Płaskonos (Spatula clypeata)

Wstęp

Ptak nieznacznie mniejszy od kaczki krzyżówki. W Polsce jest nielicznym gatunkiem wędrownym, lęgowym. Dziób podczas pływania, oraz w locie skierowany lekko w dół. W locie widoczny biały spód skrzydeł, oraz jednolity, brązowy spód. Spotykany w parze bądź w małych grupach.

Wygląd

Charakterystyczny szeroki, długi dziób, o łyżkowatym kształcie. Grzbiet dzioba szary, boki żółtawe. Szyja krótka. Na skrzydle zielone lusterko, z białym polem nad nim. Dymorfizm szczególnie widoczny w okresie godowym. Samiec w tym okresie ma zieloną głowę o metalicznym połysku. Dziób ciemny. Tęczówka oczna żółta. Dolna cześć szyi oraz pierś białe. Brzuch i boki są kasztanowe. Skrzydła przy podstawia białe. Pokrywy skrzydeł błękitne. Grzbiet jest ciemny, brązowy. Środkowe sterówki samca ciemne, z białym obrzeżaniem. Nogi pomarańczowe. Po za lęgami samiec ubarwieniem przypomina samicę, odróżniane od niej po jasnej tęczówce, bokach ciała bardziej rdzawych, oraz szarawym ubarwieniem głowy z jaśniejszym pasem pomiędzy dziobem a okiem. U samic tęczówka oczna ciemna. Pokrywy naskrzydłowe są szare. Ciał brązowo, nakrapiane. Lusterko zielone. Sterówki szarawe, różowopłowo prążkowane. Osobniki młodociane przypominają samicę, choć mają ciemniej ubarwione ciemię oraz wierzch ciała,

Występowanie

Zamieszkuje strefę umiarkowaną Eurazji i Ameryki Północnej. Część populacji jest osiadła, część koczująca, a część migruje na zimowiska na obszary zwrotnikowe i podzwrotnikowe półkuli północnej.

Biotop

Występuje na terenach podmokłych, nad zarośniętymi starorzeczami, rozlewiskami, płytkimi jeziorami i stawami.

Lęgi

Gnieździ się na ziemi, ukryte wśród roślinności. Gniazdo zbudowane z roślin. Jeden lęg w roku. Samica składa 7-11 jaj. Czas wysiadywania wynosi 22-28 dni. Lotność młode uzyskują po około 6 tygodniach życia.

Pokarm

Żywi się głównie planktonem, jak również owadami, mięczakami, skorupiakami oraz nasionnasionami.