Szeflera parasolowata czy drzewkowata? Piękna egzotyczna roślina doniczkowa
Tropikalna, ale łatwa w uprawie; okazała, ale łatwa do kontrolowania – szeflera jest jedną z najpopularniejszych roślin domowych i biurowych, które łatwo adaptują się do różnych warunków. Jej duże dłoniaste liście stanowią wspaniałe urozmaicenie wystroju wnętrz, a spore rozmiary pozwalają wypełnić puste kąty. Jak pielęgnować szeflerę, aby rosła zdrowo?
Na wstępie warto podkreślić, że choć szeflera pochodzi z Nowej Zelandii, swoją nazwę zawdzięcza botanikowi Johannowi von Schefflerowi, który urodził się w Gdańsku, a większość życia spędził w Warszawie. Współczesna taksonomia wyróżnia 13 gatunków należących do rodzaju Schefflera, ale w uprawie domowej spotka się trzy: szeflerę parasolowatą (S. actinophylla), szeflerę drzewkowatą (S. arboricola) oraz szeflerę najwytworniejszą (S. elegantissima).
Wymagania szeflery. Jaka ziemia będzie najlepsza?
Jak większość tropikalnych gatunków, szeflera preferuje jasne pomieszczenia o dużej ilości filtrowanego światła. Nie należy jej stawiać bezpośrednio na parapecie wychodzącym na południe lub zachód, gdyż piękne liście mogą ulec poparzeniu. Temperatura otoczenia nie powinna przy tym nigdy spadać poniżej 15 stop. C.
Podłoże dla szeflery powinno być luźne, dobrze przepuszczalne i lekko kwaśne. W idealnej mieszance znajdzie się włókno kokosowe, kompost lub perlit, które ułatwią szybki drenaż wody. Co 2-3 lata roślinę trzeba przesadzić do większej donicy, wzbogacając przy tym ziemię o kolejną porcję materii organicznej. W czasie przesadzania szeflery korzenie warto poluzować, aby mogły lepiej przyswajać wodę.
Szeflera drzewkowata to gatunek karłowaty, fot. Mid Tran Designer/Shutterstock
Pielęgnacja szeflery: podlewanie, nawożenie, przycinanie
W przeciwieństwie do kapryśnych gatunków, które lubią sprawiać problemy w uprawie, szeflera jest wyjątkowo tolerancyjna i dość odporna na zaniedbania. Lubi jednak wilgoć, zarówno w glebie, jak i w powietrzu, więc podlewanie i spryskiwanie liści to podstawowe zabiegi pielęgnacyjne. Po konewkę należy sięgnąć jednak dopiero, gdy wierzchnie 3 cm podłoża są suche – szeflera zdecydowanie nie potrzebuje stać nieustannie „w mokrym”. Im większa wilgotność pomieszczenia, tym dla rośliny lepiej, stąd też często widuje się szeflery w łazience (z oknem oczywiście). Zimą podlewanie należy zasadniczo ograniczyć.
W dobrym podłożu szeflera poradzi sobie tymczasem bez żadnego nawożenia. Kto czuje jednak, że roślina rośnie kiepsko, może raz wiosną i raz latem „podkarmić” ją dawką uniwersalnego nawozu w płynie. Dopuszczalne jest także stosowanie pałeczek nawozowych.
Raz do roku warto też przeprowadzić korekcję kształtu szeflery. Jak przycinać? Na pewno dobrze jest usunąć wszystkie „długonogie” liście, które wydają się wyciągać do słońca. Generalne przerzedzenie struktury pomaga zagęścić pokrój i umożliwia lepsze naświetlenie liści. Szeflera dobrze znosi cięcie i już po kilku tygodniach, zaczyna wypuszczać nowe, zdrowe pędy.
Tabela przedstawiająca korzyści z uprawy szeflery; opracowanie własne
Szeflera – rozmnażanie
Z jednej domowej szeflery można łatwo uzyskać kilka dalszych sadzonek, które pozwolą rozszerzyć domową kolekcją lub zrobić przyjemność znajomym. W tym celu należy wiosną odciąć kilka 15-centymetrowych pędów i pozbawić je dolnych liści, pozostawiając tylko ok. 5 na liści na wierzchołku. Cięcia należy dokonywać ostrym sekatorem ustawionym pod kątem 45 stop. do łodygi.
