Makak czubaty (Macaca nigra)

Tworzy dwa podgatunki. W niektórych okolicach czczony jako zwierzę święte, od którego pochodzą ludzie. Wyrządza szkody miejscowej ludności poprzez niszczenie plonów.
Wymiary/Budowa
Dł. ciała 50-80 cm, ogona 2-6 cm, masa ciała osobników dorosłych: samców 4,4-11,2 kg, samic 5,1-7,7 kg. Wysmukła budowa ciała, okrywa włosowa barwy czarnej lub ciemnobrązowej, spód ciała nieco jaśniejszy. Pośród kilkunastu gatunków makaków czubaty wyróżnia się oryginalną fryzurą. Ponad czołem ma bowiem sterczący w górę czub, utworzony z długich, sztywnych włosów. W zestawieniu z kanciastymi rysami nagiej twarzy o silnie wydłużonym pysku i wydatnymi łukami brwiowymi takie zwieńczenie głowy nadaje małpie wprost demoniczny wygląd.
Występowanie
Lasy deszczowe oraz zarośla mangrowe (do wys. około 2000 m n.p.m.) północnej części wyspy Celebes i sąsiednich mniejszych wysepek.
Tryb życia
Spotykany na powierzchni ziemi, lecz znaczną większość życia spędza na drzewach. Porusza się głównie na czterech kończynach, szybko i zręcznie wspina się. Prowadzi dzienny tryb życia, żyje parami lub w niezbyt dużych stadach.
Odżywianie
Wszystkożerny, lecz gustuje przede wszystkim w owocach, po które urządza wypady także na plantacje i do sadów, choć nie pogardzi również drobnymi zwierzętami znalezionymi nad brzegami wód podczas odpływu,
Rozmnażanie i rozwój
Gatunek poliestralny, ciąża trwa 155-175, średnio 165 dni, rodzi się 1 młode, które przez rok pozostaje pod troskliwą opieką matki, mniej więcej tyle trwa też okres laktacji. Średnio żyje kilkanaście lat, maksymalnie w warunkach zoo około 18 lat.