Playlista dla pszczół – czy owady lubią muzykę?

Brak klasycznego ucha z bębenkiem nie musi być przeszkodą w odbieraniu melodii z otoczenia. Naukowcy mają coraz więcej dowodów na fakt, że owady „słyszą” i aktywnie reagują na poszczególne dźwięki. Odkrycie to może mieć znaczenie dla hodowców pszczół, ale także ogrodników walczących z małymi szkodnikami. Poznaj siłę dźwięku w przyrodzie.

Jaką muzykę lubią pszczoły?

Każde dziecko wie, że pszczoły bzyczą. Ów zwyczaj jest wynikiem szybkiego machania skrzydłami – w tempie nawet do 230 ruchów na sekundę. Im większa pszczoła, tym tempo jest powolniejsze, a dźwięk niższy. Bzyczenie nie jest jednak zaledwie skutkiem latania. Pszczoły wykorzystują je również do komunikacji między sobą, w szczególności wskazywania sobie źródeł pokarmu oraz ostrzegania o niebezpieczeństwie.

Sam fakt wsłuchiwania się w melodię trzepotania skrzydłami dowodzi, że pasiaste producentki miodu są wrażliwe na dźwięki. Co, gdyby więc zaserwować im nową muzykę? Z badań naukowych wynika, że jeśli jej frekwencja zmieści się w przedziale typowym dla bzyczenia, pszczoły okażą zainteresowanie i mogą gromadzić się wokół źródeł muzyki. Dla pszczelarzy oraz osób próbujących przyciągnąć sympatycznych zapylaczy do swoich sadów i ogrodów otwiera to nową szansę – radio w ogrodzie może być prawdziwym magnesem na pszczoły.

Jakie melodie są polecane? Przebadano już i ten aspekt, formułując playlistę utworów, które powinny spodobać się pszczołom. Znajdują się na nich „kawałki” pochodzące z różnych epok i stylów – od rocka po hip-hop – co dowodzi otwartych gustów i muzycznej wszechstronności.

Tabela przedstawiające utworzy muzyczne, które najlepiej przyciągają pszczoły, opracowanie własne na podst. Topps Tiles

Woda lepsza niż ACDC

To, że pszczoły mają swoje preferencje muzyczne, nie oznacza, że owady generalnie lubią radiowe hity. Wręcz przeciwnie, większość badań naukowych sugeruje, że decybele negatywnie oddziałują na zachowania i zdrowie owadów.

Aby bliżej zrozumieć to zjawisko, trzeba wiedzieć, że owady de facto nie słyszą w ludzkim tego słowa znaczeniu – nie mają bowiem wyspecjalizowanego aparatu, jakim jest ucho. Muzykę i hałas odczuwają natomiast w postaci wibracji wywołanych frekwencją fal dźwiękowych roznoszących się w powietrzu. Jak się okazuje, nie zawsze jest to przyjemne doświadczenie.

Mrówki na przykład ewidentnie nie lubią głośnej muzyki. Gdy puści się ją wokół mrowiska, zaczynają kopać głębiej, a ich zachowania stają się nieprzewidywalne. Badanie naukowców z Uniwersytetu w Pensylwanii z 2018 r. dowodzi też, że utwory o rytmie 42 i 200 uderzeń za minutę wyraźnie zwiększały przestrzenną dezorientację, odwagę i zdolność do ucieczki, jednocześnie wpływając negatywnie na zdolności poznawcze, krótkoterminową pamięć oraz instynkt rodzicielski. Co ciekawe, te same mrówki poddane dźwiękom lejącej się wody nie wykazywały negatywnych zmian w psychologii i zachowaniu, a wręcz były mniej agresywne niż w normalnych warunkach. Czyżby płynąca woda lepiej łagodziła obyczaje niż muzyka?

Niechęć do głośnej muzyki wykazują również biedronki. Gdy poddano je głośnej muzyce słynnego hardrockowego zespołu ACDC, traciły od razu apetyt. W rezultacie lokalna populacja mszyc ulegała natychmiastowemu przemnożeniu ze szkodą dla upraw. Zdaniem badaczy istnieje możliwość, że podobny wpływ na aktywność dobroczynnych siedmiokropkowych chrząszczy mają również traktory i inny ciężki sprzęt rolniczy.

