Dostojna kalia ogrodowa – na zagon i do doniczki
Choć przywykło się myśleć, że kalia to kwiat na pogrzeb, w rzeczywistości elegancka kalia (Cantedeskia) jest wspaniałą ozdobą domów, tarasów i ogrodów. Roślina pochodzi z Afryki, ale uprawiana jest niemal na całym w świecie pod postacią odmian mieszańcowych, zwanych zbiorczo kaliami ogrodowymi. Bardzo wrażliwa na mróz, nie wytrzyma zimy w ogrodzie, ale na lato może śmiało być wysadzana na zagon.
Kalia to roślina wyrastająca z kłącza, która wypuszcza sztywne pędy kwiatowe otoczone zdobnymi, dużymi liśćmi, czasami fantazyjnie nakrapianymi. Jej największą ozdobą jest oczywiście kwiatostan w oryginalnej formie kolby, która może sięgać od 10 do nawet ponad 20 cm. Dekoracyjna pochwa kwiatostanu może przyjmować różne kolory od kremowego i żółtego, po kasztanowy. Cała roślina osiąga wysokość nawet powyżej 70 cm, ale wiele odmian jest niższych.
Potrzeby kalii – jaka ziemia? Jakie stanowisko?
Sukces w uprawie kalii zależy przede wszystkim od doboru wysokiej jakości kłącza – powinno być ono w miarę duże, mięsiste i twarde. Sadzimy je w dobrze przepuszczalnym podłożu, które może być ziemią ogrodową lub standardową ziemią doniczkową. Co ważne, roślina nie może stać w stale podmokłej glebie, a optymalny odczyn pH jest neutralny lub lekko kwaśny.
Kalia uważana jest za dość tolerancyjną w zakresie rodzaju gleby, ale jest znacznie bardziej wymagająca w kontekście stanowiska. Codzienny dostatek światła jest podstawowym warunkiem kwitnienia. Kalię więc należy sadzić w pełnym lub częściowym słońcu, a w uprawie domowej najlepiej jest wybierać jasne pokoje, przy czym doniczka nie powinna być umieszczona pod samym oknem, aby nie doszło do poparzenia liści.
Idealne warunki dla kalii ogrodowej do temperatura ok. 21 stop. C i wyższy poziom wilgotności. Odpowiednio nawilżana wytrzyma w ogrodzie również w czasie upałów, a ponadto zniesie także okresowe ochłodzenie do max. 12 stop. C.
Kalia ogrodowa w doniczce – pielęgnacja
Ponieważ kalii nie da się zimować w ogrodzie, wielu hodowców decyduje się na uprawę doniczkową. Roślina może cały rok spędzać w domu lub być latem wynoszona na balkon lub taras. Kłącze sadzimy wówczas do wilgotnego podłoża w donicy i przechowujemy w jasnym pomieszczeniu. Kwitnienie, które trwa nawet cztery miesiące, zaczyna się wówczas zimą.
Kalia wymaga regularnego podlewania, tak, aby podłoże nigdy nie wysychało. Dodatkowo raz na dwa tygodnie roślinę należy zasilać płynnym nawozem do roślin kwitnących, aż do momentu zakończenia kwitnięcia. To ostatnie da się przedłużyć systematycznie usuwając zaschłe kolby i tym samym przeciwdziałając rozwojowi nasion.
Różowa kalia, fot. envato
Kiedy sadzić kalię do gruntu?
Kalię posadzoną w donicy można w drugiej połowie maja przenieść na zagon. W tym celu najpierw przez kilka dni wynosimy ją na zewnątrz dla zahartowania. Przesadzając, ostrożnie zsuwamy doniczkę i roślinę umieszczamy w przygotowanej wcześniej jamie z całą bryłą ziemi, tak, aby nie uszkodzić wzrosłych już korzeni. Kiedy kwitnie kalia ogrodowa? Już po 8-10 tygodniach od momentu zasadzenia, a kwiaty utrzymują się zwykle do końca sierpnia. W uprawie ogrodowej poleca się mulczowanie rośliny w celu ograniczenia utraty wilgotności z podłoża.
Po przekwitnięciu należy odczekać, aż liście zeschną – to dla rośliny ważny okres wzmacniania kłącza przed zimą. Najpóźniej w październiku kłącza ostrożnie wykopujemy, oczyszczamy z ziemi i pozostawiamy na dwa dni do wysuszenia. Następnie umieszczamy je w doniczkach wypełnionych torfem, które przechowywać będziemy w temperaturze do 10 stop. C aż do ponownego zasadzenia na wiosnę.
