Rdest ptasi (Polygonum aviculare)

Nazywany/a też: barani ogon, dredeśnik, dróżnik, drutowiec, drymacz, języki, mokrzec, muszec, podorożnik, ptaszy języczek, rdeś, spor, sporzesko, spożyc, szczotki szpacze, świńska trawa, tatarka, wróble języczki

Sdest ptasi. By Dalgial (Own work) [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons
Rdest ptasie jest powszechny na całym świecie. Początkowo roślina występowała na północnej półkuli. Rdest ptasi, jako gatunek zawleczony występuje również na półkuli południowej. Rdest ptasi często tworzy płaskie kobierce na  podwórkach,  między  kamieniami, płytami chodnikowymi i na polach.


  1. Wygląd
  2. Uprawa i zbiór
  3. Właściwości lecznicze
  4. Praktyczne zastosowanie
  5. Systematyka
  6. Galeria zdjęć

Wygląd

Łodyga rośliny jest najczęściej pełzająca, rzadko się wznosi, jej długość to 50 cm. Ma kolor szarozielony. Liście mają kształt równowąski lub eliptyczny, są niewielkie,  mają taką samą barwę, jak łodyga. Kwiaty barwy białozielonej lub czerwonawozielonej. Owoce to orzeszki o trójkanciastym kształcie. Korzeń jest rozgałęziony.

Czy wiesz, że...
  • Roślina zawdzięcza swoją nazwę temu, że jest przysmakiem ptactwa domowego. Zajadają się nią kaczki, kury i gęsi.
  • Rdest ptasi jest często zwalczanym chwastem, nie wszyscy niestety wiedzą o jego cennych właściwościach dla zdrowia.
  • Liście rdestu czasami mają biały nalot, który przypomina białe plamy. Jest to grzyb, który jest niebezpieczny dla zdrowia. Nie należy zbierać roślin zarażonych grzybem. Grzyb najczęściej występuje na liściach w okresie jesiennym.
  • Rdest był używany w XIX wieku do leczenia dolegliwości żołądkowych, chorób wątroby oraz chorób wenerycznych.

Uprawa i zbiór

Surowcem jest ziele rdestu ptasiego. Surowiec zbiera się w początkowym okresie kwitnienia rośliny, czyli w czerwcu. Ścina się wówczas kwitnące, posiadające liście pędy. Suszenie należy przeprowadzić w zacienionym miejscu i temperaturze nie wyższej niż 40 stopni Celsjusza.

Właściwości lecznicze

W surowcu rdestu ptasiego znajdziemy garbniki, kwasy organiczne, witaminy (witaminę C i prowitaminę A) i krzemionkę. Roślina działa moczopędnie na organizm, dlatego często stosowana jest do leczenia chorób układu moczowego, w tym przede wszystkim do leczenia kamicy nerkowej oraz przeciwdziałania jej. Co więcej, moczopędnie działanie wykorzystywane jest także do usuwania z organizmu szkodliwych substancji. Dlatego sprawdza się w leczeniu takich chorób jak na przykład skaza moczanowa, reumatyzm czy choroby skóry powstałe na tle zaburzeń przemiany materii. Roślina sprawdza się również w leczeniu słabego krążenia krwi oraz zbyt wysokiego ciśnienia krwi. Wykorzystuje się ją powszechnie do leczenia nieżytów dolnych oraz górnych dróg oddechowych – pomaga leczyć zapalenie dróg oddechowych i gardła a także nieżyty oskrzeli. Rdest działa ochronnie na wątrobę i jest wykorzystywany do leczenia niewydolności tego narządu. Stosuje się go również w formie zewnętrznej, ponieważ pomaga goić rany na skórze.

Ściągające właściwości rdestu są pomocne w leczeniu stanów zapalnych błony śluzowej gardła i jamy ustnej. Roślinę stosuje się również do leczenia problemów z układem trawiennym – pomaga w leczeniu wrzodów żołądka, reguluje przemianę materii, leczy nieżyty żołądka. Surowiec polecany jest osobom chorującym na cukrzycę, ponieważ nieznacznie obniża poziom cukru we krwi.

Praktyczne zastosowanie

Odwar do przemywania skóry – na stany zapalne jamy ustnej i gardła, rany i owrzodzenia

Składniki:
  • 1 łyżka suszonego rdestu
  • Woda

Suszone ziele zalać szklanką wody. Po doprowadzeniu do wrzenia, gotować jeszcze przez kilka minut. Zostawić do wystygnięcia. Odcedzić.
Sdest ptasi. By Dalgial (Own work) [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons Sdest ptasi. By Dalgial (Own work) [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons

Galeria zdjęć

Sdest ptasi. By Dalgial (Own work) [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons
Sdest ptasi. By Anneli Salo (Own work (Own photo)) [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons

Systematyka

Królestwo:rośliny
Rodzina:rdestowate
Rodzaj:rdest
Atlas ziół - indeks nazw polskich
A B C D E F G H I J K L Ł M N O Q P R S Ś T U V W X Y Z Ż Ź