Czy posiadanie kota może zwiększać ryzyko schizofrenii? Zdaniem badaczy tak!
Niedawny przegląd przeprowadzony przez australijskich badaczy sprawił, że pojawiły się pytania dotyczące potencjalnego związku między posiadaniem kotów, a zwiększonym ryzykiem chorób związanych ze schizofrenią.
Naukowcy od lat udowadniają, że opieka nad zwierzętami domowymi korzystnie wpływa na zdrowie. Niemniej jednak popkultura, od The Simpsons, przez Bob’s Burgers, po The Office, często rysuje humorystyczne powiązania między ekstremalnymi miłośnikami kotów, a problemami ze zdrowiem psychicznym. Nowy przegląd sugeruje, że posiadanie kota jako zwierzęcia domowego, może potencjalnie podwoić ryzyko wystąpienia zaburzeń związanych ze schizofrenią.
Według Narodowego Instytutu Zdrowia schizofrenia jest poważną chorobą psychiczną, która objawia się szeregiem objawów, w tym urojeniami, halucynacjami i nieprawidłowymi zachowaniami motorycznymi. Choć naukowcy zauważyli korelacje, nie ma ostatecznych dowodów potwierdzających, że posiadanie kota powoduje problemy psychiczne. Zatem skąd takie wnioski?
Australijscy badacze przeprowadzili analizę 17 badań opublikowanych w ciągu ostatnich 44 lat, z 11 krajów, w tym z USA i Wielkiej Brytanii.
„Odkryliśmy związek między szeroko rozumianym posiadaniem kota, a zwiększonym ryzykiem zachorowania na zaburzenia związane ze schizofrenią” – pisze psychiatra John McGrath i inni badacze z Queensland Center for Mental Health Research. Po uwzględnieniu innych czynników naukowcy odkryli, że u osób mających kontakt z kotami ryzyko zachorowania na schizofrenię jest około dwukrotnie większe w porównaniu z osobami, które nie mają kontaktu z tymi zwierzętami – podaje Science Alert. Ich ustalenia nie były jednak jednoznaczne, ponieważ wiele badań uwzględnionych w metaanalizie było niskiej jakości
Pomysł, że posiadanie kota może być powiązane z ryzykiem schizofrenii, został zaproponowany w badaniu z 1995 roku, a jako przyczynę sugerowano narażenie na pasożyta zwanego Toxoplasma gondii. Jednak dotychczasowe badania przyniosły mieszane wnioski.
McGrath i jego zespół twierdzi, że istnieje potrzeba dokładnego przeglądu i analizy wszystkich badań dotyczących tych tematów. T. gondii jest w większości nieszkodliwym pasożytem, który może być przenoszony przez niedogotowane mięso lub zanieczyszczoną wodę.
Ugryzienie przez zarażonego kota lub kontakt z jego odchodami może również przenosić T. gondii. Szacuje się, że w USA około 40 milionów ludzi może zostać zakażonych, zwykle bez żadnych objawów. Tymczasem badacze odkrywają coraz więcej dziwnych skutków infekcji.
Gdy T. gondii dostanie się do naszego organizmu, może przeniknąć do centralnego układu nerwowego i wpływać na neuroprzekaźniki. Pasożyta powiązano ze zmianami osobowości, pojawieniem się objawów psychotycznych i niektórymi zaburzeniami neurologicznymi, w tym schizofrenią.
Chociaż badacze z Uniwersytetu w Queensland znaleźli dowody łączące problemy zdrowia psychicznego z narażeniem na kontakt z kotami, niektóre badania były ze sobą sprzeczne. Na przykład artykuł z 1995 r. opublikowany również w Schizophrenia Bulletin sugerował, że choroba może mieć charakter odzwierzęcy lub zostać przeniesiona ze zwierząt na ludzi. Autorzy zauważyli, że w ciągu ostatnich dwóch stuleci częstość występowania schizofrenii wzrosła wraz z posiadaniem kotów domowych i że zaburzenia zdrowia psychicznego występowały częściej w społecznościach, które trzymały koty jako zwierzęta domowe w porównaniu z grupami, które ograniczały przebywanie kotów domowych na świeżym powietrzu. Jednakże „stwierdzono, że teoria jest słaba w kilku obszarach, co wynika z nieodpowiedniego opisu zarówno odpowiedniej populacji klinicznej, jak i patogenezy wirusa, a także niepełnego zbadania dostępnych danych dotyczących hipotetycznego związku między schizofrenią a posiadaniem kota”.
Należy tu pamiętać o kilku ważnych kwestiach, na przykład o tym, że 15 z 17 badań było badaniami kliniczno-kontrolnymi. Tego rodzaju badania nie mogą wykazać przyczyny i skutku i często nie uwzględniają czynników, które mogły mieć wpływ zarówno na narażenie, jak i na wynik. Wiele analizowanych badań było niskiej jakości, co również podkreślają autorzy. Wyniki poszczególnych badań nie były spójne, ale te o wyższej jakości sugerowały, że powiązania w nieskorygowanych modelach mogły wynikać z czynników, które mogły mieć wpływ na wyniki.
Jedno z badań nie wykazało istotnego związku między posiadaniem kota przed 13. rokiem życia a późniejszym rozwojem schizofrenii, ale wykazało istotny związek w przypadku posiadania kota do określonego okresu (wiek 9–12 lat). Ta niespójność sugeruje, że kluczowe ramy czasowe nie są jasno określone.
Badanie przeprowadzone w USA, w którym wzięło udział 354 studentów psychologii, nie wykazało związku pomiędzy posiadaniem kota a wynikami schizotypii. Jednak ci, którzy zostali ugryzieni przez kota, uzyskali wyższe wyniki w porównaniu z tymi, którzy tego nie doświadczyli. W innym badaniu, w którym uczestniczyły osoby z zaburzeniami psychicznymi i bez zaburzeń psychicznych, odkryto związek między ugryzieniem kotów a wyższymi wynikami w testach mierzących określone doświadczenia psychologiczne. Sugerują jednak, że tutaj rolę mogą także odgrywać inne patogeny, takie jak Pasteurella multocida.
Naukowcy zgadzają się, że zanim będziemy mogli dokonać jakichkolwiek jednoznacznych interpretacji, potrzebne są lepsze i szersze badania.
„Podsumowując, nasz przegląd potwierdza związek między posiadaniem kota a zaburzeniami związanymi ze schizofrenią” – piszą autorzy. „Potrzebujemy większej liczby badań wysokiej jakości, opartych na dużych, reprezentatywnych próbach, aby lepiej zrozumieć posiadanie kota jako potencjalny czynnik modyfikujący ryzyko zaburzeń psychicznych”.
Schizofrenia i pokrewne choroby psychiczne to złożone problemy, na które potencjalny wpływ mają czynniki genetyczne, środowiskowe i wiele innych czynników. Chociaż kontakt z kotami może być jednym z tych czynników, nie ustalono jednoznacznie dowodów na związek przyczynokwo-skutkowy.
Badanie opublikowano w Schizophrenia Bulletin.
- Mysterious Link Between Owning Cats And Schizophrenia Is Real, Study Says; https://www.sciencealert.com/mysterious-link-between-owning-cats-and-schizophrenia-is-real-study-says;
