Ekstremalne zjawiska pogodowe. Jak powstaje tornado?

Naukowcy wykorzystali najnowsze komputery do przeprowadzenia pogodowych symulacji. Okazało się, że rozmiar kropel wody i kul gradowych, które znajdują się wewnątrz chmur burzowych mają wpływ na siłę sztormu lub tornada.

W Polsce coraz częściej pojawiają się ekstremalne zjawiska pogodowe. Meteorolodzy przewidują, że w ciągu kilku najbliższych lat będzie trzeba opracować „aleję tornad” dla Polski. Odkrycie naukowców być może przybliża nas do lepszego przewidywania katastrof wywołanych niszczącą siłą wiatru. Specjaliści podkreślają jednak, że nie ma na razie szans na zapobieganie gwałtownym burzom.

W USA co roku odnotowuje się 800 uderzeń tornad. Jakie są konsekwencje? Setki zabitych i rannych oraz oczywiście miliardy dolarów strat. Taki scenariusz w Polsce raczej prędko nie nastąpi, ale już wiadomo, że z czasem będziemy mieli coraz więcej problemów z szalejącymi wichurami.

Naukowcy po części wiedzą dziś jak powstają tornada – przez lata, często narażając życie, śledzili je samochodami wyładowanymi sprzętem pomiarowym. A jak powstaje tornado? Tornado powstaje, kiedy ciepłe i wilgotne powietrze zbiera się przed chłodnym frontem oraz w efekcie określonych warunków cyrkulacji powietrza. Od dawna podejrzewano, że na wielkość tornad ma wpływ także rozmiar kropel, które gromadzą się w burzowych chmurach.

Meteorolodzy z University of Oklahoma, przeprowadzili na superkomputerach symulacje kilku scenariuszy. Naukowcy badali oddziaływanie wielkich i małych kropel, wielkich i małych kul gradowych oraz kombinacji gradu i wody. Co się okazało? Kiedy krople były odpowiednio duże otaczające je powietrze zaczynało przyjmować kształt pętli. Duży rozmiar kropel powodował, że nie zmieniały się one w parę, która w normalnych warunkach chłodzi powietrze pod chmurami.

Nieochłodzone powietrze w niższych warstwach jest łatwiej zasysane przez lej u podstawy tornada, a przez to wspomaga siłę ssącą potężnego strumienia powietrza, które wędruje w górę. Wielkie krople deszczowe oznaczają zatem silniejsze tornada.

Specjaliści studzą zapał optymistów, którzy w odkryciu widzą szansę na powstrzymanie niszczącej siły tornad. William Cotton z Colorado State University w Fort Collins podkreśla, że wielkość kropel to zaledwie jedne z czynników decydujący o formowaniu się śmiercionośnych lejów.

Najsilniejsze tornado w historii przeszło w 1925 roku przez stany Missouri, Illinois i Indiana. Tri-State Tornado miało prawdopodobnie siłę F5 (co w skali Fujity oznacza, że wiatr wiał z prędkością od 419 do 512 km/h). Wiatr przemieszczał się z niespotykaną dotąd prędkością: 117 km/h.