłuższe loty treningowe, a dane z nadajników pokazują, że moment odlotu jest bliski – podkreśla ekspert.
Coraz wcześniejsze odloty
Tradycyjnie polskie bociany wyruszały do Afryki w drugiej połowie sierpnia lub na początku września. Obecnie wędrówka zaczyna się już na początku sierpnia. – To kolejny rok, gdy ptaki opuszczają gniazda wcześniej. Jedną z przyczyn jest ocieplający się klimat – wyjaśnia prof. Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
Według naukowca cieplejsze wiosny i lata skracają sezon lęgowy, a dostępność pokarmu po jego zakończeniu bywa ograniczona przez susze, intensyfikację rolnictwa czy wcześniejsze koszenie pól. W efekcie bociany mogą decydować się na wcześniejszą migrację.
Bociany nie zawsze lecą do Afryki
Zmienia się nie tylko termin odlotów, ale także kierunki zimowania. Na Półwyspie Iberyjskim coraz więcej bocianów pozostaje przez cały rok, korzystając z łatwego dostępu do pożywienia na wysypiskach. – Krótsza trasa oznacza mniejsze ryzyko niż wymagający przelot przez Saharę – tłumaczy prof. Tryjanowski.
W Polsce zjawisko to jest na razie rzadkie – nasze bociany nadal migrują tradycyjną trasą przez Bosfor do Afryki Wschodniej.
Adaptacja, nie „lenistwo”
Naukowiec podkreśla, że wcześniejsze odloty czy zmiana miejsc zimowania to efekt adaptacji do warunków, a nie „lenistwo” ptaków. Bociany kierują się instynktem i doświadczeniem, a nowe pokolenia uczą się zachowań od starszych.
– Zmiana klimatu może sprzyjać części ptaków, ale niosą też zagrożenia, jak susze, pożary czy utrata siedlisk – zaznacza prof. Tryjanowski.
Polskie bociany w trakcie migracji potrafią pokonać nawet 10 tysięcy kilometrów. Wędrują wzdłuż wybrzeży, wykorzystując kominy termiczne, które unoszą je na duże wysokości i pozwalają oszczędzać energię. Choć celem większości jest Afryka, część z nich dociera aż na zimowiska w Republice Południowej Afryki.
Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 8 sierpnia, 2025 | Zaktualizowany: 23 sierpnia, 2025
