Ekologia.pl Wiadomości Ciekawostki przyrodnicze Golec – żyć bez tlenu

Golec – żyć bez tlenu

Wkkipedia, GNU

Może i nie są za piękne, ale za to natura obdarzyła te zwierzęta niezwykłym darem – darem długowieczności. Golce żyją prawie 30 lat. To absolutny rekord wśród gryzoni. Ale to nie wszystkie niezwykłe cechy tych niesamowitych gryzoni.

Golec, to gryzoń należący do rodziny kretoszczurów i jedyny przedstawiciel rodzaju Heterocephalus. Żyje głównie na pustyniach Afryki (Somalia, centralna i wschodnia Etiopia, centralna i

wschodnia Kenia i Dżibuti).

Żywią się korzeniami i bulwami, są ślepe i niemal bezwłose.

Golce są niezwykłymi ssakami. Żyją w społecznościach jak termity, pszczoły czy mrówki. Członkowie społeczności pełnią różne funkcje. I tak mamy robotników, których zadaniem jest kopanie tuneli w celu rozrostu kolonii i zdobywanie pokarmu; żołnierzy, którzy bronią kolonię przed zagrożeniami z zewnątrz, reproduktorów, których zadaniem jest zapładnianie królowej i oczywiście królową, która ma po prostu wydawać na świat młode golce. Młodymi golcami opiekują się wszystkie osobniki.

Co ciekawe, mimo iż golce są ssakami, to są też zmiennocieplne. Dostosowują temperaturę ciała do warunków otoczenia. Przez to bliżej im do ryb, płazów czy gadów.

Patrząc na jego różowy, bezwłosy tułów i wystające siekacze, można uznać, że gryzoń ten króluje w rankingach zwierzęcej brzydoty. Chociaż uroda to kwestia gustu. Niemniej jednak golec to ulubieniec biologów i naukowców. Skąd takie zainteresowanie?

Po pierwsze kod genetyczny golca został w całości odczytany. Po drugie są to zwierzęta długowieczne, których nie imają się nowotwory i inne współczesne choroby cywilizacyjne.

– Golce nie wykazują typowych dolegliwości związanych ze starzeniem , takich jak menopauza czy zmniejszenie sprawności mózgu – wyjaśnia badaczka tych zwierząt prof. Rochelle Buffenstein z Barshop Institute.

By Ltshears – Trisha M Shears (Own work) [Public domain], via Wikimedia Commons

Czym jeszcze imponują nam golce? Zdawałoby się, że życie w podziemnych korytarzach nie jest zajęciem prostym. Niska zawartość tlenu, dwutlenek węgla w dużej ilości i brak światła – z pewnością nie jest to środowisko komfortowe. Tymczasem golce – bezwłose i ślepe gryzonie żyjące w koloniach radzą sobie z tym doskonale. Tym niezwykłym ssakom przyjrzeli się biolodzy z University of Illinois, a wszystko przez tlen (a raczej jego brak).

Jak wykazały badania, golce potrafią przebywać w środowisku o ekstremalnie niskiej zawartości tlenu nawet przez ponad pół godziny. Dzięki czemu są w stanie dożywać sędziwych, jak na ssaki, lat. W porównaniu do innych gryzoni, których egzystencja dochodzi do 2-3 lat – golce mogą dożyć 30-stki. Oczywiście zdolności golców wynikają z przystosowania się do środowiska jakie zamieszkują. Jednak jak wskazują biolodzy: wszystkie ssaki rozpoczynają życie w środowisku o niskiej zawartości tlenu, a więc w macicy. Badacze mają nadzieję, że bliższe badania fenomenu golców pozwolą na wynalezienie lepszych metod leczenia osób z uszkodzeniami mózgu w wyniku jego niedotlenienia.