O czym może świadczyć krwawienie z nosa?
Krwawienie z nosa u dziecka lub dorosłego (tzw. epitaksja) jest zazwyczaj symptomem lub skutkiem ubocznym. Jeśli zdarza się sporadycznie i szybko zanika, nie jest powodem do zmartwienia. Powtarzające się krwotoki z nosa mogą jednak wskazywać na problem zdrowotny i wymagają konsultacji lekarskiej. Odpowiednio dobrana terapia skutecznie redukuje częstotliwość krwotoków.
- Skąd się bierze krwawienie z nosa?
- Powtarzające się krwawienia z nosa – przyczyny
- Diagnostyka krwawień z nosa – badania polecane
- Domowe sposoby na krwawienie z nosa
- Jakie leki na krwawienie z nosa? Skuteczne zabiegi
- Silne krwawienie z nosa – kiedy do szpitala?
- Krwawienie z nosa – pytania i odpowiedzi
Ze statystyk wynika, że ok. 60% ludzi doświadczyło kiedyś krwawienia z nosa. Liczba ta jest prawdopodobnie o wiele większa, ale problem rzadko jest zgłaszany lekarzom, więc trudno go prawidłowo oszacować. Najczęściej na krwawienia z nosa cierpią dzieci od 2 do 10 lat oraz osoby starsze, od 50 do 80 lat. W 10% przypadków wymagana jest interwencja medyczna.
Krwotok z nosa może dotyczyć jednej lub obu dziurek, a nierzadko krew spływa również po gardle, co jest dość nieprzyjemne i powoduje metaliczny smak w ustach.
Skąd się bierze krwawienie z nosa?
W ogromnej większości przypadków krwawienie z nosa spowodowane jest pęknięciem naczynia krwionośnego na śluzówce wyścielającej jamę nosową. Pęknięcie to może być spontaniczne lub wynikać z mechanicznego urazu. U małych dzieci na przykład bardzo często bywa przyczyną nieeleganckiego, ale wciągającego zwyczaju „dłubania w nosie”.
Dość oczekiwane są również krwawienia z nosa po urazie głowy, operacji zatok czy gardła. Do naruszenia śluzówki może dojść także w trakcie długotrwałych katarów połączonych z częstym smarkaniem. Warto dodać, że naczynia w śluzówce nosa są naprawdę delikatne i nie potrzeba dużo, aby pękły. U niektórych ludzi bodźcem prowokującym są na przykład wspinaczki górskie – połączenie wysiłku i rozrzedzonego powietrza w wyżej położonych lokalizacjach prowokuje spontaniczny krwotok.
Dzieci często wyrastają z problemu, w miarę, jak ich tkanki się wzmacniają. Z kolei u ciężarnych krwawienia z nosa są wynikiem zwiększenia przepływu krwi oraz rozluźnienia tkanek pod wpływem działania hormonu relaksyny.
Powtarzające się krwawienia z nosa – przyczyny
Paradoksalnie, najczęściej nawracające krwawienia z nosa nie są wcale spowodowane chorobą, ale warunkami, w jakich człowiek przebywa. Suche powietrze, zarówno to zewnętrzne, w upalnym klimacie, jak i wysuszone domowym ogrzewaniem, oddziałuje negatywnie na śluzówkę nosa. Przesuszona i popękana, łatwo podlega urazom. Podobne skutki może dawać częste przebywanie w pomieszczeniach z chemicznymi oparami, np. amoniakiem.
Ponadto częste krwawienia z nosa bez ewidentnej przyczyny mogą być skutkiem ubocznym przyjmowanych leków. Mowa najczęściej o środkach przeciwzapalnych (np. aspirynie), lekach rozrzedzających krew (np. warfarynie) oraz kortykosteroidach. Krwotoki z nozdrzy obserwowane są również jako powikłanie chemioterapii.
Jeśli chodzi o choroby, powtarzające się krwawienia z nosa towarzyszą przede wszystkim:
- alergiom wziewnym przebiegającym z katarem, zatkanym nosem, kichaniem, itd.;
- alkoholizmowi i używaniu wziewnych narkotyków;
- zaburzeniom krzepnięcia krwi, np. hemofilia;
- skrzywionej przegrodzie nosowej;
- polipom nosowym;
- nosowym i przynosowym guzom nowotworowym;
- pierwotnej małopłytkowości immunologicznej (ITP);
- dziedzicznym zespołem ataksji-teleangiektazji;
- białaczce.

