Nornik bawarski (Microtus bavaricus)

Wygląd

Nornik bawarski to niewielki gryzoń z rodziny chomikowatych. Długość ciała (bez ogona) wynosi od 90 do 160 mm, a ogona 34–40 mm; tylna stopa ma 16–17 mm. Masa ciała waha się od 18 do około 28 g. Futro jest żółto brązowe na grzbiecie, jaśniejsze – szarobiaławe na spodzie. Oczy są niewielkie, uszy ukryte w futrze; pyszczek bardziej zaokrąglony niż u nornika darniowego.

Występowanie

Gatunek jest endemiczny – występuje w Północnych Alpach Wapiennych: pierwotnie stwierdzony w okolicach Garmisch Partenkirchen (Bawaria), obecnie znany tylko z jednego stanowiska w północnym Tyrolu, Austria (pasmo Rofan), na wysokościach 600–1 000 m n.p.m. Preferuje wilgotne łąki, trawiasto mchy obok potoków, również otwarte części lasu świerkowego.

Tryb życia

Nornik żyje w norach – sieciach podziemnych korytarzy, z aktywnością dzienno nocną, szczególnie jesienią. Jest roślinożerny: odżywia się korzeniami, trawami, zielonymi częściami roślin. Naturalni drapieżnicy to łasicowate, lisy, sowy i inne ptaki drapieżne. Prawdopodobnie może mieć 2–3 mioty rocznie, choć dane są fragmentaryczne.

Status ochronny

Opisany naukowo w 1962 r. przez Klausa Königa jako gatunek z podrodzaju Terricola, blisko spokrewniony z nornikiem darniowym (M. subterraneus) oraz alpejskim (M. multiplex). Po latach braku obserwacji uznany za wymarły – ostatni potwierdzony osobnik z Bawarii pochodził z 1962 r. – do czasu ponownego znalezienia w Tyrolu w latach 2000. Potwierdzono to analizami genetycznymi i kariologicznymi. Gatunek zgłoszony jako krytycznie zagrożony (CR) na czerwonej liście IUCN oraz w krajowych rejestrach – Austria. Zagrożenia: fragmentacja siedlisk, zmiany użytkowania gruntów (np. budowa szpitala), intensywne pastwiska i konkurencja z innymi nornikami.

Aktualne działania ochronne: europejski program transgraniczny Bayern–Tyrol, prowadzone monitorowanie populacji i program hodowlany w Alpenzoo Innsbruck (od 2024) mający na celu reintrodukcję nornika.

Nornik bawarski – najczęściej zadawane pytania

Jak duży jest nornik bawarski?

Osiąga 9–16 cm długości ciała, ogon 3,4–4 cm, waży 18–28 g.

Gdzie występuje nornik bawarski?

Wyłącznie w Północnych Alpach Wapiennych (pierwotnie Bawaria, obecnie Tyrol, Austria) na wysokości 600–1 000 m n.p.m..

Co je nornik bawarski?

Jest roślinożerny – zjada korzenie, trawy, zielone części roślin.

Czy gatunek żyje pod ziemią?

Żyje w sieciach nor, ale porusza się też po powierzchni, szczególnie jesienią w gęstej roślinności.

Jak wygląda ochrona tego gatunku?

Nornik jest krytycznie zagrożony. Prowadzone są monitorowanie populacji oraz program reintrodukcji w ramach inicjatywy Bayern–Tyrol i hodowli w Alpenzoo Innsbruck.