Mrówki pod wpływem głośnej muzyki stają się zdezorientowane i agresywne, fot. mtyoung/envato

Melodyjna prewencja gorączki

Zaskakujące skutki puszczania muzyki owadom odkryli naukowcy z brytyjskich uniwersytetów Cornell i Binghamton. Komary egipskie (Aedes aegypti), cieszące się wyjątkowo złą sławą z powodu roznoszenia gorączki denga, żółtej febry czy wirusa chikungunya oraz Zika, okazują się „słyszeć” z odległości aż ponad 10 m. Tym sposobem identyfikują dźwięk trzepoczących skrzydeł samic i są w stanie spotkać się z nimi w powietrzu na komarzym tête-à-tête.

Owa wrażliwości foniczna ma dla człowieka poważne reperkusje. Komary poddane działaniu muzyki elektronicznej są znacznie mniej ochotne do kopulacji, co znacząco zmniejsza ryzyko ich rozmnażania i rozprzestrzeniania się poważnych chorób zakaźnych. Zagadnienie to wymaga pogłębionych badań, ale już dziś wydaje się, że DJ-owie mogą stać się wielkimi sprzymierzeńcami medyków w krajach tropikalnych.

Ekologia.pl poleca

Eko technologie

Parownica Karcher – ekologiczne sprzątanie bez chemii

Medycyna rodzinna

E-recepta w leczeniu chorób przewlekłych – jak ułatwia życie pacjentom wymagającym stałego leczenia

Komary egipskie nie lubią elektronicznej muzyki, fot. shutterstock

Muzyka zamiast nawozu?

Odgrywanie koncertów w ogrodzie może mieć zniechęcający wpływ na wiele gatunków owadów, uważanych za szkodniki. To jednak nie jedyna potencjalna korzyść z bycia melomanem. Na muzykę reagują bowiem nie tylko zwierzęta bez uszu, ale, ku podziwu, nawet rośliny.

Na świecie przeprowadzono już kilka badań dotyczących ekspozycji flory na melodie i wyniki okazują się dość zaskakujące. W Londynie Królewska Orkiestra Symfoniczna grała przez trzy godziny koncert muzyki poważnej dla ponad stu gatunków, wśród których znalazły się m.in. pelargonie i fuksje. Okazało się, że ekspozycja na fale dźwiękowe sprzyja syntezie białek i może wpływać pozytywnie na kondycję roślin. Obserwację tą potwierdziły południowokoreańskie badania, według których koncerty dla roślin mogą pełnić funkcje ochronną przed niesprzyjającymi warunkami. Zdaniem indyjskich naukowców klasyczne muzyka może nawet wspomagać wzrost i płodność owoców i warzyw.

Jest więc całkiem możliwe, że za niedługo zamiast nawozów, będziemy roślinom kupować pliki mp3 – z korzyścią dla środowiska i ogólnego samopoczucia.

Opublikowany: 26 sierpnia, 2025 | Zaktualizowany: 27 sierpnia, 2025

Zobacz najnowsze artykuły

Wiadomości

Pogoda na czwartek w Polsce: burze na zachodzie, upał w centrum i na południu

Polska

Tusk: wiatraki będą budowane mimo weta prezydenta

Świat

Producenci biją na alarm: unijne przepisy o etykietach mogą pogrążyć recykling

Konferencje

Polska Moc Biznesu 2025 – gospodarka, innowacje i społeczne idee spotkają się na PGE Narodowym

Ciekawostki przyrodnicze

Samotny ślimak Ned szuka miłości. Nowa Zelandia rusza z niezwykłą kampanią

Medycyna rodzinna

3-dniowa biegunka – jak rozpoznać, czy to infekcja, zatrucie czy objaw poważniejszego problemu?

Świat

Człowiek z płucem świni – medycyna dokonała niemożliwego

Przyroda

Pszczoły mają swój ulubiony gatunek muzyki! Sprawdź, co je przyciąga

Wiadomości

Pogoda na środę w Polsce, 27 sierpnia 2025: przelotne opady, temperatury do 29°C

Polska

Szkoła wchodzi do parku! Dzieci odkrywają tajemnice miejskiej przyrody

Polska

Rydwany Judyty. Miejsce, gdzie sparaliżowane psy odzyskują radość życia

Polska

Wisła bije rekordy niskiego poziomu. Dlaczego deszcz nie wystarcza, by pokonać suszę?