krzem
Krzem, Si —
pierwiastek chemiczny VI grupy układu okresowego pierwiastków o liczbie atomowej 14 i masie atomowej 28.09. Ciało stałe, przypominające ciemnoszary metal, o gęstości = 2.32 g·cm-3 i temperaturze topnienia Tt = 1423°C. Jest jednym z głównych pierwiastków skorupy ziemskiej (ok. 27%), występujący w związkach chemicznych, przede wszystkim w krzemionce (piasku). Mimo swego rozpowszechnienia wydzielony został dopiero w 1822 roku przez Berzeliusa. Wydzielił go działając metalicznym potasem na czterofluorek krzemu: SiF4 + 4K = 4KF+Si. Krzem jest substancją bardzo twardą, kruchą i szarą, przypominającą grafit, jednakże jest od niego o wiele twardszy. Należy do pierwiastków chemicznych biernych, nie ulega działaniu kwasów, z wyjątkiem kwasu azotowego i fluorowodorowego. Dlatego zbiorniki na kwasy zbudowane są z żelazokrzemu zawierającego do 15-20% krzemu. Natomiast łatwo ulega działaniu zasad.
Z metalami krzem tworzy związki międzymetaliczne o nazwie krzemków, np. krzemek molibdenu MoSi2. Jest on odporny na działanie powietrza do temperatury 1700°C i stosuje się go jako element grzejny pieców elektrycznych. Jego związki mają szerokie zastosowanie w przemyśle, np. elektronicznym, ze względu na własności półprzewodnikowe.