Nowy grzyb zamienia pająki w zombie
Podczas kręcenia filmu dokumentalnego w Irlandii Północnej zespół naukowców odkrył nowy gatunek grzyba, który wydaje się manipulować zachowaniem pająków, zamieniając je w „zombie”. Grzyb, nazwany Gibellula attenboroughii, został opisany w badaniu opublikowanym 24 stycznia w czasopiśmie Fungal Systematics and Evolution.
Głównym żywicielem tego grzyba jest pająk czaik jaskiniowy (Metellina merianae), który występuje w całej Europie, preferując ciemne i wilgotne siedliska. Odkrycia dokonano w 2021 roku podczas kręcenia serialu BBC Winterwatch w Irlandii Północnej. Naukowcy zauważyli zakażonego osobnika na suficie opuszczonego magazynu prochu. Zdjęcia wykonane przez badaczy wskazywały, że nowy gatunek grzyba może infekować pająki.
Naukowcy podejrzewają, że Gibellula attenboroughii uwalnia zarodniki, które wpływają na aktywność pająka, zmuszając go do opuszczenia swojej sieci i migracji w inne miejsca, gdzie ostatecznie ginie. Dalsze badania wykazały, że kolejne zainfekowane osobniki znaleziono na dachach oraz ścianach jaskiń w Irlandii Północnej i Republice Irlandii. Co więcej, grzyb zdaje się również infekować spokrewniony gatunek pająka, Meta menardi.
To niezwykłe zachowanie przypomina mechanizm obserwowany u mrówek zakażonych grzybami z rodzaju Ophiocordyceps, które występują w brazylijskich lasach deszczowych. Kultury pobrane z tego rodzaju grzybów wykazują obecność metabolitów wpływających na układ nerwowy, w tym dopaminy. Co ciekawe, sygnały elektryczne emitowane przez inne grzyby, takie jak boczniaki królewskie, zostały już wcześniej wykorzystane do kontrolowania ruchów biohybrydowego robota, opracowanego przez naukowców z Cornell University i University of Florence.
Zespół naukowców przeanalizował również historyczne zapisy dotyczące grzybów z rodzaju Gibellula, co pozwoliło odkryć ich zróżnicowanie na Wyspach Brytyjskich. Badania wykazały również dowody na masowe epidemie zakażające pająki w Anglii i Walii. Naukowcy podkreślają, że rola tych grzybów w regulacji populacji pająków wymaga dalszych badań, podobnie jak metabolity, które produkują. Ich zdolność do zajmowania tak wyspecjalizowanej niszy ekologicznej wciąż pozostaje zagadką.
Nowo odkryty gatunek grzyba został nazwany na cześć słynnego prezentera i historyka przyrody, Sir Davida Attenborougha.
- CABI; "New fungal species named in honour of Sir David Attenborough making zombies of cave spiders on the island of Ireland"; https://www.cabi.org/news-article/new-fungal-species-named-in-honour-of-sir-david-attenborough-making-zombies-of-cave-spiders-on-the-island-of-ireland/; 04-02-2025;






