Depresja, stres, przebodźcowanie? Wystarczy 30 minut dziennie – las i sztuka robią cuda!
W codziennym zgiełku, między telefonami, mailami i korkami, coraz trudniej znaleźć chwilę na złapanie oddechu. A przecież wystarczy tak niewiele — 30 minut spaceru po lesie, pięć razy w tygodniu, by realnie obniżyć ryzyko depresji. Tak wynika z badań, które pokazują, że kontakt z naturą to nie tylko przyjemność, ale wręcz recepta na lepsze zdrowie psychiczne. A gdy do tego dołożymy sztukę? Efekt może być niemal terapeutyczny. I właśnie ten potencjał wykorzystuje nowy, niezwykły projekt Lasów Państwowych i Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego – wystawa „Beyond the Frame”.
Kiedy las staje się galerią
„Beyond the Frame” to pierwsza w Polsce wystawa konceptualna zorganizowana… w lesie. Połączenie sztuki wizualnej i kąpieli leśnych (czyli tzw. shinrin-yoku) tworzy unikatową formę doświadczenia – zarówno estetycznego, jak i emocjonalnego. Przestrzeń ekspozycyjna nie kończy się tu na ścianach galerii, bo galerią staje się sam las. Wystawa będzie dostępna w dniach 14–25 czerwca w Instytucie Badawczym Leśnictwa w Sękocinie.
Za projektem stoi artystka konceptualna i certyfikowana przewodniczka kąpieli leśnych, Maggy Words Modlibowska. Przygotowała dziewięć prac zgrupowanych w tryptyki, które nie tylko opowiadają historię relacji człowieka z naturą, ale same powstały w duchu 100% zero waste – z juty, drewna pochodzącego ze stuletniego domu z Podlasia i innych materiałów z odzysku.
– „W centrum uwagi znajduje się nie tylko obiekt artystyczny, ale proces doświadczania przestrzeni i relacji z naturą” – podkreśla Modlibowska.
Shinrin-yoku: las jak lekarstwo
Choć pojęcie „kąpieli leśnych” brzmi jak marketingowy chwyt, jego korzenie sięgają japońskiej tradycji i naukowych podstaw. Termin shinrin-yoku po raz pierwszy został użyty w 1982 roku przez japońskiego ministra Tomohide Akiyamę. Dziś wiemy, że leśne spacery nie tylko obniżają poziom kortyzolu, ale też zwiększają produkcję serotoniny – hormonu szczęścia.
– „Las był dla człowieka od zawsze źródłem różnych dóbr, ale jego znaczenie wykracza daleko poza materialne korzyści. Dzisiaj wiemy, że ma realny wpływ na nasze zdrowie psychiczne i fizyczne” – mówi prof. Bogdan Jaroszewicz, zastępca dyrektora generalnego Lasów Państwowych ds. Ochrony Zasobów Przyrodniczych.
W „Beyond the Frame” nie chodzi jednak o zwykłe przejście się po lesie. To zaproszenie do pełnego, świadomego doświadczenia – poprzez zmysły: słuch, dotyk, wzrok, węch, a nawet smak. Wszystko to pod okiem certyfikowanego przewodnika lub samodzielnie, w rytmie własnych potrzeb.
Sztuka, która koi i leczy
Zaskakująco podobne działanie do leśnych kąpieli ma kontakt ze sztuką. Badania University of Westminster pokazują, że już 30 minut spędzonych na oglądaniu dzieł może obniżyć poziom stresu, poprawić nastrój, a nawet zmniejszyć odczuwanie bólu. A co, jeśli połączymy jedno z drugim?
– „Kontakt z naturą, kąpiele leśne, obcowanie ze sztuką, to nasi sojusznicy w profilaktyce zdrowia psychicznego. To dobry sposób na powrót do równowagi i relaks dla naszego przebodźcowanego na co dzień mózgu” – mówi dr n. med. Sławomir Murawiec, psychiatra i Przewodniczący Komisji Kultury i Sztuki Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.
Wspólnota, uważność, zero waste
„Beyond the Frame” to także projekt o relacjach – z samym sobą, z innymi ludźmi i z otaczającym światem. Grupa uczestników wystawy może nie znać się nawzajem, ale wspólne dzielenie się wrażeniami po leśnych ćwiczeniach działa jak naturalna integracja. I jest tu też ważny aspekt ekologiczny — całość wystawy została przygotowana z materiałów z odzysku, a ręcznie wykonane katalogi i oznakowanie wpisują się w filozofię less waste i szacunku do zasobów.
Gdzie i jak się zanurzyć?
Wystawa będzie dostępna w Instytucie Badawczym Leśnictwa w Sękocinie, w dniach 14–25 czerwca 2025 roku. Udział w kąpieli leśnej z przewodnikiem wymaga wcześniejszej rejestracji. To niepowtarzalna okazja, by zanurzyć się w lesie nie tylko ciałem, ale i umysłem — i poczuć, jak sztuka i natura wspólnie pomagają nam wrócić do siebie.
Opublikowany: 16 czerwca, 2025
