Takin złoty (Budorcas taxicolor bedfordi)

Występowanie

Takin złoty zamieszkuje górskie rejony południowych Chin, głównie w prowincji Shaanxi, w paśmie gór Qin Ling. Jest to podgatunek endemiczny – nie występuje naturalnie poza tym regionem. Żyje na wysokościach od 1 000 do 4 000 metrów n.p.m., w górskich lasach liściastych i iglastych oraz w zaroślach bambusowych. Latem migruje ku wyższym partiom gór, zimą schodzi niżej w poszukiwaniu pożywienia i łagodniejszego klimatu.

Wygląd

Takin złoty to duży, masywny ssak kopytny o charakterystycznym wyglądzie przypominającym połączenie kozy, antylopy i wołu piżmowego. Dorosłe osobniki osiągają długość ciała do 220 cm, wysokość w kłębie około 120 cm i masę od 250 do 350 kilogramów. Zarówno samce, jak i samice posiadają grube, zakrzywione rogi długości do 30 cm, które wyrastają poziomo z boków głowy, a następnie zakrzywiają się ku górze.

Ubarwienie sierści takina złotego jest wyjątkowe – od jasnozłotego po kremowożółte, często z ciemniejszymi końcówkami włosów. Futro jest gęste i długie, co chroni zwierzę przed chłodem i wilgocią górskich lasów. Gruba skóra i tłuszczowa warstwa podskórna pełnią funkcję izolacyjną. Cechą charakterystyczną są krótkie, mocne nogi zakończone szerokimi racicami, ułatwiające poruszanie się po stromych, kamienistych zboczach.

Tryb życia

Takiny złote prowadzą stadny tryb życia. Wiosną i latem tworzą grupy liczące od kilku do kilkudziesięciu osobników, natomiast zimą część stada może się rozdzielać na mniejsze grupy rodzinne. Aktywne są głównie o świcie i zmierzchu, w ciągu dnia odpoczywają w cieniu drzew lub w jaskiniach.

Są roślinożerne – ich dieta składa się z liści, traw, pędów bambusa, kory drzew, mchów i ziół. W porze suchej potrafią przemieszczać się na duże odległości w poszukiwaniu pokarmu. Woda stanowi istotny element ich środowiska – często przebywają w pobliżu strumieni i źródeł.

Takiny złote komunikują się przy pomocy pomruków i chrapliwych odgłosów, a w sytuacji zagrożenia potrafią wydawać donośne ryki ostrzegające stado. Pomimo masywnej budowy, potrafią szybko biegać i zręcznie wspinać się po skalistych zboczach.

Rozmnażanie

Okres godowy przypada na koniec zimy i wczesną wiosnę, zwykle od stycznia do marca. Samce stają się wówczas terytorialne i walczą o dostęp do samic. Po okresie ciąży trwającej około 7–8 miesięcy samica rodzi jedno młode, rzadziej dwa. Młode takiny są dobrze rozwinięte – już po kilku godzinach potrafią chodzić i podążać za matką.

Samice karmią młode mlekiem przez około pół roku. Dojrzałość płciową takiny osiągają w wieku 3–4 lat, a ich długość życia w warunkach naturalnych wynosi około 15 lat.

Znaczenie ekologiczne

Takin złoty jest ważnym elementem ekosystemów gór Qin Ling. Poprzez żerowanie przyczynia się do utrzymania równowagi roślinnej, rozprzestrzeniania nasion i naturalnego przycinania roślinności. Jako duży roślinożerca pełni również funkcję w łańcuchu pokarmowym, będąc potencjalną zdobyczą dla dużych drapieżników, takich jak lamparty śnieżne.

Ochrona

Takin złoty jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje go jako Vulnerable (narażony). Największe zagrożenia stanowią utrata siedlisk spowodowana wylesianiem, nielegalne polowania oraz fragmentacja populacji. Gatunek objęty jest ochroną prawną w Chinach, a jego wizerunek został uznany za symbol Narodowego Rezerwatu Przyrody Foping w prowincji Shaanxi.

W ostatnich latach prowadzone są programy hodowli takinów w ogrodach zoologicznych i rezerwatach, a także działania mające na celu odbudowę naturalnych populacji.

Ciekawostki

• Takin złoty jest narodowym zwierzęciem Bhutanu i pojawia się w tamtejszej heraldyce oraz legendach.
• Jego gruba, natłuszczona sierść jest tak skuteczna w odpychaniu wody, że po deszczu zwierzę wydaje się lśnić złotym blaskiem.
• Często nazywany jest „kozą z gór Qin Ling” lub „piżmowym wołem Chin”.
• Współczesne badania genetyczne wskazują, że najbliższym krewnym takina może być koziorożec lub owca górska.

Takin złoty – pytania i odpowiedzi (FAQ)

Gdzie występuje takin złoty?

Żyje w górach Qin Ling w południowej części Chin, głównie w prowincji Shaanxi.

Czym żywi się takin złoty?

Jest roślinożercą – zjada trawy, liście, pędy bambusa, korę i zioła.

Czy takin złoty jest zagrożony wyginięciem?

Tak, został uznany przez IUCN za gatunek narażony. Głównymi zagrożeniami są polowania i niszczenie siedlisk.

Jak wygląda takin złoty?

Ma masywną budowę ciała, złotą sierść, zakrzywione rogi i krótkie, silne nogi przystosowane do życia w górach.

Dlaczego takin złoty jest narodowym zwierzęciem Bhutanu?

Zajmuje ważne miejsce w kulturze i legendach Bhutanu, symbolizując siłę, wytrwałość i duchową ochronę.