Derkacz (Crex crex)

Wstęp

Ptak średniej wielkości (nieco mniejszy od gołębia miejskiego). Skryty tryb życia. Łatwiej go usłyszeć. W okresie godowym, późną porą samiec wydaje charakterystyczny głos nawołujący samice (dwusylabowe der). Lot jego jest trzepotliwy. W trakcie lotu widoczne są rudobrązowe skrzydła. Przed wylądowaniem wysuwa nogi.

Wygląd

Ciało smukłej budowy, z pękatym tułowiem. Ubarwienie ciała jest szaro-żółtobrązowe. Od boków głowy oraz podbródka po boki piersi ciągnie się szare ubarwienie. Na rdzawobrązowym wierzchu ciemne, brązowe plamki, a na spodzie po bokach płowo-rdzawe prążkowanie. Ogon krótki. Nogi i palce długie. Sino-szara brew. Dziób krótki i gruby, zaostrzony, zwężający się od nasady. Szyja dosyć długa. Dymorfizm płciowy niewyraźny. Samice mają mniej szarości (niż samce), a więcej rudego w swoim ubarwieniu. Osobniki młodociane są jeszcze bardziej rude od samic i mają jaśniejsze kreskowanie na bokach. Pisklęta upierzenie mają brunatnoczarne, dziób jasny, a nogi czarne.

Występowanie

Derkacz zamieszkuje całą Europę, wyłączając jej północne krańce. A także pas środkowej Azji, aż po jezioro Bajkał. Na zimowiska odlatuje do południowo-wschodniej Afryki. W Polsce spotykany nielicznie w całym kraju.

Biotop

Derkacz nie jest tak mocno związany z wodą, jak pozostałe chruściele. Chętnie gniazduje na podmokłych łąkach z wysoką roślinnością, polach uprawnych, terenach półotwartych z kępami krzewów.

Lęgi

Zwykle poligamiczny. Podczas toków samce odzywają się przez całą noc. Samica derkacza buduje gniazdo z suchych źdźbeł, w zagłębieni ziemi. Gniazdo zazwyczaj ukryte w roślinności. Jeden lęg w roku (przypada w kwietniu), silniejsze samice przystępują do drugiego. Składa około 9 (choć też 6-14) rdzawych jaj z plamkami. Samica wysiaduje je od 16 do 18 dni. Po około miesiącu od wyklucia młode stają się lotne.

Pokarm

Ptak ten żywi się bezkręgowcami (owady, mięczaki, pajęczaki), jak również kręgowcami wodnymi (żaby). W jego diecie nie brakuje również pokarmu roślinnego pod postacią nasion traw i części zielonych roślin.