bor
Bor, B —
pierwiastek chemiczny III grupy układu okresowego pierwiastków o liczbie atomowej 5, masie atomowej 10,82 i gęstości 2,34 g·cm-3. Niezbyt aktywny chemicznie, a w większości związków jest pierwiastkiem trójwartościowym. Trudno topliwy, szaroczarny proszek. Topi się w temperaturze ok. 2000-2075°C i wrze w temperaturze 2530°C. Z metalami bor tworzy liczne związki, tzw. borki, np. CaB6, ZrB2. Borki metali przejściowych odznaczają się wysokimi temperaturami topnienia, wysoką twardością i żaroodpornością. Jako pierwiastek został wyodrębniony w 1808 roku przez Gay-Lussaca. W przyrodzie występuje pod postacią soli i jako składnik krzemianów. Najbardziej rozpowszechnionym związkiem boru jest boraks Na2B4O7· 10H2O. Pokłady boraks występują w Stanach Zjednoczonych, Chile, na Uralu. Woda morska zawiera ok. 0,2 g boru·m-3.
Bor używa się w przemyśle chemicznym i hutniczym. Węglik boru B4C znajduje zastosowanie jako środek ścierny, ponieważ odznacza się nader wysoką, zbliżoną do diamentu, twardością i topi się dopiero w temperaturze 2450°C.
