Przetworzone jedzenie uzależnia!

Czasami mówimy, że „jedzenie nas wciąga”, jak na przykład chipsy czy fistaszki – chcemy więcej i więcej i jemy dotąd aż zobaczymy dno w opakowaniu. Z czego to wynika? Z pazerności, ze „zdrowego” apetytu czy z braku samokontroli?

Czy jedzenie może uzależniać? Zdaniem wielu lekarzy zdecydowanie tak, a przyczyn ciągłego objadania się należy szukać nie w naszym apetycie, lecz w mózgu! Naukowcy sugerują, że biochemia mózgu osób uzależnionych od narkotyków i objadających się jest zaskakująco podobna. Potwierdzają to najnowsze badania opublikowane na łamach „American Journal of Clinical Nutrition”, które udowadniają, iż wysoko przetworzone produkty spożywcze w naszej diecie sprawiają, że sięgamy po kolejnego gryza, kolejne opakowanie czy kolejny łyk.

Naukowcy z Ośrodka Zapobiegania Otyłości w Dziecięcym Szpitalu w Bostonie wykorzystali obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego, aby obserwować aktywność mózgu 12 mężczyzn cierpiących na nadwagę lub otyłość w cztery godziny po zjedzeniu posiłku. Czas ten jest kluczowy dla zachowań podczas następnego posiłku. Mężczyznom zmierzono także poziom cukru we krwi i poziom odczuwania głodu.

W ramach eksperymentu uczestnicy badania spożywali dwa rodzaje koktajli, które miały identyczny smak i taką samą kaloryczność,a jedyna różnica polegała na tym, że jeden z nich składał się z węglowodanów o wysokim indeksie glikemicznym, a drugi – z węglowodanów o niskim indeksie glikemicznym. I co się okazało?

Jedzenie o wysokim indeksie glikemicznym (biały chleb, biała mąka czy biały ryż) pobudza ośrodek łaknienia, a to z kolei skłania nas do sięgania po pokarm częściej, niż jest to potrzebne. Co więcej, tego rodzaju żywność stymuluje obszary nagrody w mózgu, które odgrywają ważną rolę w procesie uzależniania się.

„Poza nagrodą i pragnieniem, ta część mózgu jest również związana z uzależnieniami, co sugeruje, że niektóre pokarmy mogą działać jak narkotyki – powiedział dr David Ludwig, dyrektor Ośrodka Zapobiegania Otyłości w Dziecięcym Szpitalu w Bostonie.

Potwierdzają to wyniki badań naukowców z The Scripps Research Institute, które sugerują, że za uzależnieniem od narkotyków i przymusem przejadania się stoi ten sam mechanizm molekularny. Chodzi o receptory decydujące o rozwoju uzależnień i otyłości – receptory dopaminowe D2. Przy uzależnieniu od kokainy narkotyk blokuje wychwyt nueroprzekaźnika. Wskutek tego receptory są nadmiernie stymulowane, co ostatecznie prowadzi do fizycznych zmian w odpowiedzi mózgu na substancję psychoaktywną. Bardzo podobne zjawisko zachodzi podczas uzależniania się od jedzenia. – czytamy na łamach „Nature Neuroscience”.

Powszechnie wiadomo, że produkty o wysokim indeksie glikemicznym powodują gwałtowny i krótkotrwały wzrost poziomu cukru we krwi, co pobudza trzustkę do produkcji większej ilości insuliny. Po zjedzeniu białych bułeczek, czy chipsów poziomu cukru w organizmie gwałtownie spada i pojawia się hipoglikemia.

„Wraz z hipoglikemią stajemy się rozdrażnieni, głodni, brak nam chęci do działania, odczuwamy zaburzenia koncentracji. Aby poprawić sobie nastrój i zwalczyć głód, sięgamy po jedzenie, które szybko poprawi nam samopoczucie, a więc… żywność o wysokim indeksie glikemicznym. W ten sposób powstaje błędne koło. Przez takie wahania w zmianach nastroju najczęściej nie zastanawiamy się nad tym, co spożywamy, najważniejsze jest, aby szybko poprawić sobie samopoczucie i zabić głód.” – wyjaśnia Izabela Wołodkiewicz, dietetyk w Centrum Diagnostyki Medycznej i Hematologii „BIOS” w Warszawie.