Polsce grożą gwałtowne zjawiska pogodowe

Uspokaja wszakże, że takie zmiany nie będą pojawiały się „z dnia na dzień, jak w filmach katastroficznych”. „Wystąpią w perspektywie co najmniej 50-70 lat” – uważa naukowiec.

O tym, że polski klimat zmieni się z pewnością, świadczą jednak, zdaniem profesora, coraz gwałtowniejsze i coraz dłużej utrzymujące się w Polsce opady – skutkujące często zagrożeniem powodziowym, a także fale upałów i „trąby powietrzne, które nabierają takiej siły, że można klasyfikować je jako słabe tornada”.

Do najszybciej zauważalnych zmian, których można spodziewać się w Polsce w najbliższych latach, klimatolog zalicza pojawiające się w okresie od czerwca do początku września coraz bardziej gwałtowne i długotrwałe ulewy oraz coraz liczniejsze huragany w miesiącach zimowych.

Jednym z podstawowych czynników sprzyjających obfitym opadom jest nadmiar dwutlenku węgla w atmosferze – tłumaczy profesor. „Dwutlenek węgla wpływa na podwyższanie się temperatury, a to z kolei na zmiany pogodowe” – wyjaśnia.

„Europa Środkowa ma wilgotne podłoże, w tym rejonie występuje dużo zieleni, z której następuje duże parowanie. Rosnąca temperatura – a przypomnijmy, że trwa podgrzewanie atmosfery przez CO₂ i inne gazy cieplarniane – powoduje także podgrzewanie podłoża” – zwraca uwagę prof. Błażejczyk.

Proces następujący w wyniku tego podgrzewania można przyrównać do „gotowania na kuchni” – uważa profesor. „Kiedy na kuchni jest ciepły garnek, często widzimy, że powietrze unosi się do góry” – wyjaśnił obrazowo. Tłumacząc zjawisko w kontekście cyrkulacji powietrza w atmosferze, profesor przypomina, że unoszące się powietrze ulega na pewnej wysokości skropleniu, a przy dużym parowaniu pary wodnej jest sporo.

„Dodatkowo mamy coraz większe zapylenie powietrza. Różne pyły, drobinki, które unoszą się w powietrzu, stanowią tzw. jądra – miejsca, wokół których para wodna skrapla się, tworząc kropelki wody. W pewnym momencie prądy w atmosferze nie są w stanie tego wszystkiego utrzymać. To musi spaść na ziemię – wyjaśnia profesor. – Unoszenie pyłów z powierzchni ziemi jest silniejsze latem niż zimą”.

Z kolei zimowe huragany będą w Polsce skutkiem dużej różnicy temperatur, powodującej ogromne różnice ciśnienia, między Atlantykiem i kontynentem azjatyckim – tłumaczy naukowiec.

„Wychłodzony ląd i nagrzana powierzchnia Atlantyku generować będą powstawanie silnych ośrodków wyżowych i niżowych we wschodniej Europie. Im większa różnica ciśnienia, tym przepływy strumieni powietrza są silniejsze” – mówi klimatolog. Wyjaśnił, że efektem tego będzie powstawanie częstszych zjawisk typu huraganowego.

„Szacuje się, że ponad 50 proc. efektu zaburzającego termikę systemu atmosferycznego można przypisać działalności człowieka” – zwraca uwagę profesor.

Chodzi m.in. o nadmierną emisję gazów cieplarnianych (np. dwutlenku węgla, freonów, metanu) oraz o zjawisko wycinania lasów, które pochłaniają dwutlenek węgla – tłumaczy klimatolog. Przypomniał, że CO₂ jest także pochłaniany przez oceany, jednak obecnie „woda oceaniczna osiągnęła już prawie maksimum swojej możliwości wchłaniania dwutlenku węgla”.

Wchodzimy w epokę, w której musimy podejmować próby powstrzymywania niebezpiecznych procesów, których sami jesteśmy źródłem – alarmuje prof. Błażejczyk. Jego zdaniem, Polacy powinni m.in. częściej rezygnować z jazdy samochodami, ponieważ spaliny zatruwają atmosferę; powinni ponadto dbać o ochronę roślinności.

Jeśli nie wycinamy lasów w Polsce, ale jesteśmy beneficjentami wycinania lasów w innych krajach, problem będzie dotyczył także nas, ponieważ klimat to „system naczyń połączonych” – mówi naukowiec.