Wybuch wulkanu Tambora
Tambora to czynny stratowulkan na wyspie Sumbawa w Indonezji o wysokości 2850 m i średnicy krateru 7 km. 10 kwietnia 1815 roku miała miejsce największa erupcja wulkanu, oceniana na siedem w ośmiostopniowej skali tzw. indeksu eksplozywności wulkanicznej. Był to największy wybuch wulkanu zarejestrowany w historii oraz najpotężniejsza erupcja od czasów wybuchu wulkanicznego na nowozelandzkim jeziorze Taupo w 181 roku.
Z wulkanu wydobyło się ok. 100 km3 materiału wulkanicznego, zaś słup wybuchu osiągnął wysokość 44 km. Popiół wulkaniczny został rozrzucony w promieniu 1300 km, obejmując zasięgiem wyspy Jawa i Borneo. Wybuch był słyszalny na wyspie Sumatra, znajdującej się ponad 2000 km od miejsca eksplozji. Zjawiskami towarzyszącymi erupcji była fala tsunami o wysokości 10 metrów, trąby powietrzne oraz trzęsienie ziemi, odczuwalne w odległości do 500 km.
Erupcja wulkanu uznawana jest za najbardziej śmiercionośny wybuch w historii. Kataklizm pochłonął co najmniej 71,000 istnień ludzkich (niektóre źródła mówią o 92,000 ofiar), z czego ok. 11 tysięcy zginęło bezpośrednio w chwili wybuchu. Tysiące ludzi umarło z powodu głodu wywołanego zniszczeniem pól uprawnych oraz chorób, spowodowanych zatruciem powietrza i zbiorników wodnych.
Konsekwencją wybuchu wulkanu była zima wulkaniczna. Rok 1816 określany jest mianem Roku Bez Lata. Był to rok gwałtownych anomalii klimatycznych. Zanotowano obniżenie średnich temperatur o ok. 3-4°C. Anomalie doprowadziły do zniszczenia upraw m.in. w Europie i Ameryce Północnej.
