Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis)

Nazywany/a też: krzewinka aromatyczna, rozmaj, rozjmajryn

Rozmaryn lekarski. By Twam (Own work) [CC BY-SA 3.0 de], via Wikimedia Commons
Rozmaryn w formie dzikiej występuje w rejonie Morza Śródziemnego. Ponadto jest rośliną uprawianą w wielu miejscach na całym świecie.
  1. Wygląd
  2. Uprawa i zbiór
  3. Właściwości lecznicze
  4. Praktyczne zastosowanie
  5. Systematyka
  6. Galeria zdjęć

Wygląd

Krzew może osiągać wysokość do  2 metrów. Łodyga rośliny drewnieje w drugim roku. Liście mają kształt równowąskolancetowaty. Od spodu są biało lub szaro omszone, od góry są ciemnozielone. Kwiaty mają barwę niebieską lub różową, są osadzone w pachwinach liści. Owoc to rozłupnia.  Cała roślina wydziela przyjemny zapach, który przypomina kamforę.

Czy wiesz, że...
  • Rozmaryn wykorzystywany jest  w wielu kuchniach na całym świecie. Dodaje się go zup, ziemniaków, makaronów, warzyw, sosów, sałatek, ryb, jagnięciny, wieprzowiny, dziczyzny, wędlin, marynat, pizzy itp. Sprawdza się doskonale jako dodatek do mięs grillowanych, wystarczy położyć gałązkę rozmarynu na rożnie, by mięso nabrało wspaniałego aromatu.
  • Rozmaryn w formie suszonej należy przechowywać w ciemnym miejscu i zamkniętych naczyniach, tylko wtedy zachowa on swoje właściwości.


Uprawa i zbiór

Roślinę można uprawiać w doniczkach. W przypadku uprawy doniczkowej należy pamiętać o tym, by co roku ją przesadzać. Na zimę należy przenieść ją do pomieszczenia, ponieważ już poniżej 9 stopni Celsjusza może obumrzeć. Trzeba pamiętać również o tym, by nadmiernie jej nie podlewać.

Surowiec leczniczy, czyli liście rozmarynu, zbiera się w okresie od maja do września w postaci całych gałązek. Gdy gałązki będą odpowiednio wysuszone można wówczas oddzielić je od liści. Suszenie można przeprowadzić w formie naturalnej – w cieniu lub w suszarni, wówczas temperatura suszenia nie może przekraczać 35 stopni Celsjusza.

Właściwości lecznicze

Rozmaryn zawiera olejki lotne, garbniki, fitoestrole, flawonoidy, kwasy organiczne oraz gorycze.

Roślina polecana jest przede wszystkim do leczenia problemów związanych z układem trawiennym – zwiększa wydzielanie soków żołądkowych, poprawia łaknienie, działa rozkurczowo na cały układ trawienny, zwiększa przyswajanie pokarmów i pobudza trawienie. Ma działanie przeciwzapalne. Wykorzystywana jest do leczenia stanów zapalnych dróg moczowych oraz pęcherza moczowego. Leczy także stany zapalne wątroby oraz dróg żółciowych. Napar z rozmarynu działa wzmacniająco na układ nerwowy oraz ogólnie wzmacniająco na cały organizm. Poleca się go w szczególności osobom osłabionym, starszym oraz rekonwalescentom. Surowiec działa przeciwbiegunkowo. Ma działanie ściągające. Wykorzystuje się go również w sposób zewnętrzny, ponieważ ma działanie rozgrzewające. W efekcie sprawdza się doskonale w przynoszeniu ulgi w bólach reumatycznych oraz mięśniowych. Dzięki działaniu przeciwbakteryjnemu, rozmaryn można wykorzystywać do leczenia bakteryjnych chorób skóry. Rozmaryn ma również właściwości przeciwalergiczne oraz przeciwpasożytnicze – do wyeliminowania pasożytów polecany jest olejek z rozmarynu.

Praktyczne zastosowanie

Napar z rozmarynu na zaburzenia układu pokarmowego

Składniki:
  • 1 łyżka suszonych albo świeżych liści rozmarynu
  • Woda

Liście zalać szklanką wrzącej wody. Zostawić do naciągnięcia pod przykryciem na około 20 minut. Pić 3-4 razy dziennie po ok 100 ml naparu.
Rozmaryn lekarski. By Twam (Own work) [CC BY-SA 3.0 de], via Wikimedia Commons Rozmaryn lekarski. By Twam (Own work) [CC BY-SA 3.0 de], via Wikimedia Commons

Galeria zdjęć

Rozmaryn lekarski. By Twam (Own work) [CC BY-SA 3.0 de], via Wikimedia CommonsGałązka rozmarynu. By Bierfaß (Own work) [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons
Kwitnący rozmaryn lekarski. fir0002 | flagstaffotos.com.au [GFDL 1.2], via Wikimedia Commons

Systematyka

Królestwo:rośliny
Rodzina:jasnotowate
Rodzaj:rozmaryn
Atlas ziół - indeks nazw polskich
A B C D E F G H I J K L Ł M N O Q P R S Ś T U V W X Y Z Ż Ź