U małych dzieci krwawienia z nosa bywają często wynikiem wkładania paluszków do nozdrzy, fot. Lapina/Shutterstock
Diagnostyka krwawień z nosa – badania polecane
Szukanie przyczyny krwawień z nosa odbywa się zwykle dwutorowo. Oprócz wywiadu z pacjentem na temat jego stylu życia i przyjmowanych leków, bada się wziernikowo stan śluzówki nosa i lokalizację przegrody nosowej. To badanie pozwala zidentyfikować ewentualne lokalne anomalia.
Jednocześnie w wielu przypadkach wskazane jest przeprowadzenie badań krwi, w tym przede wszystkim określenie poziomu czerwonych i białych krwinek oraz markerów związanych z krzepliwością.

Tabela przedstawiająca najczęstsze przyczyny krwawienia z nosa; opracowanie własne
Domowe sposoby na krwawienie z nosa
Mimo, że jest to dolegliwość tak częsta, w rzeczywistości niewiele osób wie, w jaki sposób zatamować krwawienie z nosa. Pomysł z odchylaniem głowy do tyłu jest nie tylko mało skuteczny, ale i niebezpieczny. W rzeczywistości głowę miałoby się pochylić do przodu – najlepiej nad naczyniem lub umywalką.
Wbrew intuicji podczas krwawienia dobrze jest też delikatnie wydmuchać nos, aby pozbyć się nadmiaru krwi i ograniczyć ryzyko powstawania skrzepów. Po oczyszczeniu nosa, w pozycji skłonu w przód należy ścisnąć kciukiem i palcem wskazującym miękką część nozdrzy. Ucisk ten utrzymujemy ok. 10-15 minut, oddychając w tym czasie przez usta.
W przypadku krwawienia z nosa u dziecka, malucha należy przede wszystkim uspokoić – stres czy histeria tylko nasilają krwotok. Następnie postępujemy jak wyżej, z tym, że ucisk na nos aplikuje dziecku dorosły. Pomóc mogą również chłodne okłady na czoło lub kark.
Po kwadransie nos puszczamy, a jeśli krwawienie nie ustąpiło, ponownie wydmuchujemy lekko nos i aplikujemy ucisk na kolejnych 10-15 minut. Po ustaniu krwawienia należy unikać smarkania i aplikowania czegokolwiek do nosa przez kilka godzin. Głowę warto utrzymywać w pozycji wyższej niż klatka piersiowa – w przypadku udania się na spoczynek warto ją więc podeprzeć poduszką.
Uwaga:
Leżenie na płasko z krwawieniem z nosa lub odchylanie głowy do tyłu podczas krwotoku może powodować zakrztuszenie krwią lub krwiste wymioty.
Jakie leki na krwawienie z nosa? Skuteczne zabiegi
Częste krwawienia z nosa można próbować redukować za pomocą suplementów. Dobre rezultaty przynosi przyjmowanie witaminy C (do 1000 mg) oraz witaminy K (do 200 mg). Poza tym poleca się również rutynę. Z drugiej strony warto wiedzieć, że olej rybny z omega 3, witamina E, ekstrakt z czosnku czy miłorzębu japońskiego mogą zwiększać krwawienia.
Standardowe leczenie nawracających krwotoków z nosa zależy od przyczyny. Czasami potrzebna jest zmiana przyjmowanych leków lub włączenie leków pozwalających kontrolować ciśnienie krwi oraz proces krzepnięcia. W innych przypadkach wymagana jest operacja nosa mające na celu np. wyprostowania skrzywionej przegrody.
Laryngolodzy proponują również kauteryzację, czyli zabieg polegający na zamknięciu naczynek krwionośnych w nosie przy użyciu prądu elektrycznego lub stężonego roztworu srebra. To dość prosta procedura przynosząca dobre rezultaty i polecana zwłaszcza dla osób, u których obserwuje się nawracające krwawienia bez wyraźnej przyczyny. Wykonuje się ją nawet u dzieci.
