Kroton – sadzenie, uprawa i pielęgnacja
Znany również jako kodieum lub trójskrzyn, kroton pstry to roślina z rodziny wilczomleczowatych, którą w stanie naturalnym spotkamy w na drugim końcu świata – od Malezji i Indonezji, po Oceanię. Na szczęście, kroton w doniczce pozwala wprowadzić nieco kolorowej egzotyki również do polskich domów. Sprawdź, jak go pielęgnować, aby zdobił wnętrza przez kilka dobrych lat.
Kroton pstry (Codiaeum variegatum) jest rzeczywiście pstry. Jego dość duże, elipsowate bądź klapowate liście łączą żywe odcienie zieleni z czerwienią, pomarańczą, żółcią, a nawet różem – każda odmiana jest nieco inna. W tropikalnych warunkach ten bujny krzew osiąga nawet 3 m wysokości, ale w uprawie doniczkowej sięga zwykle 60-100 cm. Jest więc okazały, ale nie przytłacza wnętrz swoimi rozmiarami.
Wymagania krotona – jaka ziemia, jakie stanowisko?
Kroton w domu potrzebuje przede wszystkim odpowiednio jasnego stanowiska, które imitować będzie naturalne warunki. Światła powinno być więc dużo, ale musi być rozproszone, tak jakby filtrowały je wyższe drzewa. W naszych realiach wystarczy jednak firanka lub odpowiednia odległość od okna, idealnie wychodzącego na wschód lub południe. Chodzi o to, żeby nie dopuścić do poparzenia liści, ale jednocześnie zapewnić im dość światła, aby się pięknie wybarwiły.
W jakiej ziemi sadzić kroton? Naszym celem jest zapewnienie roślinie stałej wilgotności oraz odpowiedniej podaży składników odżywczych. Należy więc wybrać dobrej jakości ziemie doniczkową i wzbogacić ją o materię organiczną. Na dno donicy warto wysypać perlit lub keramzyt, aby zapewnić odpływ wody, która w nadmiarze może powodować zgniliznę korzeni.
Kroton sadzimy w raczej cięższej donicy, o nieco tylko większej niż aktualna bryła korzeniowa, a co dwa-trzy lata roślinę przesadzamy. Zabieg ten należy wykonywać w rękawicach, gdyż wszystkie pędy i liście są toksyczne. Należy też zwrócić uwagę na temperaturę we wnętrzach – kroton w donicy potrzebuje minimum 15 stop. C i nie powinien stać w przeciągach.
Kroton wymaga przepuszczalnego podłoża, fot. Natali Mali/Shutterstock
Jak dbać o kroton w doniczce?
Od wiosny do jesieni należy regularnie podlewać roślinę, gdy tylko podłoże przeschnie. Zimą częstotliwość podlewania krotonu należy wyraźnie zmniejszyć. Ponieważ lubi on wilgoć, w suchych pomieszczeniach wskazane jest przemywanie liści mokrą ściereczką i rozpylanie mgiełki wodnej w powietrzu.
Jaki nawóz do krotona będzie najlepszy? Roślinę należy zasilać w okresie wzrostu, a więc od wiosny do jesieni. W tym celu najlepiej sprawdzi się uniwersalny preparat w płynie do roślin doniczkowych, który wystarczy zaaplikować co dwa miesiące. Alternatywnie można wykorzystać pałeczki nawozowe, które umieszcza się w podłożu na początku wiosny, latem i na początku jesieni.
Wczesną wiosną, zanim jeszcze zaczną pojawiać się nowe pędy, kroton warto jest podciąć, aby zagęścić pokrój rośliny. Zabieg ten polecany jest zwłaszcza w przypadku, gdy istniejące pędy są raczej długie, ale mało rozgałęzione. Obcinamy jednak maksymalnie 1/3 pędu, nigdy więcej.
Kroton – rozmnażanie krok po kroku
Jak rozmnożyć kroton? Zdanie nie jest zupełnie łatwe i nie musi zawsze skończyć się sukcesem. Kto mimo wszystko chce spróbować, powinien odciąć kilka pędów (pod kątem 45°) o długości co najmniej 12 cm i średnicy przypominającej ołówek. Większość liści należy usunąć, odcinając też aktywny wierzchołek pędu. Tak przygotowaną sadzonkę umieszczamy w donicy z wilgotnym kompostem i przykrywamy folią, a następnie ustawiamy w ciepłym, jasnym miejscu.
Według niektórych źródeł przy rozmnażaniu krotonu ukorzenianie w wodzie daje nieco lepsze rezultaty, a przynajmniej pozwala monitorować przebieg procesu. W tym przypadku pobrane z rośliny pędy po odpowiednim przycięciu umieszczamy w szklance z wodą, którą codziennie wymieniamy. Ukorzenianie w wodzie trwa ok. miesiąca.
