Świtezianka dziewica (Calopteryx virgo)

Świtezianka to dość spory owad, lecz lata jakby niezdarnie, to w górę, to w dół, machając swymi długimi skrzydłami. W końcu przysiada na jednej z przybrzeżnych roślin, dumnie prezentując swe metaliczne barwy.
Wygląd
Opisywane owady należą do ważek równoskrzydłych – oznacza to, że obie pary ich skrzydeł są niemal identyczne; dodatkowo gęsto użyłkowane, szerokie, z całkowicie zabarwioną przepaską. Ich kolor był dość trudny do ocenienia – zdecydowano jednak, że są one brązowo-niebieskie, zaś w świetle słońca – całkiem niebieskie z metalicznym pobłyskiem. Prześwietlone są czerwone. Jednakże taką urodą może się poszczycić tylko samiec – barwy samic są stosunkowo stonowane, skrzydła są brązowawe i bardziej przezroczyste. Nasady skrzydeł jaśniejsze (pomarańczowe), u starszych osobników mogą się wydawać szarawe.
Samo ciało u samców jest niebieskie, a u samic – zielone. Dorastają do 5 cm długości. Należy wspomnieć że są nieco inaczej zbudowane, niż większość ważek, gdyż samce nie posiadają tzw. stabilizatora lotu (pterostigmy). Wprawdzie samice posiadają białą plamkę – pseudopterostigmę – lecz jest ona o innej, niż pterostigma, budowie.
Występowanie
Europa, z wyjątkiem Islandii, płw. Iberyjskiego, Balearów. Różne gatunki świtezianek można znaleźć również w Azji, nie pojawiają się jednak na terenach gdzie średnia temperatura w nocy spada poniżej 13°C.
Preferuje niewielkie rzeki i inne wody płynące, nad którymi się rozmnażają. W przeciwieństwie do Calopteryx splendens (Świtezianki błyszczącej), wybiera jednak miejsca chłodniejsze i bardziej zacienione. Spotykana jest również w górach.
Samce są dość terytorialne – codziennie przelatują przez teren o promieniu 20-100 m, samica jednak wybierają się na dłuższe dystanse – nawet 4 mile w ciągu doby.
Pokarm
W skład ich diety wchodzą komary, muszki, i inne małe owady zamieszkujące ich środowisko. Larwy także są drapieżnikami, żywiąc się żyjącymi w wodzie larwami komarów.
Rozród
By złożyć jaja, samice muszą lekko zanurzyć odwłok w wodzie. Nacinają pokładełkiem łodygi roślin wodnych, a następnie tam umieszczają maleńkie, bo zaledwie 1,2 mm, jaja. Inkubacja trwa dwa tygodnie. Larwy rozwijają się w środowisku wodnym, wyposażone przez naturę w skrzelotchawki, służące im do oddychania. Są zielonkawe, dość długie i… głodne. Potrafią złapać nawet średniej wielkości żyworódkę. Bronią również swojego terenu przed rodzeństwem.
Występowanie świtezianek jest zależne w głównej mierze od zawartości tlenu w wodzie. Rzadko zamieszkują wody stojące, lecz z drugiej strony w wodach szybko płynących mógłby porwać je nurt – dlatego też wykształciły małe pazurki, którymi czepiają się roślin wodnych.
Nie bez znaczenia jest też temperatura – musi to być środowisko stosunkowo chłodne. Uważa się, że optymalna temperatura to 13-18°C latem. 25°C jest już szkodliwe dla larw, bardzo negatywnie wpływa tez na procent wyklucia z jaj, choć niektóre populacje potrafią się przystosować i do takich warunków. Cały rozwój larwalny trwa około 2 lata.