Szansa dla nosorożców

W czerwcu 2007 roku naukowcy z Leibniz Institute for Zoo and Wildlife Research z Berlina sztucznie zapłodnili samicę nosorożca z budapesztańskiego ZOO. Młody nosorożec który właśnie przyszedł na świat waży 45 kilogramów i został zaakceptowany przez matkę. To pierwsze na świecie narodziny nosorożca w wyniku sztucznego zapłodnienia.

Jak powiedział dr Robert Hermes, jeden z naukowców instytutu: – to ogromny sukces, który przyczyni się do ochrony zagrożonych gatunków i zachowania bioróżnorodności. Ojcem jest 38 letni nosorożec o imieniu Simba z Colchester Zoo w Wielkiej Brytanii. Nasienie, pobrane trzy lata wcześniej było przechowywane w ciekłym azocie, w temperaturze -196 ° C.

Obecnie wiele ogrodów zoologicznych boryka się z problemem małej różnorodności genetycznej posiadanych zwierząt. Jest to szczególnie poważne w przypadku zwierząt rzadkich, które w niewoli występują nielicznie. W celu uniknięcia kojarzenia ze sobą zbyt podobnych genetycznie zwierząt prowadzi się specjalne księgi hodowlane a nad doborem par czuwa międzynarodowy koordynator. Jednak mimo tak specjalistycznych procedur, rozród wielu gatunków zwierząt napotykał w ZOO na problemy. Jedną z najczęstszych przyczyn było zbyt duże spokrewnienie zwierząt będących w zasobach ogrodów zoologicznych.

Nowo opracowana technologia głębokiego zamrażania jest szczególnie przydatna w inseminacji dzikich zwierząt. Dzięki niej możliwe będzie wprowadzenie nowych genów pochodzących od wolnościowych populacji, do tych utrzymywanych w niewoli. A wszystko bez konieczności kosztownego i stresującego dla zwierząt transportu. Większa różnorodność genetyczna populacji w ogrodach zoologicznych oznacza narodziny większej ilości zdrowych młodych, które można później wypuścić do środowiska. Dzięki temu programy ochrony zagrożonych gatunków, realizowane w ogrodach zoologicznych staną się bardziej skuteczne.

Rodzina nosorożców skupia obecnie zaledwie pięć gatunków. Nosorożec biały będący największym z nich jest zarazem drugim pod względem wielkości lądowym ssakiem świata. Dorosły samiec osiąga do 420 cm długości i może ważyć ponad 3500 kg a jego przedni róg może mieć nawet 150 cm. Nieco mniejszy jest nosorożec czarny znany ze swojego porywczego temperamentu. Samce osiągają do dwóch ton wagi i 375 cm długości a ich przedni róg mierzy „zaledwie” 55 cm. Charakterystyczny jest nosorożec indyjski (pancerny) o grubej skórze, tworzącej fałdy i tylko jednym rogu. Podobny ale mniejszy jest nosorożec jawajski, będący zarazem najrzadszym gatunkiem. Jest jeszcze nosorożec sumatrzański – będący najmniejszym a zarazem jedynym owłosionym gatunkiem nosorożca. Jego ciało porasta rzadka, ruda sierść a osiąga do 1000 kg wagi i do 250 cm długości.

Obecnie wszystkie gatunki nosorożców są zagrożone wyginięciem. Na skraju wymarcia jest północny podgatunek nosorożca białego (Ceratotherium simum cottoni) który liczy zaledwie około 30 osobników. Równie rzadki jest nosorożec jawajski (populacja liczy 60-70 osobników) a niewiele liczniejszy nosorożec sumatrzański (250-300 sztuk). Wszystkie są krytycznie zagrożone wyginięciem i bez wzmożonych wysiłków ludzi prawdopodobnie w ciągu kilkunastu lat wyginą całkowicie. Nieco liczniejsza jest populacja pozostałych gatunków licząca kilka tysięcy osobników a w przypadku południowego podgatunku nosorożca białego (Ceratotherium simum simum) kilkanaście tysięcy sztuk.