Aerodynamiczny jak zarodnik

Połączenie spostrzeżeń matematyków i obserwacji biologów pozwala niekiedy wyjaśnić zjawiska, które od dawna nurtowały naukowców. Mykologów zastanawiało, dlaczego kształty zarodników wielu gatunków grzybów przypominają pocisk, mimo braku bliskiego pokrewieństwa między poszczególnymi gatunkami. Specjalista od matematyki stosowanej – Markus Roper z Harvardu współautor badań znalazł odpowiedź na to pozornie błahe pytanie. Okazało się, że kształt zarodników grzybów uzależniony jest od sposobu roznoszenia zarodników. Jeżeli zarodniki są roznoszone przez zwierzęta, ich kształt bywa rozmaity, ponieważ priorytetem jest wtedy przywabienie zwierząt. Dlatego też, grzyby których zarodniki przenoszone są przez zwierzęta wydzielają różne zapachy, często dość intensywne jak np. woń gnijącego mięsa by przywabić owady.

Jednak kształt zarodników nabiera dużego znaczenia w przypadku gatunków, które do transportu zarodników wykorzystują powietrze. Im mniejszy opór powietrza tym zarodnik może dłużej w nim przebywać, przenosząc się na większe odległości. Obliczenia matematyków i prawa fizyki dowiodły, że takim optymalnym kształtem jest pocisk, który powoduje tylko nieznaczny opór powietrza. Sukces ewolucyjny takiego rozwiązania sprawił, że u wielu gatunków niespokrewnionych grzybów rozwinęły się zarodniki o podobnych kształtach. Dojrzałe owocniki niektórych gatunków grzybów wręcz „eksplodują” wyrzucając w powietrze chmary zarodników co jeszcze zwiększa odległość. Wyniki prac matematyków i fizyków potwierdzili biolodzy, którzy przeanalizowali kształt zarodników ponad 100 gatunków grzybów.