Skórzane buty i torebki? Najlepiej z jabłka, grzyba lub kaktusa!
Naturalna skóra pozostaje jednym z najbardziej pożądanych, a zarazem kontrowersyjnych materiałów w modzie i wystroju wnętrz. Na szczęście ambitne startupy opracowują coraz to nowe ekologiczne alternatywy dla skóry, dając konsumentom możliwość bardziej odpowiedzialnego i przyjaznego środowisku zakupu. Z czego będą powstawać buty, torebki i fotele?
Skóra z grzyba?
Jedną z najbardziej fascynujących żywych tkanek na świecie jest grzybnia. Jej rozrastające się strzępki zainspirowały dwie firmy do opracowania substytutu dla skóry zwierzęcej. Koncepcja polega na wykorzystaniu naturalnej, gąbczastej sieci strzępków, którą łatwo można zaobserwować w lesie, i spłaszczenie jej do postaci cienkiej, elastycznej i wytrzymałej tekstury.
Jedna z wspomnianych dwóch firm, Mylo, do hodowli grzybi wykorzystywała wióry drzewne pozyskane jako przemysłowy odpad – niestety produkcja z nieznanych przyczyn została wstrzymana. Z kolei firma MycoWorks kontynuuje rozwój, stawiając na bioinżynierię i starając się samodzielnie odtworzyć w laboratorium strukturę grzybni, aby zoptymalizować siłę i trwałość ostatecznego produktu.
Gąbkowata grzybnia może być przetworzona w ekologiczną skórę, fot. kirillvasilevcom/envato
Drugie życie ogryzka
Już w 2004 r. włoski wynalazca Alberto Volcan postanowił zrobić użytek z ogromnej ilości odpadów generowanych przez branżę produkcji soków jabłkowych. Jego pierwszym dziełem był ekologiczny papier złożony w 15% z wyrzucanych skórek i ogryzków. Na tym jednak nie skończyło się drugie życie owoców jabłoni. Volcan we współpracy z firmą Frumat opracował jeszcze roślinny klej.
Ten ostatni okazał się zastygać w wielce obiecujące arkusze, skąd był już tylko krok do opracowania jabłecznej skóry. Produkt wykorzystuje w 50% poliuretan, w 50% odpady z przetwórstwa jabłkowego, dając w rezultacie niezwykle trwały materiał, idealny do wyrobu „skórzanych” akcesoriów. Jest to doskonała alternatywa nie tylko dla zwierzęcej skóry, ale także „ekologicznej” skóry produkowanej w całości z tworzyw sztucznych.
We Włoszech produkuje się ekologiczną skórę z odpadów jabłkowych, fot. 13people/envato
Kaktusowa alternatywa dla skóry
Największym funkcjonalnym mankamentem skóry jest brak przepuszczalności powietrza. Jest on przeszkodą zwłaszcza w przemyśle odzieżowym, gdzie „oddychające” materiały są najbardziej pożądane. Najatrakcyjniejszą alternatywą dla skóry w tym zakresie jest… skóra z kaktusa. Unikalny materiał wykorzystywany jest już do produkcji obuwia, torebek i mody, a eksperymentalnie jest wdrażany również w elektrycznych modelach samochodów marki Mercedes.
Kaktusowa skóra produkowana przez firmę Desserto powstaje z opuncji figowej, w taki sposób, że odcina się jedynie dojrzałe pędy, nie szkodząc samej roślinie. Pozyskany surowiec jest rozdrabniany i pozostawiany do wysuszenia na 3-5 dni. Po tym czasie oddziela się włókna od miąższu, a sproszkowane białko przetwarzane jest w laboratorium na płynną żywicę, którą na koniec nanosi się na wybraną kanwę.
Co warto podkreślić, wykorzystanie kaktusów oferuje szereg ekologicznych korzyści, w tym m.in. hodowlę bez konieczności zastosowania pestycydów i całkowicie odporną na nasilające się w ostatnich czasach susze!
Pędy pozyskiwane z opuncji figowej można przetwarzać na ekologiczną skórę, fot. Miguel_SR/envato
Kokosowa moda
Klucz do sukcesu to oczywiście wykorzystanie lokalnych surowców, których jest pod dostatkiem. Tam, gdzie nie ma kaktusów, bywają… kokosy. Malai Biomaterials wykorzystuje organiczne odpady powstające w procesie przetwarzania kokosów w Południowych Indiach. Najpierw za pomocą bakterii produkuje się z nich organiczną celulozę, którą następnie przekształca się w przyjazny środowisku materiał, wykorzystując dodatkowo włókna z konopi i bananowca.
Malai to skóra teksturą bardzo podobna do tej zwierzęcej i nie mniej trwała. Co ważne, gdy torebka wyjdzie z mody i wyrzucona zostanie na kompost, rozkłada się w pełni w przeciągu zaledwie 90-150 dni. To ważny krok naprzód w kierunku zrównoważonej mody bez odpadów! Nawet barwniki zastosowane do produkcji są całkowicie naturalne.
Kokosowa alternatywa dla skóra zwierzęcej produkowana jest z odpadów uzyskiwanych przy wytwarzaniu wody kokosowej
Roślinny upcykling i inne pomysły na ekologiczną skórę
W 2025 r. australijski startup Alt.Leather poinformował o opracowaniu nowej alternatywy dla skóry opartej w 100% na składnikach roślinnych dostępnych szeroko na całym świecie. Firma nie zdradza, które dokładnie gatunki są wykorzystywane do produkcji, ale zapewnia, że przetestowała ponad tysiąc kombinacji naturalnych włókien, polisacharydów, skrobi oraz żywic. Co ważne, aż 10% surowców pochodzi z upycklowanych tekstyliów i celulozy przeznaczonej do spalenia lub wywozu na wysypisko. W ten sposób materiał pomaga redukować marnotrawstwo i redukuje poziom emisji!
Jaka jest nowa roślinna skóra z odpadków? Zdaniem projektantów spełnia ona wymogi ISO co do siły, odporności na zarysowanie, elastyczności i możliwości koloryzacji. Docelowo materiał ma spełniać wymogi gospodarki cyrkularnej i w pełni poddawać się degradacji lub recyklingowi.
Oprócz eko-skóry z roślinnych surowców, do której należy też m.in. pinatex z ananasów, w produkcji są również materiały na bazie drożdży wytwarzających kolagen, a także faktycznych komórek zwierzęcych, ale wyhodowanych w laboratorium. Wszystko wydaje się więc na dobrej drodze, aby faktyczna skóra wyszła już w końcu z mody!
Opublikowany: 12 czerwca, 2025 | Zaktualizowany: 13 czerwca, 2025
- “Plant-Based Leather Alternative Contains Zero Plastics”, Cristen Hemingway Jaynes, https://www.ecowatch.com/plant-based-leather-alternative.html, 7/05/2025;
- “Fungal mycelium as leather alternative: A sustainable biogenic material for the fashion industry”, Ayodeji Amobonye, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2214993723001598, 7/05/2025;
- “What is Apple Leather? (and 10 Fashion Brands Using It)” Sustainable Chic, https://www.sustainably-chic.com/blog/what-is-apple-leather, 7/05/2025;
- “What Is Cactus Leather? Is It Sustainable?” Sharmon Lebby, https://www.treehugger.com/what-is-cactus-leather-5271048, 7/05/2025;
- “Crafting Leather from Coconut Water: The Malai Biomaterials Story”, Nucelus AI, https://yourstory.com/2023/11/malai-biomaterials-vegan-leather-innovation, 7/05/2025;
