Pszczela taktyka wobec szerszeni

Jeden z podgatunków pszczół występujących w Japonii osacza i zwalcza groźne dla siebie drapieżniki, formując kształt przypominający kulę. Dawniej uważano, że wewnątrz takiego tworu odbywa się produkcja zabójczego dla szerszenia ciepła. Kolejne badanie wykazało jednak, że śmiertelna skuteczność pszczół jest również efektem emisji dwutlenku węgla. Na łamach pisma „Naturwissenschaften” naukowcy opisali, jak schwytane w taką pszczelą pułapkę szerszenie giną w ciągu 10 minut. Badano odmianę szerszeni japońskich, które osiągają do 5 cm długości, pożerają pszczele larwy i niszczą ul.

Jeśli pszczoły na czas spostrzegą przeciwnika, błyskawicznie formują szyk obronny. Obecnie wiadomo, że samo produkowane w kuli wnętrzu ciepło nie gwarantuje eliminacji zabicia szerszeni. Szerszenie mogą przetrwać 10 minut w temperaturze do 47 st. C, a temperatura wewnątrz kuli pszczół nie przekracza 46 st. C – opowiada jeden z autorów badania, Fumio Sakamoto z japońskiego Kyoto Gakuen University.

Współpracownicy Sakamoto przeprowadzili eksperyment, dokonując we wnętrzu pszczelej kuli różnych pomiarów. Uśpione szerszenie przykleili do czubka termometru albo do wlotu czujnika gazu. Gdy owady się obudziły, urządzenia wetknięto do uli. Wokół drapieżników natychmiast uformowały się kule z pszczół. Gdy temperatura wewnątrz takiej kuli wzrosła do ponad 45 st. C, gwałtownie przybyło również dwutlenku węgla.