Tak przygotowane sadzonki zanurzamy w hormonie ukorzeniającym i wkładamy do doniczki z wilgotną ziemią. Całość okrywamy workiem foliowym i umieszczamy w jasnym pomieszczeniu (nie na bezpośrednim słońcu!). Po około miesiącu rośliny powinny się ukorzenić i wówczas można je przenieść do docelowych doniczek.
Alternatywnie można ścięte pędy włożyć do małego naczynia z wodą. W tym scenariuszu da się łatwo obserwować ukorzenianie szeflery. Rozmnażanie w wodzie jest również skuteczne jak to w ziemi, ale należy pamiętać, aby wodę codziennie wymieniać na nową.
Dlaczego szeflera żółknie? Problemy w uprawie
Nadmierne podlewanie jest najczęstszym błędem popełnianym w pielęgnacji szeflery. Liście rośliny zaczynają wówczas żółknąć i opadać, a często dochodzi również do rozwoju chorób grzybowych, takich jak plamistość liści. Przy pierwszych oznakach przelewania roślinę warto przesuszyć, a później wydatnie warto zmniejszyć częstotliwość nawadniania.
Opadające liście bywają też symptomem stresu, który może wynikać ze zbyt chłodnej temperatury lub zbyt silnego nasłonecznienia.
Szeflery w doniczkach bywają czasami atakowane przez mszyce. Można się ich dość skutecznie pozbyć spryskując rośliną wodą z mydłem. Insektobójcze mydła są również skuteczne w zwalczaniu przędziorków i wełnowców – na szczęście szeflery dość rzadko borykają się z tym problemem.
Szeflera najwytworniejsza posiada charakterystyczne ząbkowane liście, fot. Sirilak S/Shutterstock
Najpiękniejsze odmiany szeflery
Każda ze wspomnianych wyżej gatunków szelfery ma swoje unikalne walory estetyczne. Dodatkowo doczekaliśmy się pięknych kolorowych odmian, które urozmaicają domowe kwietniki. Z czego można więc wybierać?
- Szeflera parasolowata – odznacza się dużymi dłoniastymi liśćmi, z których każdy składa się ostro zakończonych listków. Może osiągać wysokość 150-250 cm.
- Szeflera drzewkowata – ma drzewiasty pokrój, mniejsze liście i wysokość do 150 cm; przy odpowiednim podcinaniu może być wykorzystywana jako drzewko bonsai. Odmiana „Gold Capella” posiada żółto-zielone liści, a „Charlotte” zielono-białe liście. Godna polecenia jest też odmiana „Melanie”, której liście są kremowo-żółte, upstrzone zielonymi przebarwieniami.
- Szeflera najwytworniejsza – jej wąskie, ciemnozielone liście posiadają charakterystyczne ząbkowanie na brzegach; osiąg 2-3 m wysokości.
Szeflera – pytania i odpowiedzi
Jak szybko rośnie szeflera?
Szeflery to rośliny szybkorosnące, które w dobrych warunkach potrafią rocznie wydłużyć pędy o 30 cm.
Czy szeflera jest trująca?
Spożycie liści szeflery u człowieka powoduje lekkie zatrucie, ale dla psów i kotów stwarza poważne zagrożenie.
Dlaczego szeflera gubi liście?
Utrata liści zazwyczaj jest reakcją na zbyt niskie temperatury powietrza lub niedostatek wody. Żółknące, opadające liście szeflery mogą też jednak być wynikiem nadmiernego podlewania.
- „How to Grow & Care for Schefflera” Jon Vanzile, https://www.thespruce.com/grow-schefflera-plants-inside-1902771, 19/06/2024;
- “Schefflera Care - Information On The Schefflera Houseplant” Heather Rhoades, https://www.gardeningknowhow.com/houseplants/schefflera/schefflera-plant-care.htm, 19/06/2024;
- “How to Grow and Care for Schefflera” Nadia Hassani, https://www.bhg.com/gardening/plant-dictionary/houseplant/schefflera/, 19/06/2024;
- “How to grow and care for umbrella plant (Schefflera)” Tamsin Hope Thomson, https://www.gardenersworld.com/how-to/grow-plants/umbrella-plant-care/, 19/06/2024;
- “Umbrella Tree Guide: How to Grow and Care for Schefflera” Melissa Pino, https://www.planetnatural.com/umbrella-tree/, 19/06/2024;
