Rozpiór (Ballerus ballerus)
![Rozpiór. By Harka, Akos [CC BY 3.0], via Wikimedia Commons](https://www.ekologia.pl/wp-content/uploads/2023/03/Ballerus_ballerus_Hungary_max.jpg)
Występowanie
Rozpiór występuje w środkowej i wschodniej Europie. Od Niemiec na zachodzie po Ural na wschodzie oraz od gór Dynarskich i Kaukazu na południu po południową Finlandię na północy.
Budowa zewnętrzna
Sylwetką przypomina leszcza, rozróżnić go można po wydłużonym, mniej wygrzbieconym ciele oraz po dłuższej płetwie odbytowej. Głowa krótka z końcowym otworem gębowym. Pysk zaostrzony. Zęby gardłowe jednoszeregowe. Ciało wydłużone, dwubocznie spłaszczone i wygrzbiecone. Grzbiet ciemnobrunatny, niebieskawy lub zielony. Boki ciała żółtawosrebrzyste. Płetwy parzyste ciemno zakończone. Płetwy nieparzyste w szarej barwie, z ciemnozielonym bądź niebieskawym obrzeżeniem. Łuski stosunkowo duże, mocno osadzone. Linia boczna delikatnie wygięta w kierunku brzucha. Płetwa grzbietowa z krótką podstawą. Płetwa odbytowa bardzo długa. Płetwa ogonowa z głębokim wcięciem (jej dolny płat nieznacznie dłuższy od górnego).
Biologia
Zamieszkuje duże, spokojne nizinne rzeki, rozlewiska i eutroficzne jeziora z bogatą roślinnością. Często spotykana w słonych i słonawych wodach w ujściach rzek. Do rozrodu przystępuje od kwietnia do maja. Rozród odbywa się w strefie przybrzeżnej. Ikra składana jest na roślinności podwodnej bądź na kamieniach. Samica składa około 25 tys. ziaren ikry. Przy temperaturze wody (około 15-16 stopni Celsjusza) rozwój zarodkowy odbywa się po 2-3 dniach. W przypadku niższej temperatury wody (około 9-12 stopni Celsjusza) rozwój wydłuża się do 12-14 dni. Rozwój larwalny (w temperaturze 17-24 stopni Celsjusza) trwa od 4 do 8 dni. W tym czasie długość ciała wynosi 18 mm. Rozwój narybkowy trwa od 16 do 18 dni. Narybek wówczas osiąga długość ciała od 27 do 51 mm. Dojrzałość płciową osiąga od trzeciego do piątego roku życia.
Odżywianie
Pożywia się zooplanktonem (skorupiakami planktonowymi, wioślarkami).