Jeśli krwotoki zawinione są patologią jednego pojedynczego naczynia, lekarz może również zasugerować zabieg polegający na jego podwiązaniu.

Leczenie krwawienia z nosa może wymagać zabiegu laryngologicznego, fot. Olena Yakobchuk/Shutterstock
Silne krwawienie z nosa – kiedy do szpitala?
Z nawracającymi krwawieniami z nosa warto w dogodnym terminie udać się lekarza pierwszego kontaktu i/lub laryngologa. Czasami krwotok wymaga jednak natychmiastowej interwencji medycznej, gdyż stwarza bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia. Mowa przede wszystkim o takich sytuacjach jak:
- krwawienie z nosa po wypadku, np. kraksie samochodowej lub upadku z wysokości;
- bardzo silny krwotok;
- krwawienie, które nie ustaje po 30 minutach, nawet w przypadku zastosowanie kompresji;
- krwotok, który utrudnia oddychanie;
- krwawienie, któremu towarzyszy wysokie ciśnienie, zawroty głowy, ból w klatce piersiowej lub podwyższone tętno;
- silniejsze krwawienie z nosa u dziecka w wieku do 2 lat.
Przy silnej utracie krwi najlepiej jest jak najszybciej wezwać pogotowie!
Krwawienie z nosa – pytania i odpowiedzi
Jak skutecznie zatrzymać krwawienie z nosa?
Krwawienie tamuje się poprzez pochylenie głowy w przód i ucisk miękkiej części nosa.
Jak można zapobiegać krwawieniom z nosa?
Warto dbać o nawilżenie pomieszczeń domowych lub zwilżanie śluzówki izotonicznym roztworem solanki. U małych dzieci bardzo ważne jest obcinanie paznokci na krótko i zniechęcanie do manipulowania paluszkami w nosie.
Kiedy krwawienie z nosa jest niebezpieczne?
Bardzo silne lub nieustające krwawienie wymaga interwencji lekarskiej. Na pogotowie warto się też udać, jeśli krwawienie z nosa jest wynikiem urazu głowy.
Ekologia.pl (Agata Pavlinec)
{
"@context": "https://schema.org",
"@type": "FAQPage",
"mainEntity": [{
"@type": "Question",
"name": "Jak skutecznie zatrzymać krwawienie z nosa?",
"acceptedAnswer": {
"@type": "Answer",
"text": "Krwawienie tamuje się poprzez pochylenie głowy w przód i ucisk miękkiej części nosa."
}
},{
"@type": "Question",
"name": "Jak można zapobiegać krwawieniom z nosa?",
"acceptedAnswer": {
"@type": "Answer",
"text": "Warto dbać o nawilżenie pomieszczeń domowych lub zwilżanie śluzówki izotonicznym roztworem solanki. U małych dzieci bardzo ważne jest obcinanie paznokci na krótko i zniechęcanie do manipulowania paluszkami w nosie."
}
},{
"@type": "Question",
"name": "Kiedy krwawienie z nosa jest niebezpieczne?",
"acceptedAnswer": {
"@type": "Answer",
"text": "Bardzo silne lub nieustające krwawienie wymaga interwencji lekarskiej. Na pogotowie warto się też udać, jeśli krwawienie z nosa jest wynikiem urazu głowy."
}
}]
}
- „Nosebleed (Epistaxis)” Cleveland Clinic, https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/13464-nosebleed-epistaxis, 30/04/2024;
- “Nosebleeds” Mayo Clinic, https://www.mayoclinic.org/symptoms/nosebleeds/basics/causes/sym-20050914, 30/04/2024;
- “Epistaxis” Ayesha Tabassom; Julia J. Dahlstrom, https://www.mountsinai.org/health-library/symptoms/nosebleed, 30/04/2024;
- “Nosebleeds” Mount Sinai, https://www.mountsinai.org/health-library/symptoms/nosebleed, 30/04/2024;
- “PREVENTION AND TREATMENT EPISTAXIS WITH BIOFLAVANOIDS: A REVIEW” Teuku Husni T. R i in., Proceeding of The 8th AIC: Health and Life Sciences 2018 – Syiah Kuala University;