Tabela przedstawiająca zalety uprawy krotonu; opracowanie własne
Dlaczego kroton traci kolory? Problemy w uprawie
Piękny kroton nie jest specjalnie trudny w uprawie, ale nierzadko stresuje nowych właścicieli. Często zdarza się, że po przyniesieniu go do domu, urocze liście zaczynają opadać jeden za drugim. Nie jest to jednak powód do paniki. Dlaczego kroton gubi liście? To po prostu wynik stresu związanego z przemieszczeniem. Dajmy roślinie trochę czasu i zapewnijmy stabilne warunki, a liście odrosną.
Kolejnym rozczarowaniem bywa mało kolorowy deseń liści. Wbrew pozorom nie oznacza on, że kupiliśmy zły egzemplarz, ale wskazuje raczej na niedostatek światła. To pod wpływem promieni słonecznych pigment krotonu się bowiem w pełni aktywizuje.
Brązowe wierzchołki liści najczęściej świadczą o zbyt suchym podłożu lub powietrzu wokół, zaś brązowienie krawędzi jest reakcją na zimno. Jeśli chodzi o szkodniki, kroton najczęściej atakują przędziorki, które łatwo rozpoznać po drobnych pajęczynach na liściach. Najlepiej jest zwalczać je opryskami na bazie kwasów tłuszczowych lub olejów roślinnych. Problemem w uprawie krotonu bywają także tarczniki, które z kolei powodują brązowe plamy na liściach. Środkiem zaradczym w tym przypadku będzie przemywanie liści wacikiem lub ściereczką namoczoną w preparacie owadobójczym.
Kroton, odmiana „Eleanor Roosevelt”, fot. Sunshower Shots/Shutterstock
Kroton – odmiany, które warto znać
Zakup wymaga podjęcia decyzji na temat odmiany – krotonów są dziesiątki, a każda ma swojej atuty estetyczne. Do najpopularniejszych i najurodziwszych należą bez wątpienia:
- Kroton „Petra” z zielonymi liśćmi o czerwonym, pomarańczowym i żółtym unerwieniu;
- Kroton „Gold Star” o zielonych liściach upstrzonych żółtymi niby-gwiazdami;
- Kroton „Acubafolia”, czyli kolejna odmiana o zielono-żółtych liściach, tym razem lancetowatych, z nieregularnymi plamami;
- Kroton „Oakleaf”, którego liście kształtem przypominają dębowe, a na ciemnozielonym tle zaznaczają się żółte nerwy, podczas gdy od spodu blaszki są czerwonawe;
- Kroton „Eleanor Roosevelt” o wąskich liściach w kolorach od burgundu po limonkową zieleń, nakrapianych na żółto;
- Kroton „Golden Bell” – jedna z nowszych odmian o długich, wąskich liściach z czerwonymi i żółtymi podłużnymi pasami oraz zielonymi brzegami.
Kroton – pytania i odpowiedzi
Czy kroton kwitnie?
W domowej uprawie kroton bardzo rzadko zakwita. Kwiat krotonu nie jest specjalnie atrakcyjny i warto go usunąć, aby niepotrzebnie nie przeciążać rośliny.
Czy kroton może stać na dworze?
Kroton może być wystawiany na taras lub do ogrodu, pod warunkiem że nie będzie stać na bezpośrednim świetle słonecznym, a temperatura nie spada poniżej 15 stop C.”
Co zrobić, żeby kroton miał kolorowe liście?
Słabe wybarwienie liści zwykle jest konsekwencją niedostatecznego naświetlenia rośliny. Warto przestawić kroton w jaśniejsze miejsce.
Ekologia.pl (Agata Pavlinec)
- „How to grow croton (Codiaeum variegatum)” Veronica Peerless, https://www.gardenersworld.com/how-to/grow-plants/how-to-grow-croton-codiaeum-variegatum/, 24/06/2024;
- “Growing Crotons: Best Care For Croton Plants” Heather Rhoades, https://www.gardeningknowhow.com/houseplants/croton/care-croton-plants.htm, 24/06/2024;
- “Croton Plant Care: Everything You Need to Know” Jon Vanzile, https://www.thespruce.com/grow-codiaeum-variegatum-1902750, 24/06/2024;
- “Growing Croton Plants: Watering, Lighting, Repotting, and Pests” Catherine Boeckmann, https://www.almanac.com/plant/croton, 24/06/2024;
- “Croton, Codiaeum variegatum” Wisconsin Horticulture, https://hort.extension.wisc.edu/articles/croton-codiaeum-variegatum/, 24/06/2024;
