Hatteria (Sphenodon punctatus)
Wygląd
Hatteria należy do rzędu sfenodonty (Sphenodontia). Głowa jest dosyć duża. Źrenica pionowa. Tęczówka ciemnobrązowa. Ubarwienie ciała od oliwkowozielonego przez brązowe, żółtawobrązowe do pomarańczowoczerwonego. Wzdłuż grzbietu do ogona biegnie grzebień utworzony z trójkątnych skórno-kostnych wyrostków. Samce są większe od samic.
Występowanie
Dawniej hatteria S. punctatus zamieszkiwała prawdopodobnie wszystkie nowozelandzkie wyspy. Obecnie występuje jedynie na 32 mniejszych przybrzeżnych wyspach Nowej Zelandii. Dzięki zabiegom ochronnym gatunek przywracany jest na kolejne wyspy.
Środowisko i tryb życia
Hatteria występuje na niewielkich skalistych wyspach. Wyspy porośnięte są odporną na wiatry i zasolenie karłowatą roślinnością. Bogactwo tych ekosystemów utrzymane jest dzięki obecności gnieżdżących się tu ptaków morskich, które odchodami użyźniają glebę. Na wyspach utrzymuje się niekorzystny dla gada klimat – temperatury powietrza rzadko przekraczają 20 stopni C. Jest zwierzęciem terytorialnym. Prowadzi samotny, nocny tryb życia. Dzień spędza w ukryciu (w norach). Młode cechuje aktywność dzienna, ze względu na kanibalistyczne zachowania dorosłych. W zimie hibernuje. Do jej zagrożeń zaliczyć można utratę siedlisk oraz ssaki (m.in. szczury). Na liście IUCN ma status zagrożenia najmniejszej troski (kategoria LC). Wpisana jest do konwencji CITES (załącznik I).
Rozmnażanie
Hatteria jest jajorodna. Rozród odbywa się od stycznia do marca. Kopulacja polega na zespoleniu kloaki samicy z kloaką samca. Samica przystępuje do rozrodu w odstępie dwóch do pięciu lat. Składa od 5 do 15 jaj. Rozwój trwa 11-16 miesięcy. Płeć determinowana jest przez temperaturę otoczenia. Dojrzałość płciową osiąga między dziewiątym a piętnastym rokiem życia. Dokładna długość życia nie jest znana, na wolności żyje ok. 80 at, w niewoli do ponad 100 lat.
Pokarm
Hatteria w głównej mierzę jest owadożerna. W jej diecie znaleźć można również inne bezkręgowce (mięczaki, pajęczaki i pierścienice) oraz kręgowce (płazy, gady, ptaki i ich jaja).
- https://www.doc.govt.nz; 2019-01-25;