Tabela przedstawiająca korzyści z uprawy kalii; opracowanie własne
Rozmnażanie kalii
Kalię nie należą do najtańszych roślin, ale można je łatwo rozmnażać, stale rozszerzając własne zasoby. Proces ten odbywa się przez podział kłącza, więc otrzymane rośliny są identyczne jako roślina-matka. Najlepszym okresem na rozmnażanie jest wybudzanie z zimowej hibernacji.
Wyjęte z podłoża pnącza należy ostrym nożem podzielić na mniejsze kawałki – na każdym powinien być widzieć pączek pędowy. Każdy z nich sadzimy oddzielnie. W pierwszym roku młode roślinki wypuszczą jedynie pędy i liście, ale nie będą kwitnąć. Kwiaty na kaliach rozmnożonych tych sposobem pojawią się dopiero na drugi rok.
Dlaczego kalia żółknie – podstawowe problemy w uprawie
Kalia na ogół nie sprawia większych problemów, ale błędy w uprawie mogą odbić się na zdrowiu rośliny. Żółknące liście są na przykład oznaką nadmiernego podlewania, które prowadzi do gnicia korzeni. Brak kwitnienia może być natomiast konsekwencją niedostatku światła, zwłaszcza, jeśli liście są zdrowe i bujne, a kwiatostanów jest mało lub nie ma ich wcale.
Poza tym na kaliach pojawiają się mszyce wysysające soki z soczystych liści oraz przędziorki, które powodować mogą znaczne uszkodzenia. Na oba typy szkodników skutecznym środkiem zaradczym są mydła insektobójcze. Dodatkowo, w uprawie ogrodowej prawdziwym pogromcą młodych kalii bywają ślimaki, przed którymi należy chronić rośliny w fazie wzrostu.
Kalia „Black Star”, fot. envato
Najpiękniejsze odmiany kalii
Wśród mieszańców kalii szczególną popularnością cieszą się odmiany:
- „Picasso” o białych kolbach z fioletowym środkiem;
- „Black Diamond” mierząca 50 cm wysokości o zjawiskowych czarnych kwiatach;
- „Albomaculata” o eleganckich kremowych kwiatostanach;
- „Red Alert” o żywoczerwonych kwiatach, kwitnie od maja do sierpnia;
- „Rose Queen” o okazałych liściach i różowym kwieciu.
Poza tym w sklepach ogrodniczych można nabyć kłącza kalii ogrodowej pogrupowane po prostu według kolorów – da się z nich tworzyć urodziwe letnie zagony, które dostarczą kwiatów na bukiety domowe na całe lato!
Kalia – pytania i odpowiedzi
Jak długo kwitnie kalia?
Kalie doniczkowe w domu kwitną od grudnia do kwietnia, te ogrodowe od maja/czerwca do sierpnia.”
Dlaczego kalia nie kwitnie?
Słabe kwitnienie u kalii wynika zwykle z niedostatku światła słonecznego.
Czy kalia jest trująca?
Owszem, wszystkie części rośliny zawierają toksyczne substancje, które mogą drażnić skórę, a ponadto są szkodliwe dla psów, kotów i koni.
Ekologia.pl (Agata Pavlinec)
- „Growing Calla Lilies - Calla Lily Care Guide” Nikki Tilley, https://www.gardeningknowhow.com/ornamental/bulbs/calla-lily/growing-calla-lilies-and-care-of-calla-lilies.htm, 26/06/2024;
- “CARING FOR CALLA LILIES IN THE GARDEN” Tovah Martin, https://www.gardendesign.com/flowers/calla-lilies.html, 26/06/2024;
- “How to Plant and Grow Calla Lily” Lynn Coulter, https://www.bhg.com/gardening/flowers/perennials/calla-lily-care/, 26/06/2024;
- “How to grow and care for calla lilies (Zantedeschia)” BBC Gardeners' World Magazine, https://www.gardenersworld.com/how-to/grow-plants/caring-for-calla-lilies/, 26/06/2024;
- “How to Grow Calla Lilies: The Complete Calla Lily Flower Guide” Andy Wilcox, https://www.almanac.com/plant/calla-lily, 26/06/2024;
