Mydlnica lekarska korzeń (Saponaria officinalis)

Nazywany/a też: lepnica, mydelnica, mydelnik, mydlica, mydlnik, pieniące się ziele, psi goździk, ślepaki, zajęcza cebula

Mydlnica lekarska - kwiatostan. By AnRo0002 (Own work) [CC0], via Wikimedia Commons
Rodzimy obszar występowania mydlnicy lekarskiej to Afryka Północna, Azja oraz Europa. Roślina została rozprzestrzeniona w innych rejonach świata. W Polsce znaleźć ją można na terenach niżowych. Mydlnicę lekarską można z powodzeniem również uprawiać.

  1. Wygląd
  2. Uprawa
  3. Zbiór
  4. Właściwości lecznicze
  5. Praktyczne zastosowanie
  6. Systematyka
  7. Galeria zdjęć

Wygląd

Łodyga rośliny wznosi się ku górze i może osiągać od 30 do 80 cm wysokości. Ma kształt walcowaty. W dotyku jest szorstka, ponieważ jest lekko owłosiona. Liście ułożone naprzeciwlegle, mają kształt wydłużony lub eliptyczny. Mogą być nieznacznie owłosione albo całkiem nagie. Kwiaty mają barwę białą lub czerwoną, osiągają średnicę do 2 cm. Wyrastają w pęczkach z kątów liści oraz na wierzchniej części łodygi. Owoc to jajowata torebka.

Czy wiesz, że...
  • Korzeń mydlnicy służył dawniej do sporządzania odwarów, które były wykorzystywane do kąpieli, gdy mydło nie było jeszcze znane.
  • Dzisiaj surowiec ten również jest wykorzystywany do produkcji kosmetyków. Dzięki temu, że jest delikatny dla skóry jest składnikiem wielu kosmetyków dla wrażliwców. Jest stosowany w formie dodatków do szamponów, past do zębów czy płynów do kąpieli.
  • Korzeń mydlnicy to dodatek używany do przyprawiana smacznej chałwy.
  • Mydlnica używana była kiedyś do prania bardzo delikatnych tkanin oraz jedwabiu, zmiękczała ona doskonale wodę. Świetnie sprawdzała się również do odświeżania brzydko wyglądających tkanin.
  • Mydlnica znajduje również zastosowanie w kuchni, dodaje się ją na przykład do sałatek w celu wzmocnienia i nadania im odpowiedniego smaku.
    

Uprawa

Mydlnica lekarska jest rośliną wieloletnią, którą z powodzeniem można uprawiać na glebach lżejszych. Nasiona wysiewa się jesienią wprost do gruntu. Zbioru korzeni i kłączy dokonuje się jesienią.

Zbiór

Surowcem jest korzeń mydlnicy: Radix Saponariae. Surowiec zbiera się jesienią, najlepiej pomiędzy wrześniem a październikiem. Korzenie należy umyć i pociąć na kawałki. Suszenie należy przeprowadzić w temperaturze około 50 stopni Celsjusza.

Właściwości lecznicze

Korzeń mydlnicy lekarskiej zawiera saponiny, działające przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, wykrztuśnie i moczopędnie. Mydlnica polecana jest do leczenia układu oddechowego – pobudza wydzielanie śluzu, wywołuje kaszel, czyli odruch wykrztuśny. Leczy się nią zarówno ostre stany, jak również przewlekłe choroby oddechowe. Mydlnicę często wykorzystuje się jako środek pomocniczy w leczeniu astmy oraz pylicy płuc. Sprawdza się w leczeniu nieżytów żołądka oraz jelit – pobudza do pracy te narządy, działa również żółciopędnie oraz żółciotwórczo. Ma działanie antyseptyczne, właśnie dlatego wykorzystuje się ją również w sposób zewnętrzny do leczenia skóry, sprawdza się przede wszystkim w leczeniu egzem oraz świądów skóry. Wykorzystuje się ją również do leczenia bólów reumatycznych oraz artretycznych. Odwar z korzenia działa dobroczynnie na organizm – pomaga regulować zbyt wysoki poziom cholesterolu, ułatwia przyswajanie różnych trudno przyswajalnych przez organizm związków. Ma działanie odtruwające, pomaga w chorobach związanych z zaburzeniami materii, takich jak między innymi skaza moczanowa czy kamica moczowa. Jako jeden ze składników ziołowych preparatów, mydlnica w jest wykorzystywana do hamowania wypadania włosów oraz leczenia łojotoku skóry głowy.

Praktyczne zastosowanie

Odwar z mydlnicy na nieżyty dolnych dróg oddechowych

Składniki:
  • 6 g rozdrobnionego korzenia mydlnicy
  • 3/4 szklanki wody

Korzeń zalać wodą, gotować pod przykryciem przez około 10 minut. Odstawić do naciągnięcia na 10-15 minut. Przecedzić. Pić po jednej łyżce odwaru co około 3 godziny.
Mydlnica lekarska - kwiatostan. By AnRo0002 (Own work) [CC0], via Wikimedia Commons Mydlnica lekarska - kwiatostan. By AnRo0002 (Own work) [CC0], via Wikimedia Commons

Galeria zdjęć

Mydlnica lekarska - kwiatostan. By AnRo0002 (Own work) [CC0], via Wikimedia Commons
Mydlnica lekarska By Rüdiger Kratz, St. Ingbert, bei Nennung des Bildautors ist das Bild \
Atlas ziół - indeks nazw polskich
A B C D E F G H I J K L Ł M N O Q P R S Ś T U V W X Y Z Ż Ź