Piżmak - długość ciała 25-45 cm, ogona 18-28 cm, ciężar 0,7-2,2 kg. Pokryty gęstym, miękkim i błyszczącym futerkiem, na grzbiecie barwy ciemnobrązowej lub rudej, na spodniej stronie ciała jaśniejszej, żółtawopopielatej. Ogon, pokryty łuskami i spłaszczony, stanowi główny narząd ruchu w wodzie. Palce tylnych nóg opatrzone są niewyraźną błoną pływną, natomiast po bokach ich występują szczeciny powiększające powierzchnię stóp w czasie pływania. Uszy tego zwierzęcia są małe, ukryte prawie całkowicie w futerku, a otwór słuchowy w trakcie nurkowania zamknięty jest specjalnym fałdem skórnym. Na brzuchu u samca występuje parzysty gruczoł wydzielający w czasie rui piżmo. Przedkolumbijscy Indianie cenili jego mięso zbliżone smakowo do nutrii. Europejskich najeźdźców bardziej obchodziło futro piżmaka.

1. Występowanie
2. Tryb życia
3. Odżywianie
4. Rozmnażanie i rozwój
5. Systematyka
6. Galeria zdjęć

Występowanie

Naturalny zasięg piżmaka obejmuje kraje Ameryki Północnej pomiędzy 30 a 63 stopniem szerokości geograficznej północnej, od Arizony po wschodnią Kanadę i Labrador. W roku 1905 został sprowadzony na tereny obecnych Czech za sprawą hrabiego Colloredo-Mansfeld, który w swym majątku niedaleko Pragi wpuścił do parkowego stawu 10 tych gryzoni. Wkrótce nie wystarczył ich potomstwu ani staw, ani całe Czechy. W 1922 r. ten scenariusz powtórzył się w Finlandii, a 7 lat później w ZSRR. Wzięta w dwa ognie Europa została skolonizowana przez tego przedsiębiorczego ssaka. Dziś sięga on przez Syberię do Mongolii i Chin. Osiedla się zwykle nad gęsto zarośniętymi roślinnością wodną jeziorami, stawami, rzekami o wolnym prądzie, potokami, często nad torfiankami, starorzeczami, a nawet nad rowami.

Tryb życia

Piżmak w wysokich brzegach zbiorników wodnych kopie głębokie nory z komorą lęgową i licznymi korytarzami o wyjściach pod powierzchnią wody, z powodu czego jest winny poważnych szkód w uregulowanych brzegach rzek, a także we wszystkich budowlach wodnych, takich jak tamy, groble i ostrogi. Nory zamieszkuje całymi rodzinami, a szereg nor zbudowanych w pobliżu siebie tworzy kolonię. Na okres zimy buduje schronienia innego typu - chatki z łodyg trzcin, sitowia i innych roślin wodnych, przypominające kształtem kopce, o śr. 1 m i wys. do 60 cm, z wejściem pod wodą. Służą mu nie tylko jako schronienie, lecz także jako magazyn zapasów pokarmu, ponieważ nie zapada w sen zimowy. Żeruje o zmroku i nad ranem. Jest znakomitym pływakiem i nurkiem, pod wodą może przebywać do 10 minut.

Odżywianie

Pożywienie piżmaka stanowią przede wszystkim kłącza tataraku, zielone części innych roślin wodnych oraz gałązki krzewów i drzew porastających brzegi. W przypadku głodu zjada również mięczaki, skorupiaki i owady, rzadziej drobne kręgowce.

Rozmnażanie i rozwój

Piżmak w okresie rui samce wykonują skomplikowane tańce, w czasie których ścigają wybrane samice. Okres rozrodu trwa od kwietnia do października. Samica daje rocznie 3-4 mioty. Po ciąży trwającej 4 tygodnie rodzi każdorazowo 2-14 młodych, które są nagie i ślepe, a oczy otwierają po 11 dniach. Gniazdo opuszczają po 3 tygodniach, a dojrzałość płciową uzyskują w 4-8 miesiącu życia. Żyją ponad 5 lat.