Seniorki wygrywają przełomową sprawę przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. Czy posypią się teraz pozwy klimatyczne?
Grupa starszych Szwajcarek odniosła pierwsze w historii zwycięstwo w sprawie klimatycznej przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka. Kobiety, głównie po 70. roku życia, stwierdziły, że wiek i płeć czynią je szczególnie narażonymi na skutki fal upałów związanych ze zmianami klimatycznymi. Trybunał stwierdził, że wysiłki Szwajcarii zmierzające do osiągnięcia celów w zakresie redukcji emisji były niewystarczające.
Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł we wtorek, że Szwajcaria naruszyła prawa swoich obywateli, nie przeciwdziałając odpowiednio zmianom klimatycznym. Jest to pierwsze w historii zwycięstwo klimatyczne w sądzie i toruje drogę przyszłym powodom do pozywania swoich rządów za zaniechania w sprawie ochrony klimatu.
„Jest oczywiste, że przyszłe pokolenia będą prawdopodobnie ponosić coraz dotkliwszy ciężar konsekwencji obecnych niepowodzeń i zaniedbań w walce ze zmianami klimatycznymi” – stwierdziła Prezes Trybunału Siofra O’Leary. Od wyroku nie można się odwołać.
„Nadal nie możemy w to uwierzyć. Ciągle pytamy naszych prawników: czy to prawda? – powiedziała agencji prasowej Reuters Rosemarie Wydler-Walti, jedna z przywódczyń Senior Women for Climate Protection.
Trybunał orzekł, że Szwajcaria „nie dopełniła swoich obowiązków wynikających z Konwencji dotyczących zmian klimatycznych” i naruszyła prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego. Ustalił także, że „istniały krytyczne luki” w krajowej polityce przeciwdziałania zmianom klimatycznym, w tym brak określenia ilościowego redukcji emisji gazów cieplarnianych. Sąd nakazał Szwajcarii zapłacić powodom (członkom grupy znanej jako KlimaSeniorinnen, czyli Senior Women for Climate Protection) prawie 87 000 dolarów. Jeżeli Szwajcaria nie zaktualizuje swojego postępowania w sprawie zmian klimatu, dalsze postępowanie sądowe może skutkować dodatkowymi karami finansowymi.
Szwajcarki, zwane Senior Women for Climate Protection, argumentowały, że nie mogą wychodzić z domów i narażać swojego zdrowia podczas fal upałów w Szwajcarii. Do grupy (Senior Women for Climate Protection) KlimaSeniorinnen należy ponad 2000 kobiet. Zaczęły sprawę dziewięć lat temu, wzywając do lepszej ochrony zdrowia kobiet w związku ze zmianami klimatycznymi. Według agencji prasowej Reuters, prezydent Szwajcarii Viola Amherd powiedziała na konferencji prasowej, że musi szczegółowo zapoznać się z wyrokiem, zanim będzie komentować. „Zrównoważony rozwój jest bardzo ważny dla Szwajcarii, różnorodność biologiczna jest bardzo ważna dla Szwajcarii, cel zerowy netto jest bardzo ważny dla Szwajcarii”. – powiedziała.
Członkini KlimaSeniorinnen Elisabeth Stern (76 l.) powiedziała BBC News, że widziała, jak zmienił się klimat w Szwajcarii, odkąd była dzieckiem dorastającym na farmie. Zapytana o swoje zaangażowanie w tę sprawę, odpowiedziała: „Nie jesteśmy stworzone do siedzenia w fotelu bujanym i robienia na drutach”. „Statystycznie wiemy, że za 10 lat nas nie będzie. Zatem cokolwiek teraz robimy, nie robimy tego dla siebie, ale dla dobra naszych dzieci i dzieci naszych dzieci” – dodała.
Orzeczenie jest wiążące i może wpłynąć na prawo w 46 krajach Europy, będących sygnatariuszami Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Sześć innych spraw klimatycznych jest obecnie zawieszonych w sądzie w oczekiwaniu na wtorkową decyzję, w tym pozew przeciwko Norwegii, w którym zarzuca się, że Oslo naruszyło prawa człowieka swoich obywateli, wydając koncesje na poszukiwania ropy i gazu na Morzu Barentsa po roku 2035.
Ekologia.pl (JSz)
- Georgina Rannard,BBC climate reporter; "European court rules human rights violated by climate inaction"; https://www.bbc.com/news/science-environment-68768598; 10-04-2024;
Brawo Seniorki!